Greyfurt ve diğer narenciyeler tüm dünyada sağlığa olan müspet tesirlerden dolayı tüketiliyor; damar sertliği ve kansere karşı koruyucu olduğu biliniyor.
Greyfurt yemek veya suyunu içmek elbette çok faydalı ama ilaç kullanıyorsanız aman dikkat; çünkü greyfurt ile beraber alınan bazı ilaçların kandaki miktarları ileri derecede artabiliyor ve zehirlenmelere yol açabiliyor.
Greyfurt suyunun bazı ilaçların metabolizmalarını etkiledikleri bundan 20 sene evvel Kanadalı araştırmacılar tarafından keşfedilmişti.
Aynı grup tarafından Canadian Medical Association Journal (CMAJ) isimli tıp dergisinde yayınlanan makaleye göre, greyfurt suyu ile beraber içildiklerinde aksi tesirlere yol açan ilaçların sayısı son senelerde giderek arttı ve 85’ e ulaştı.
43’ ü ölüme kadar gidebilen tepkiler içinde ciddi kalp ritim bozuklukları, kas erimesi, kemik iliği zehirlenmesi, mide-bağırsak kanamaları, tansiyon düşüklüğü, baş dönmesi, solunum yetersizliği yer alıyor.
Bunlar greyfurdun yenmesi veya suyunun içilmesinden birkaç saatler sonra ortaya çıkıyor ve bu etki 24 saat sürüyor.
Çoğu randomize olan 161 araştırmanın değerlendirildiği makalede 200-250 mililitre greyfurt suyunun ilaç etkileşimleri için yeterli olabileceği, aksi tesir ihtimalinin 45 yaşın üzerinde olanlarda daha yüksek olduğu bildiriliyor.
Bunun sebebi yaşlıların greyfurda daha düşkün ve daha fazla ilaç kullanıyor olmaları.
Greyfurtta bulunan furanokumarin adı verilen bileşikler bağırsak hücrelerindeki bazı ilaçların emilimini azaltan CYP3A4 adı verilen bir enzime bağlanarak onu etkisizleştiriyor.
Bu enzim tesirsiz hale geldiği için de kana geçen ilaç miktarlarında çok ciddi artışlar gerçekleşiyor ve bu da ölüme kadar gidebilen tepkilere yol açıyor.
Furanokumaronlar greyfurt dışında diğer narenciyelerde de bulunabiliyor.
Etkilenen ilaçlar
Bu ilaçların ortak özellikleri ağız yoluyla alınması, biyo-yararlılıklarının sınırlı olması (normal şartlarda aktif ilacın kana geçen miktarının düşük olması) ve CYP3A4 enzimi ile etkileşim göstermeleri.
•Statinler (Kolesterol ilaçları): lovastatin, atorvastatin, simvastatin, simvastatin/ezetimibe
•Antihistaminikler (Alerji ilaçları): fexofenadine, terfenadine
•Kalsiyum kanal blokerleri (tansiyon ilaçları) : nimodipine, felodipine, nisoldipine, nicardipine, verapamil.
•Psiskiyatri ilaçları: buspirone, triazolam, carbamazepine, diazepam, midazolam, sertraline.
•Mide ilaçları: cisapride
•Bağışıklığı baskılayan ilaçlar: cyclosporin,tacrolimus
•Ağrı kesiciler: Methadone
•İktidarsızlık ilaçları: sildenafil
•AİDS ilaçları: saquinavir
•Ritim bozukluğu ilaçları: amiodarone, disopyramide.
Gelelim neticeye
Greyfurdun en bol olduğu mevsimdeyiz.
İlaç kullanmıyorsanız greyfurt, limon, portakal yemenizde hiçbir sakınca yok ama ilaç kullanıyorsanız doktorunuza bunu greyfurt ve narenciyelerle beraber almanızda bir sakınca olup olmadığını mutlaka sorun.
KAYNAK:
http://www.cmaj.ca/content/early/2012/11/26/cmaj.120951.full.pdf+html
