Vejetaryenler kırmızı etin kanser riskini artırdığını iddia edeler ve asla yenmemesini isterler.
Gel gelelim yeni bir araştırma vejetaryen, pesketaryen (sadece balık eti yiyen) ve haftada sadece bir defa kırmızı et yiyenlerde kanser riskinin her gün
et yiyenlere göre daha az olmadığı belirlendi (1).
Araştırma, kısa adı NLCS-MIC olan ve 11.082 kişiden oluşan ve içlerinde 1133’ ü kendi ifadeleri ile vejetaryen olan The Netherlands Cohort Study—Meat Investigation Cohort’ unda gerçekleştirildi.
Bunlar 1986’ da beslenme alışkanlıkları ve kanser için diğer risk faktörleriyle ilgili bir sorgulama anketi doldurdular ve 20.3 sene takip edildiler.
Bu 11.082 kişinin 691’ i vejetaryen, 389’ u pesketaryen, 1388’ i haftada bir defa et yiyen, 2965’ i haftada 2 defa et yiyen ve 5649’ u haftada 6-7 gün et yiyenler olmak üzere sınıflandırıldı.
20 sene sonunda 279 kişide akciğer,312 menopoz sonrası kadında meme ve 399 kişide (136 kişide ilerlemiş) prostat kanseri tespit edildi.
İşe karışan değişkenlerle ayarlama yapıldıktan sonra et yeme alışkanlıklarına göre 5 gruba ayrılan kişilerde akciğer, meme ve prostat kanserleri riski bakımından bir farklılık bulunamadı.
Haftada bir defa et yiyenlerin ilerlemiş prostat kanseri riski haftada 6-7 gün yiyenlere göre yüzde 75 yüksek idi.
Kırmızı et mi kanserojen işlenmiş et mi?
Dünya Sağlık Örgütü’ nün işlenmiş eti “kanserojen” ilan etmesi et düşmanlarını sevince gark etmişti (2).
Oysa DSÖ’ nün bu uyarısı kırmızı et için değil işlenmiş et içindi ama belli bir kesim bunu “kırmızı etin” üzerine yıktı.
Kırmızı et ve işlenmiş et birbirinden çok farklı iki yiyecek ve her ikisinin de tamamen farklı iki türü var.
Fabrika hayvanlarının eti ile tabiatta beslemen hayvanların eti birbirinden tamamen farklı.
Birincisi fabrikalarda GDO’ lu yemlerle, antibiyotik ve hormon verilerek beslenen, kanı akıtılmadan kesilen sığır, bufalo, domuz gibi büyükbaş hayvanların eti.
Üstelik de bunlara daha uzun süre muhafaza edilebilmeleri ve daha kırmızı ve parlak görünmeleri için nitrit ve nitratlar ve başka kimyasallar ilave ediliyor.
Tabiatta ot yiyerek beslenen özelliklede küçükbaş hayvanların etinin bu fabrika hayvanlarının eti ile uzaktan yakından bir benzerlikleri bulunmuyor.
Etin nasıl pişirildiği mühim
Etin pişirilme şekli de kanserojenliği etkileyen bir unsur.
Mangalda yakılan, tütsülenen, yağda kızartılan etlerin kanser yapıcı etkilerinin daha fazla olduğuna hiç şüphe yok.
Sosis, salam, domuz pastırması, et konservesi gibi ürünler “işlenmiş et” sınıfına giriyor.
Bizim sucuk ve pastırmamız da işlenmiş et sınıfına girer ama bunlara konan baharat, kimyon, sarımsak, çemen vb ete lezzet de vermeleri dışında sağlıklı için de faydalı olan katkı maddeleridir.
Üstelik sucuk da pastırma da fermente yiyeceklerdir ve kırmızı etten daha yararlıdırlar.
Hangi eti yiyelim?
Adam gibi beslenme sağlıklı olmanın temel unsurlarından biridir.
Sadece hiç et yemeyerek de sağlıklı hayvan eti yiyerek de kanseri önlemek mümkün olmaz.
Sağlıklı olmak bir bütündür ve bunun için adam gibi beslenmenin tüm unsurların yerine getirilmesi gerekir.
Et de sağlıklı bir hayatın olmazsa olmaz gıdalarındandır ama makul miktarda yemek kaydıyla.
Merada beslenen özellikle koyun, kuzu gibi küçükbaş hayvan etleri ve sakatat, bizim usulle üretilen sucuk ve pastırma, deniz balığı, köy tavuğu soframızda eksik olmamalıdır.
Pişirmede yağda kızartma, mangal (kor ateşte olabilir), tütsülemeden kaçınılmalı, buğulama, haşlama, ızgara yöntemleri tercih edilmelidir.
Gelelim neticeye
Sebzenin temel besinlerimizden biri olduğunu ve her gün mevsimine göre sebze, salata ve meyve yenmesini ama et olmadan da sağlıklı olunamayacağını savunuyorum.
Kırmızı et de, tabiatta beslenen hayvanlardan elde edilmek ve doğru pişirilmek kaydıyla makul miktarda mutlaka her gün olmasa da haftanın çoğu günleri yenmesi gereken sağlıklı bir gıdadır.
Sağlıklı hayvanların kırmızı et dışı kelle, paça, sakatat, işkembe, kemik suyu gibi ürünleri de soframızda eksik olmamalıdır.
Et yemeyen vejetaryenlerin ve pesketaryenlerin kafalarının buna basabilmesi ancak et yemeleri ile mümkün olabilir.
Sağlam kafa sağlıklı et yiyen vücutta bulunur!
Kaynaklar:
1. http://www.nature.com/ejcn/journal/v70/n6/full/ejcn201625a.html
