İRoma İmparatoru Julius Sezar’ın Tokat Zile’ye geldiğinde söylediği “Veni, vidi, vici”
(Geldim, gördüm, yendim)’ sözüne bir atıf yaparak yazıma başlıyorum.
Son yerel seçimlerde güzel memleketim Tokat’ta Belediye Başkanı olarak efsane Tokat valisi Recep Yazıcıoğlu’nun oğlu Kemal Yazıcıoğlu belediye başkanı seçildi ,hayırlı olsun.
Gençlik enerjisi ve vizyonu ile Tokat’ta güzel işler yapacağına inanıyorum.
Madem ki Tokat halkı Tokat’ta doğmuş büyümüş bir belediye başkanına ders vererek Yazıcıoğlu soyadına güven duyarak ve onun oğluna bir fırsat tanıyarak başkanlık yolunu açtı;
sayın başkanın da bu fırsatı çok iyi değerlendirmesi gerekir.
Yıllardır Tokat üzerine yazıyoruz, söylüyoruz ama siyasi partiler de seçilmişler de seçim bittikten sonra hep ben bilirim diyerek halkla arasına duvarlar örüyorlar ve sonra da o duvarlara tosluyorlar.
Tokat halkını iyi dinlemek gerek.
Aksi takdirde ya Ordu’dan ya İstanbul’dan milletvekili olursun ya da başkanlık koltuğundan olursun.
Evet itiraf ediyorum ben bir milliyetçiyim .
Tokat milliyetçisiyim.
Memleketimi seviyorum ve her gittiğim yerde de Tokat’ı Tokatlı’yı anlatıyorum.
Dostlarım ve arkadaşlarım diyor ki Erhan Hocam, sürekli Tokat güzellemesi yapıyorsun .
‘Tokat’a gitmek gerek.”diyorsun .
Ne var ki bu Tokat’ta arkadaş?
Dostlar, Tokat”a gelecek için gitmek gerek.
Tokat’a ağız tadı için gitmek gerek. Mayıs-ekim ayları arası gerçek Tokat sebzeleri ve kuzu eti ile yapılan Tokat Kebabının ve Tokat pidesinin tadına varan Tokat lezzetlerinin zaten abonesi olacaktır.
Tokat’ı Tokat’tan ayrılanlara sormak gerek.
Bir Tokat türküsünde söylendiği gibi;
Değmen benim gamlı yaslı gönlüme,
Ben bir selvi boylu yardan ayrıldım.
Evvel bağban idim dostun bağında,
Talan vurdu ayva, nardan ayrıldım.
Onbeşlilerin (1315 Hicri) başkenti Tokat sevilmez mi?
Bir ağıtımızda söylendigi gibi;
‘Hey onbeşli onbeşli
Tokat Yolları taşlı
Onbeşliler gidiyor
Kızların gözü yaşlı.’ dizeleriyle 15 16 yaşındaki vatan evlatlarını Çanakkale Savaşı’na, Kurtuluş Savaşı’na geri dönmemek üzere gönderen bu sadık milletin çocuklarını unutmak ne mümkün?
Tokat’ın harika bir yayla köyündenim, güzel köyüm Ekincilik …
İsmi gibi ekin ekilen ekin biçilen şirin bir köy..
Sabah ezanı ile uyanırdık.
Hayat erken başlardı, gün erken biterdi.
Elektrik yoktu , gaz lambaları ile aydınlanırdık.
Sular çeşmeden taşınırdı.
Bedenler yorgun, bedenler hasta idi belki ama ruhlar sağlamdı.
Depresyon diye bir şey yoktu çünkü iş o kadar çoktu ki depresyona zaman yoktu.
Depresyon belki de boş kalıp çokça düşünenlerin hastalığıdır.
Depresyon belki de yokluk değil tokluk hastalığıdır.
Biz yine bir Tokat türküsüne kulak verelim;
Sabahınan galktım ezan sesi var
Ezan da sesi değil yar yar burçak yası var.
Bakın şu adamın kaç tarlası var,
Amanın da kızlar ne zorumuş burçak yolması
Burçak tarlasında yar yar gelin olması.
Bakın türkü sözlerine depresyona zaman mı var yahu?
Bir de Tokat’tan gelenleri karşılayan türkülerimiz var;
Başındaki yazmayı da
Sarıya mı boyadın?
Neden sararıp soldun da
Sevdaya mı uğradın?
Tokat’tan mı geliyon da
Yâr sen Almuslu musun?
Ben sana varacağım da
Söyle namuslu musun?
Rahmetli Kıvırcık Ali’nin Mihrican Bahar’ın dilinden dökülen nağmelerle vücut bulan bu türkümüz Tokat’ın güzelliklerini merak edenler için harika ezgiler içeriyor.
Tokatımı bekleyen güzel fırsatlar var.
Tokat ulaşımdaki sorunlarını çözdüğü zaman gastronominin başkentlerinden biri olabilir.
