Solunum yolları enfeksiyonlarının kol gezdiği günlerdeyiz.
Gribin de eli kulağında, yakın da o da arz-endam edecektir, hiç merakınız olmasın.
Ne gribin ne de soğuk algınlığının özel ve etkili bir ilacı yok, vücut sağlıklı bağışıklık sistemi sayesinde bu enfeksiyonları alt ediyor.
Gerçi gribin, ticari bir aşısı var ama aklı başında hiçbir uzman bırakın hastalığı önlemeyi aksine enfeksiyon riskini artırdığı gösterilen bu aşının adını bile ağzına almıyor.
Olur da, size türlü çeşitli ilaç, aşı, vitamin, mineral, antioksidan tavsiye eden bir endüstri bülbülüne rastlarsanız, ona “Ey bülbül, senin bu aşın, ilaçların hastalığımızı 7 günde mi geçirecek bir haftada mı?” diye sorun ve o düşünürken geçin gidin.
Bu hastalıkları yenmenin, bunlardan zarar görmemenin tek bir yolu var, o da sağlıklı beslenme, hareketli olma, 7-8 saat gece uykusu, stresten ve sigara-alkolden uzak durma, varsa öğlenleri güneş banyosu.
Size her zaman tavsiye ettiğim bir de çok “müthiş” bir nezle-grip ilacı var: Sebzeli tavuk çorbası.
Sebzeli tavuk çorbası asırlardır biliniyor
Tavuk çorbası yüzyıllardan beri bir ilaç olarak bilinir (1).
Meşhur Musevi doktor ve filozof Maimonides 12. asra ait eserlerinde solunum yolları hastalıkları için tavuk çorbasını tavsiye eder.
Bu sebeple tavuk çorbası için “Yahudi penisilini” tabiri de kullanılır.
Viral enfeksiyon nedir?
Soğuk algınlığı üst solunum yolları mukozasının başta rinovirüsler olmak üzere çeşitli virüslerin yol açtığı geçici bir enfeksiyonudur.
Bu viral enfeksiyon “sitokin” kaskadının uyarılmasına yol açar.
Soğuk algınlığı belirtilerinin birçoğu bu enflamatuar cevapla alâkalıdır.
Bu cevapta nötrofil adı verilen iltihap hücreleri solunum yolları epitel hücrelerinin yüzeyine göçerler, bunlardan salgılanan kimyasallar mukusu artırarak öksürük ve balgama yol açar.
Tavuk çorbası neden iyi geliyor?
Tavuk çorbasının bu enfeksiyonlara iyi gelmesi bunun hastanın hidratasyonunu düzeltmesi, besleyici olması ve mukozanın temizlenmesini hızlandırmasına bağlı olabilir.
Bir araştırmada sıcak tavuk çorbasının burnun arka kısmında hissedilen aroması veya lezzetiyle ilgili bir mekanizmaya bağlı olarak burunda mukus hızını artıran ilave bir madde olabileceği bildirilmiştir (2).
Çorbanın virüsler üzerine doğrudan “sitotoksik” etkisi olabileceği de ileri sürülmüş olmakla beraber ispatlanmamıştır.
Çorbada kullanılan sebzelerin hepsinde de anti-oksidan özellikleri olan kimyasallar vardır.
Çorbanın anti-enflamatuar tesiri de var
Bir başka sebep de tavuk çorbasının anti-enflamatuar etkisi olabilir.
Nitekim Chest isimli dergide yayınlanan araştırma, tavuk çorbasının üst solunum yolları enfeksiyonunun belirtilerini azaltan anti-enflamatuar etkiye sahip olduğunu gösteriyor.
Nebraska Üniversitesi uzmanları tarafından yapılan araştırmaya göre tavuk çorbası gönüllülerin kanında “nötrofil” adı verilen iltihap hücrelerinin solunum yollarına göçlerini önlüyor ve böylece iltihabın ilerlemesi durdurulmuş oluyor.
Araştırmadaki çorbada soğan, tatlı patates, havuç, turp, kereviz kökü, maydanoz, tuz ve biber bulunuyordu.
Tavuk çorbasında carnosine var
American Journal of Therapeutics isimli dergide yayınlanan bir makaleye göre tavuk suyu çorbasında bulunan carnosine isimli kimyasal bağışıklık sistemini güçlendirerek grip hastalığına karşı koyuyor (3).
Araştırmaya göre, çorbanın tam etkili olabilmesi için, tüm hastalık süresince her gün içilmesi gerekiyor.
A tipi grip virüsü ile enfekte edilenlerin akciğer epitel hücrelerinde oksijen radikalleri ve interlökin 32 ve nitrik oksit sentazın artmasına bağlı olarak nitrik oksit salgısı da artar.
Gribe bağlı pnömonide de nitrik oksit ve oksijen radikallerinin ortak tesiriyle oluşan “peroksinitritlerin” önemi büyüktür.
İşte tavuk çorbasında bol miktarda bulunan carnosine ve anserine, nitrik oksit salgılanmasını azaltarak gribin başlangıç safhasında grip virüslerinin çoğalmalarını ve bunlara bağlı sitokin gen ekspresyonlarını baskılar ve böylece peroksinitritlerin ve enfeksiyonunun yaptığı hasralar önlenmiş olur.
Gelelim neticeye
Siz bu dönemde her gün bir kâse sebzeli tavuk çorbası için ama şunlara da mutlaka dikkat edin.
BİR: Tavuk köy tavuğu olsun
İKİ: Bu mevsimin her sebzesini çorbaya koyabilirsiniz
ÜÇ: Çorbanıza biraz ev sirkesi, pul biber eklemeyi ihmal etmeyin.
DÖRT: Çorbanın yanında da hem turşu hem de maydanoz, turp, lahana, semizotu, tere otundan zengin limonlu ve zeytinyağı gezdirilmiş şahane bir mevsim salatası olsun.
BEŞ: Bunların yanına ayran veya kefir de çok yakışır.
Güzelce karnınızı doyurduktan sonra, aşı olup ilaç içip ateşler içinde yanan, öksürmekten ciğerleri sökülen, yatak döşek yatan endüstri kurbanlarını ziyarete gidebilirsiniz ama eliniz boş gitmeyin.
Hayır, çiçek, kolonya, çikolata değil, onlara da birer kâse sebzeli tavuk çorbası götürün, sevap kazanın.
Kaynaklar:
1. http://journal.publications.chestnet.org/article.aspx?articleid=1079188
2. http://journal.publications.chestnet.org/article.aspx?articleID=1683608
