Bundan bir kaç ay önceydi… Türkiye’de yayın yapan ulusal ölçekli gazetelerin neredeyse tümünün yöneticileri ortak bir bildiriye imza attılar.Normal şartlarda hayalimizde bile yan yana getiremeyeceğimiz bu isimlere aynı cümleleri kurduran amaç, diğer mecralara ‘ayar’ vermekti. Verdiler de… “Gazetelerin içeriği sadece gazetelerindir.” dediler ve gazetelerde yayınlanan haberlerin, köşe yazılarının internet medyası başta olmak üzere radyolarda, televizyonlarda yayınlanmasını men ettiler. Örneğin internet siteleri, gazetelerin köşe yazılarını yayımlayamayacak, televizyonda gazete manşetleri okunmayacaktı.
Kaçınılmaz olarak, takibi ve uygulaması imkansız olan bu yasaklar sadece lafta kaldı. Ancak açıklamanın kendisi ve medya kuruluşlarının ortaya koyduğu birliktelik, konunun arka planı ve geleceği açısından önemli…
Tam bu noktada, gözümüzü Avrupa’ya çevirelim.
Geçtiğimiz aylarda İtalyan, Alman ve Fransız gazetelerinin genel yayın yönetmenleri, İtalya’da gündem maddesi Google olan bir toplantı düzenledi. Avrupalı medya devleri Google’ın kendi haberlerini arama sonuçlarında göstererek ‘kullandığını’, bu yolla gelir elde ettiğini belirterek, telif hakkı peşine düştü. Fransız Hükümeti de -mecburen- gazetelerden yana olunca, arama motoru daha fazla direnemedi ve haber geçtiğimiz gün geldi; Google Fransız gazete sahiplerine 60 Milyon Euro civarında para ödeyecek. Bu anlaşmanın diğer ülkelerde de emsal olacağı kesin gibi. Almanya’da ‘Lex Google’ ismiyle anılan yasa tasarısına göre, arama motorları içeriklerini kullandığı yayıncılara bir çeşit komisyon verecek…
Dönelim Türkiye’ye… Konu ilk gündeme geldiğinde de ayni şeyi söylemiştim. Türkiye’deki gazetelerin bu ortak girişimindeki asıl amaç, Avrupalı meslektaşlarıyla ayni… Yani aslında kimsenin internet medyasına ‘savaş açmak’ gibi çılgınca bir niyeti yok… Radikal internete ağırlık vermeye hazırlanırken, Hürriyet tablet için özel format üretirken ve gelecekteki 30 yıl içince kağıda basılı gazetelerin son bulacağı kaçınılmaz bir gerçekken hele…
Türk medyasının böyle çıkışlarla tek hedefi, bunu paraya tahvil edebilmek. Öncelikli hedef Google ama bir şekilde, içerikleri alıntılayan, kullanan tüm mecralardan telif ücreti alabilmek. Bunun için şu an yasalar uygun değil. Şüphesiz ki yakın zamanda Fransa’daki taktik izlenecek ve hükümete baskı yapılacak. Daha önce yazdığım gibi, Başbakan Erdoğan’ı kürsüden “Ey Google efendiiii!” diye kükrerken duyarsak, şaşırmamak lazım.
Kaan Göktaş
twitter.com/kaangkts | facebook.com/kaangkts
Hamiş : Telif hakları, dijital mülkiyet, paylaşım gibi konularda kafası karışık olanlara TRT Haber’de yayınlanan Sosyal Medya programının 2 Şubat 2013 tarihli bölümünü izlemelerini öneririm.