Coğrafi yer işareti alan tescilli ağız tatları ile Tokatı tanımak Tokat’a gitmek gerek.
Özellikle Nisan -Kasım ayları arasında Tokat’ın gastronomi turizmine uygun yatırımı yapması gerekir.
Bir Tokat manisi ne diyor ?
Tokat bir bağ içinde
Bağı bağban içinde
Tokat’tan yâr sevenin
Yüreği yağ içinde.
Doğup büyüdüğüm, hayallerimin peşinde koştuğum, çocukluğumun en güzel düşlerini yaşadığım, ortasından kıvrım kıvrım nazlı nazlı akan Yeşilırmak’ın geçtiği sakin, bu mutedil, insanı sıcakkanlı, şivesi tatlı, “Tokatlı’yız cok tatlıyız.” deyiminin hakkını veren Orta Karadeniz’in güzel şehrine gitmemek çok şey kaybetmek demek…
Ne artıları var peki Tokat’ın?
Tokat”ta tarım ve hayvancılık sektörünün avantajları fazla.
Tarımsal üretim için uygun arazi ve toprak şartları var.
Ürün çeşitliliğine,seracılık, ikinci ürün ve kışlık sebze yetiştiriciliğine imkan tanıyan ekolojik yapı var.
Ülke içinde büyüklük açısından 34. sırada yer alan ve 230 metre ile 1500 metre rakımları arasında farklı yüksekliklerdeki tarım alanları var.
3 farklı iklim kuşağında her ceşit bitkisel üretim/var.
( İç Anadolu iklimi, Orta Karadeniz iklimi, Doğu Anadolu iklimi)
Tarım ürünlerinin pazarlanmasında kolaylık sağlayan kara, hava ve demiryolu ulaşım imkânları var.
Ülke içindeki bitkisel üretim sıralamasında;
İlk 10’da yer alan 9 üründe
1. sırada,
Taze fasulye üretiminde 3.sırada,
Sofralık domates ve barbunya fasulye üretiminde 4.sırada,
Kurusoğan üretiminde 7.sırada,
Şeker pancarı üretiminde 8.sırada,
Salçalık domates üretiminde 9.sırada,
Ceviz üretiminde 11.sırada yer almakta..
Markalaşmış, gen kaynağı Tokat olan tarım ürünleri var. (alıç,kuşburnu, bağ yaprağı, madımak, domates, biber, vişne,şeftali gibi)
Özel meyve fidanı üretim işletmeleri var.
Organik tarıma elverişli alanları var.
Tokat Merkez, Pazar, Turhal, Niksar, Erbaa İlçelerinde II. Ürün elde edilen bitkisel üretim şansı var.
Şeker mısır, patlak mısır, sanayilik patates üretimine uygun ekolojik yapısı var.
Yağlı tohum üretimi için Pazar-Turhal-Zile İlçelerinde uygun alanları sürdürülebilir bir ekim nöbeti var.
Sulanan alan oranı iki katına çıkacak, sulama projeleri ile tarım topraklarının 2/3’ü sulanabilir hale gelecek.
Organik hayvancılığın yaygınlaştırılmasına imkân sağlayan çayır ve mera alanları,
Karayaka ve Karagül Koyunu için gen kaynağı,
Göl ve göletlerinde kara ve kafes balıkçılığı için uygun alt yapı,
100.000 arılı kovana yetebilecek farklı rakımlarda flora mevcudiyeti,
Organik tarıma uygun bitkisel üretim alanları,
Tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştiriciliği için uygun ekolojik ortamı var.
İlde konusunda uzman, deneyimli kadroya sahip teşkilatların ve teknik ekipleri var.
(Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Orta Karadeniz Geçit Kuşağı İstasyonu, Sivil Toplum Örgütleri, Oda ve Birlikler).
Tokat’ta sanayiye bakacak olursak;
Türkiye’nin ilk şeker fabrikaları arasında yer alan Turhal Şeker Fabrikası ile tarıma dayalı sanayide 80 yıllık deneyimi var.
Tarıma dayalı gıda sanayi işletmeleri için zengin hammadde kaynağı: 92 çeşit, 2,4 milyon ton bitkisel ürünü,
Büyüklüğü ile ülke içinde 6.sırada yer alan ve orman ürünleri sektörü için önemli hammadde kaynağı olan orman alanları,
İlin çok merkezli gelişme potansiyeli farklı ilçelerde farklı sektörlerde yetişmiş işgücü potansiyeli var.
Madencilik sektörü için önemli antimuan, bentonit, kömür, bakır, krom, kireç taşı, asbest, çimento, manganez, grafit, kuvars, mermer gibi yeraltı kaynakları var.
Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe deneyimli işgücü potansiyeli var.
İndirimli arazi tahsis edilebilecek
Erbaa –Turhal-Niksar ve Zile Organize Sanayi Bölgeleri var.
