Yeni bir araştırmada mayalı (fermente) sebze tüketilen ülkelerde KOVİD ölümlerinin daha az olduğu ortaya kondu.
Birçok muhtemel etkenin masaya yatırıldığı araştırmada yoğurt, turşu, ayran gibi fermente besinlerin tüketilmesinin KOVİD mortalitesini yüzde 35.4 azaltabileceği sonucuna varıldı (1, 2).
Daha önce yapılan bir çalışmada KOVİD ölüm oranlarının düşük olduğu ülkelerde diyetin geleneksel mayalı gıdalardan zengin olduğu sonucuna varılmıştı (3).
Beslenmenin önemi
KOVİD ölüm oranları İtalya, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerde Balkan ve İskandinav ülkelerine göre daha fazla ve bu durum dünyanın başka ülkeleri için de geçerli.
Bundan pek çok faktörün sorumlu olması mümkün olmakla beraber beslenme ile ilgili hususiyetlerin gözden kaçırılmaması gerekiyor.
Araştırmacılar hipotezlerinin doğrulanması durumunda KOVİD’ in tabiattan uzaklaşılma ile ilişkili biyolojik mekanizmaları ihtiva eden ilk bulaşıcı hastalık salgını olacağına dikkat çekiyor ve modern hayatın mikrobiyomda yarattığı önemli değişikliklerin ve daha az fermente gıda tüketilmesinin hastalığın yayılmasını ve şiddetini artırmış olabileceğini düşünüyorlar.
Bu araştırmaya güvenilmez
Bu araştırma benim görüşlerimi desteklemekle beraber daha önce de defalarca dile getirdiğim gibi beslenme ile ilgili bu tür araştırmalara güvenilemez (4, 5, 6).
Henüz hakemli bir dergide yayınlanmamış olduğu için de değil, yayınlanmış olsaydı da değişen bir şey olmayacaktı.
Ancak randomize kontrollü çalışmalara itibar edilmesi gerekir ama mevzu beslenme olunca bunun da değeri son derecede sınırlıdır.
Beslenme ile ilgili aaraştırmalardan bir sebep-sonuç münasebeti çıkarmak mümkün olmadığı gibi bu çalışmada mayalı gıdaların KOVİD mortalitesini artırdığı şeklinde bir neticeye de varılsa da benim için netice gene de değişmeyecekti.
Güvendiğim tek bir beslenme araştırması var
Benim için değerli olan işlenmiş gıdaların adı bile bilinmezken atalarımızın binlerce senedir uyguladıkları beslenme modelidir.
Ben bu beslenme modeline -henüz hiçbir hakemli dergide yayınlanmamış olsa bile- (!) milyarlarca insan üzerinde binlerce sene süren mükemmel bir araştırma gözüyle bakıyorum.
Buna göre de mayalı gıdalar sağlıklı yaşamanın ve beslenmenin olmazsa olmaz unsurlarındandır fakat şunu da bir defa daha vurgulamak isterim ki tek başına mayalı gıdalarla beslenmenin, bunlardan mucizeler beklemenin de hiçbir manası yoktur.
Beslenme bir bütündür, tek bir besin veya besin türü ile sağlık olmaz.
Gelelim neticeye
Bu araştırmayı, modern bilimin beslenmeye verdiği önemi göstermesi bakımından çok önemli buluyorum.
Sağlıklı yaşamanın, hastalıklardan korunmada beslenmenin önemini kavrayan bilim adamlarının sayısının artmasından çok mutluyum.
Allah sayılarını artırsın!
EK 1 (7.8.2020): Yazımı yayınladıktan sonra dünyanın önemli tıp merkezlerinden Celeveland Clinic’ in bir tweeti beni daha çok umutlandırdı: Bağışıklık sistemini nasıl güçlü tutacağınızı öğrenmek optimal vücut savunması ve sağlıklı olmak için en iyi stratejidir. Bundan iyisi can sağlığı! Kaynak: https://twitter.com/ClevelandClinic/status/1291743169151938571?s=20
Kaynaklar:
1. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.07.06.20147025v1
