Bir çocuğun eğitimi, bir açıdan bakınca kolay da aslında. Çocuk dünyaya geldiğinde, çocuğun sevimlilik yönü olmasa ve bizde en derinde bir merhamet uyandırmasa, onun için yapacaklarımız gözümüzde çok büyürdü. Beslenmeydi, sürekli denetimdi, eğitimdi, gözlemdi..derken bütün bunlar damperli kamyondan üzerimize dökülen kum gibi algılanırdı.
Apartmanda yaşayan çocuklu ailelerin, çocuklarını sadece bir konuda eğitmeleri bile onları pek çok konuda eğitmiş gibi işe yarar. Örneğin apartman içindeyken çocuğun gürültü yapmamasını, dolayı kırıp dökmemesini uzunca bir süre öğütleyerek, gerekirse hafif cezalarla iyice pekiştirerek öğretmeleri sonucu, çocuk dışarıda da benzer şekilde davranacaktır. Zaman zaman ayrık durumlar ortaya çıkabilir dışarıda, ki çocuk çocuktur sonuçta, öğrenmiş olduğu davranış modeliyle okulda, sokakta vb. yerlerde olumlu davranışlar sergilemeye devam eder. Tek bir davranış modelini çocuğa iyice belletmek böyle işe yarar.
Çocuğa tek bir davranış modelini iyice belletmek başka şeylere de yarar. Çocuk, etrafında başka insanların da olduğunu, onların kişisel sınırları olduğunu da anlamaya başlar. Burada esas amaç, belletme işi tam olamasa da, farkındalık kavramını yerleştirmek.
Gelin görün ki, yetişkinler bile bir apartman içinde nasıl davranacakları konusunda tam bir davranış modeline sahip değiller. Bazı sorunlar-konular hep aynı merkezi soruna gidiyor: kişisel-bireysel sınırlar. Aynılığın rahatlığında insanlar aynılaşıyorlar, sınır kavramını unutuyorlar.
Çocuk eğitiminin kolaylığı, demiştim. Yani, temel birkaç davranış modelini belirleyip biraz sabırla bunu çocuğa aktarmak bize kendi yaşantımızda rahatlıklar da sağlar. Böylelikle, çocuğun her an denetlenmesi de gerekmez. Bu anne babaya da zaman ve rahatlık kazandırır.
Birkaç sağlam model geliştirip bunu çocuğa aktarmanın bir faydası daha var. Böylelikle çocuk her an denetim altında olmadığı için kendi serbest zihinsel bölgesinde sağlıklı bir gelişim de yaşayacaktır.
Birkaç görgü kuralını çocuğa sağlam bir şekilde aktarmak, çocuğun sağlıklı bir gelecek kurmasını da yardımcı olur. Her an denetim altında olmayan, kendi serbest zihinsel bölgesi olan çocuk kendini tanımak konusunda da bir farkındalık yaşar. Çocuğun kendi farkındalığını yaşaması, yapabileceği şeyleri görmesini de sağlar. Bu, örneğin, kendine en uygun mesleği seçmesini de kolaylaştırır. Meslek denen şeyin insanın hayatının merkezi olduğunu da düşünürsek, kendi işini seven bir birey de her alanda üretken olur.
Kozmopolit yapıya sahip yerlerde, örneğin Didim’de, çocuklara bu görgü davranış modellerini aktarmak konusunda sıkıntılar yaşayabiliriz. Örneğin bir aile, diyelim ki benim sunduğum öneriyi dinledi ve uygulamaya başladı. Bir apartmanda yaşıyor bu aile. Fakat aynı apartmanda yaşayan başka bir aile ve çocuğu böyle bir şeyden habersizse, benim modelimi seçen aileye ve çocuğuna kötü model oluşturacaktır. Modeli bellemeye ve uygulamaya çalışan çocuk dairesinden çıktığında modeli uygulamayan ailenin çocuğu veya çocuklarıyla karşılaştığı zaman, model bozulma tehlikesiyle karşılaşacaktır… Modelini seçen ailenin, modeli seçmeyen aileye uyarısı ters tepkilere sebep olabilir…
Meseleye daha genişten bakmak lazım öyleyse. Zorunlu tutulacak eğitimler verilebilir. Bir sosyal proje olarak. Bu eğitimi apartmanlarda yaşayan tüm kadınlara vermek gerekir. Ki aynı apartmanda yaşayan aileler uyumlu bir şekilde, çatışmadan görgü modellerini çocuklarına uygulayabilsinler. Kadın eğitimleri kısa tutulmalı. Herkesin işi gücü var.
Bu tür önerileri yapmamın önemli sebepleri var. Apartman ‘kültür’ü büyüdü. Haliyle, apartmanlarda yaşayan insanların sayısı arttı; öyleyse demek ki sosyal örgünün önemli bir parçasıdır apartmanlar. Sosyal bir girişim olarak denenmesinde fayda var. Özellikle Didim için bu şart. Çünkü buraya gelen insanlar biraz farklı yerlerden de gelebiliyorlar.
Kozmopolit yapılar-şehirler çocuğu dengesiz, uyumsuz,çatışan hale de getirebilir. Yukarıda belirttiğim birkaç temel model uygulaması-eğitimi çocuğun kendi özü itibarıyla kendini bilmesinde de faydalı olacaktır. İnsan-Öz, öznel ve uyumlu olmalıdır.
