Yeni bir meta-analizde, kısaca ACEI (angiotensin-converting–enzyme inhibitors) adıyla bilinen ilaçların diyabetli hastalarda tüm sebeplere ve kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümleri ve ö
nemli kalp-damar olaylarını azalttığı ortaya çıktı.
56 bin kişiyi kapsayan 35 randomize kontrolü araştırmanın meta-analizi benzer amaçla kullanılan ve kısaca ARB (angiotensin-receptor blockers) adıyla bilinen ilaçların ise bu tür faydalarının olmadığını gösterdi.
Hastalar ACEI veya ARB kullanan hastaların bulunduğu aktif grup ve plasebo, başka bir tansiyon ilacı kullanan veya hiç ilaç almayan hastaların bulunduğu kontrol grubu olmak üzere iki kategoride değerlendirildi.
ACEI kullanan hastalarda tüm sebeplere ve kalp krizine bağlı ölümlerle ana kardiyo-vasküler olayların yüzde 13-17 az görüldüğü fakat ARB kullananlarda bu faydaların sağlanamadığı ama kalp yetersizliği riskinin yüzde 30 azaldığı tespit edildi.
Mega-regresyon analizinde de ACEI tedavisinin ölümlere olan faydasının katılımcıların tansiyonlarının başlangıçtaki değeri ve proteinüri (idrarda protein bulunması), ACEI ve diyabetin tipleri ile ilgili olmadığı belirlendi.
Meta-analizde ne ACE-inhibitörleri ve ne de ARB’ lerin felç riskini etkilemediği de belirlendi.
Araştırmacılar bu sonuçları, diyabetli hastalarda tansiyon ilacı olarak ilk seçilmesi gereken ilaçların ACE-inhibitörleri olması gerektiği şeklinde yorumluyorlar.
Tansiyon ilaçlarının birbirine üstünlüğü yok
Avrupa Hipertansiyon Derneği (ESH) ve Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC) tarafından yayınlanan yeni kılavuzundan daha önce “Pahalı tansiyon ilaçlarını boş yere içmişiz” başlıklı yazımda bahsetmiştim.
Kılavuzun söylediği en önemli ifadelerden biri “hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçların fiyatları çok farklı olmasına rağmen hiçbirinin diğerine tercih edilecek üstünlüklerinin olmadığını” bildirmesiydi.
ESH/ESC eşbaşkanı G. Mancia da şu sözleri sarf ediyordu:
“Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçların tümü de (diüretikler, beta-blokerler, kalsiyum kanal blokerleri, ACE-inhibitörleri, anjiyotensin reseptör blokerleri) kan basıncını düşürüyor ve kardiyo-vasküler olayları azaltmak bakımından da benzer etkiye sahiptirler.
Buna göre, herhangi bir durum için bu beş farklı gruptan herhangi bir ilaç tavsiye edilebilir.”
Ben de “SGK bundan böyle sadece en ucuz tansiyon ilaçlarını ödemeli; daha pahalı olanlar veya kombine ilaçlar ancak ucuz ilaçlarla netice alınamadığında yazılabilmelidir” diye görüş belirmiştim.
Gelelim neticeye
Yeni çıkan ilaçların hep eskilerine göre daha etkili ve daha az zararlı olduğu sanılır.
Oysa her zaman söylediğim gibi “yeni çıkan ilaçlar adeta birer canlı bomba gibidir”.
Bunların ne zaman nerede ne yapacakları hiç belli olmaz, üstelik de fiyatları öncekilerin en az birkaç katıdır.
ACE-inhibitörleri de ARB’ ler de yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar.
Elbette etki mekanizmaları ve yan etkileri birbirlerinden farklı ama hipertansiyon tedavisinde, daha eski ve elbette daha ucuz olan ACEI ilaçların daha pahalı olan rakiplerine tercih edilmesi hem hastaların sağlığı hem de keseleri için daha doğru.
SGK’ nın bu kılavuzu ve bu meta-analizi mutlaka dikkatle değerlendirmesini diliyorum.
KAYNAKLAR
1. http://archinte.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=1847572
