Araştırmalar, gribin atlatılmasından sonra vücudun bağışıklık sisteminin daha fazla geliştiğini, bunun özellikle çocukların gelecekleri için faydalı olabileceğini düşündürüyor. Bunlara göre sağlıklı çocuklara grip aşısı yapılması faydalı değil tam aksine zararlı dahî olabilir. Aşı olmayan çocukların kolaylıkla atlattıkları grip hastalığı aşı olan çocuklarda ağır hastalık tablolarına ve ölümlere yol açabilir.
2009 senesindeki domuz gribi salgının başlangıcında Kanada’ da daha önce grip aşısı olmuş olanların domuz gribine yakalanma ihtimallerinin daha yüksek olduğu dikkati edilmişti.
Ülkenin beş farklı bölgesinde yapılan araştırmalarda benzer neticelere varılmış olsa da başka ülkelerde böyle bir etki gösterilemediğinden bu olay o zamanlar esrarengiz ‘Kanada problemi’ olarak adlandırılmış ve üzerinde durulmamıştı (1).
Ben de bu ‘Kanada problemi’ ni o dönemde ‘Domuz gribini mutat grip aşısı mı tetikledi?” başlıklı yazımda ele almıştım (2).
Kanada Hastalık Kontrol Merkezi enflüanza uzmanlarından Skowronski ve arkadaşları tarafından yapılan ve Interscience Conference on Antimicrobial Agents and Chemotherapy isimli kongrede sunulan araştırmada ‘Kanada problemi’ nin gerçek olabileceğini kanıtlayan sonuçlar elde edildiği bildirildi.
Araştırmalarını bir basın toplantısıyla duyuran Skowronski, 16 dağ gelinciğine 2008 mevsiminde uygulanan mutat grip aşısı 16’ sına ise plasebo aşı yaptıklarını ve daha sonra da tüm hayvanları H1N1 virüsü ile enfekte ettiklerini, aşı yapılan hayvanların plasebo yapılanlara göre ciddi şekilde hastalandıklarını ama tümünün de hastalığı atlattıklarını açıkladı.
Skowronski şöyle diyor (3):
“Dağ gelincikleri ile yaptığımız araştırmada elde ettiğimiz sonuçlar insanlarda tespit ettiklerimizle aynıydı.
Bunu iki şekilde izah edebiliriz.
Birincisi, 2008’ deki grip aşısı, tam olarak pandemi yapan virüsün aynısı olmayan ama ona yakın olan bir H1N1 virüsüne karşı koruyucu antikorlar sağlamıştır ve bu yüzden de pandemi virüsü ile enfeksiyon kolaylaşmış olabilir.
Bu, tıpkı bir tip deng virüsüyle enfekte olan bir kişide diğer üç tipe karşı bağışıklık gelişmemesine benziyor. Bunlar, daha sonra diğer tiplerden biriyle enfekte olduklarında öldürücü bir enfeksiyonla karşılaşıyorlar.
İkinci teori ise enfeksiyon blok teorisi. Buna göre grip geçiren bir kişide gelişen antikorlar onu bir müddet diğer grip virüslerine karşı; buna karşılık grip aşısı sadece aşıda bulunan virüslere karşı korur. Bunun için de 2008’ de aşı oldukları için grip geçirmeyenler pandemi virüsüne karşı daha duyarlı olabilirler.
Bunların sadece birer teori olduğu unutulmamalı ve bu olayın sebebi mutlaka araştırılmalıdır.”
Grip aşısı bağışıklığı zayıflatıyor (4, 5)
Daha önce yapılan araştırmalar da mutat grip aşısının çocukların bağışıklığını zayıflatabileceğini ve aşıda bulunmayan bir virüsle karşılaşmaları durumunda ciddi şekilde hastalanabileceklerini ortaya koymuştu.
Her sene grip aşısı olan çocuklarla olmayanlar kıyaslandığında her iki grupta da virüse-spesifik CD4(+) T hücre ve antikor cevapları tespit edilirken, aşılanan çocuklarda yaşa bağlı virüse spesifik CD8(+) T hücre cevap artışı belirlenememişti.
Bu sonuçlar, her sene yapılan mutat aşıların mevsimsel gribe karşı koruyucu olmakla beraber virüse spesifik CD8(+) T hücre oluşumunun engellenebildiği şeklinde yorumlanabilir.
Daha önce yapılan bir araştırmada da ‘grip aşısının farelerde grip enfeksiyonu ile etkili bağışıklık kazanılmasını da önleyebileceği’ gösterilmişti (6).
Grip hastalığı aşıya göre neden daha koruyucu?
Araştırmacılar gerçek bir grip virüsü ile geçirilen enfeksiyonun sağladığı bağışıklığın daha etkili ve daha uzun süreli olduğunu vurguluyorlar.
Ayrıntıları henüz tam olarak bilinmeyen bu olayda antikorlardan çok T-hücrelerinin (hücresel bağışıklık) ve lokal bağışıklığın rollerinin olduğu düşünülüyor.
Bu hücrelerin virüsün yüzeyindeki antijenlere değil gövdesindeki antijenlere karşı bağışıklık yarattığı tahmin ediliyor.
Oysa aşıların sağladıkları bağışıklık virüslerin yüzeyinde bulunan ve yapıları sürekli değişen H ve N antijenlerine karşı oluşuyor.
Gelelim neticeye
Araştırmalar, gribin atlatılmasından sonra vücudun bağışıklık sisteminin daha fazla geliştiğini, bunun özellikle çocukların gelecekleri için faydalı olabileceğini düşündürüyor.
Bunlara göre sağlıklı çocuklara grip aşısı yapılması faydalı değil tam aksine zararlı dahî olabilir.
Aşı olmayan çocukların kolaylıkla atlattıkları grip hastalığı aşı olan çocuklarda ağır hastalık tablolarına ve ölümlere yol açabilir.
KAYNAKLAR:
1. http://www.plosmedicine.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pmed.1000258
3. http://metronews.ca/health/363279/canadian-problem-maybe-not-study-finds/
4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21880755