Sanayi altyapısını güçlendirecek üç önemli proje:
Teknopark – İŞGEM ve Ortak kullanım atölyesi ile Üniversite – Sanayi işbirliğini geliştirilmesine yönelik deneyimli akademik kadroya sahip: Gazi Osman Paşa Üniversitesi var.
Sektörel ihtiyaçlara yönelik düzenlenen mesleki eğitim faaliyetleri açısından bakacak olursak;
3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karara göre OSB dışında (5.Bölge) ve OSB İçinde(6.Bölge) desteklerinden yararlanma imkanı var.
Tokat’ta turizm sektörü avantajlarına bakacak olursak;
Anadolu’nun saklı tarihinin izlerini görme imkânı,
Sezar’ın Veni Vici Vidi sözleriyle zaferini dünyaya ilan ettiği Zile ile tarihin her döneminde gözde olan bir şehri görme olanağı var.
Pazar’ın Ballıca mağarasına mutlaka gitmeli.
Niksar cevizi, Erbaa Üzümü ve damarsız yaprağı, Zile Pekmezi, Turhal Yogurtmacı, Tokat gevrek simiti ve Yağlısı, Tokat kuşburnu ve alıcı, Tokat Bat’ı, Kömbesi, Kömesi, Haşhaşlı Ketesi, çökelekli pidesi, Keşkek’i, Tokat Sarması, Bakla Dolması, Meşhur Sebzeli Tokat Kebap’ı, Domates Salcası, Çemenli Tirit’i , Niksar Ayvaz Suyu mutlaka tadılmalıdır.
Tokat’ın Selçuklu Devleti’nin en önemli 6, Osmanlı Devleti’nin en önemli 10 şehrinden biri olmasından kaynaklanan önemli anıt eserlerin varlığı,
900 adımda 900 yıllık Türk İslam tarihi eserlerinin görülebildiği dünyadaki tek şehir olduğu gerçeği var.
Anadolu’daki ilk Türk-İslam başkenti Niksar’da Türkiye’nin en büyük ikinci kalesini ve Anadolu’nun ilk tıp medresesini ziyaret etme fırsatımız var.
Anadolu’daki en güzel beş Taşhan’dan birinin ilimizde olması gerçeği ile
Tokat Reşadiye Zinav Termal Turizm Merkezi ve Akbelen Yaylası Turizm Merkezi’nin turizm yatırımcısı çekme potansiyeli var.
Alternatif turizm türlerinin gelişme potansiyeli gözardı edilemez.
TKDK destekleri ile kırsal turizmin gelişme potansiyeli varken termal turizm yatırımcıları için Reşadiye ve Sulusaray’da olanaklar var.
Amasya-Ordu güzergâhında yer alabilecek temalı farklı destinasyonların varlığı gözardı edilemez.
Tokat”ın alt yapı eksikleri tamamlandığı an yatırımlar için cazibe merkezi olacaktır.
Fakat Tokat icin yapılacak çok önemli şeyler var.
İstihdamın artırılması, Tokat’a tersine göçün teşvik edilmesi, tarımsal ve turistik teşviklerle yatırımın özendirilmesi gerekiyor. Sadece öğrenci ve memur kenti olma sıfatları ile Tokat bir adım ileri gidemez.
Devletin de Tokat’a uzattığı eli güclendirmesi gerekiyor.
Çamlıbel Tünelinin açılması başta olmak üzere İlimizin ilçe ve komşu iller ile bağlantısını sağlayan yolların yani;
Tokat – Niksar Yolu,
Tokat – Almus Yolu,
Niksar – Ünye Yolu,
Mecitözü Yolu,
Zile – Alaca Yolu yapım çalışmalarının hızlandırılması lazım.
Havaalanımızın açıldığı günden bugüne tüm uçakların tam dolu kapasiteyle seferlerini yapması nedeniyle ilimize gerçekleştirilen uçak sefer sayılarının ve güzergahlarının da artırılması gerekiyor.
Küstürülen Tokatlıları iyice dinlemek gerek.
Bakın ne diyorlar;
Gidiyom elinizden
Kurtulam dilinizden
Yeşil baş ördek olsam
Su içmem gölünüzden.
Hemşehrilerimizin Tokat’tan beslendiği halde küserek kaçarak diğer illere yatırım yapmalarının önüne geçmemiz gerekiyor.
Bürokrasi engellerini kaldırmamız gerekiyor. Burada da müdürlerimize iş düşüyor ;
Müdür Beyin yeşil kürkü
Yeni çıktı bu türkü
Müdür bey izin verdi
Söylenecek bu türkü.
TOEG Tokatlı Eğitim Gönüllüleri Dernek başkanı olarak son sözüm
#Tokatagitmekgerek
Yolunda yitmek gerek
Değerin bilmeyeni
Acaba nitmek gerek.
Erhan Ziya SANCAR
Eğitimci Yazar
KAYNAKÇA: investTokat
Hüseyin Kömür
