Yeni bir meta-analiz, D vitamini desteklerinin genel olarak sağlıklı insanlarda kalp krizi, felç, kanser, kalça kırığı gibi hastalıkları önlemediğini ve gelecekte yapılacak araştırmaların da bu sonucu değiştir
mesinin mümkün olmadığını ortaya koydu.
İki randomize çalışma ile sınırlı değerlendirmede ise D vitamini ile beraber kalsiyum alınmasının, sadece huzur evlerinde yaşayan hastalarda kalça kırığını riskini azaltabileceği tespit edildi.
Meta-analize göre D vitaminin mortalite (ölüm oranı) azalması üzerine de bir etkisi bulunmuyor.
Daha önce yapılan 40 randomize kontrollü araştırmanın yeniden değerlendirilmesi suretiyle Auckland Üniversitesi uzmanlarınca yapılan meta-analiz Lancet Diabetes & Endocrinology isimli tıp dergisinde yayınlandı (1).
Bu araştırmayla alâkalı olarak yayınlanan başmakalede K. Michaelsson şunları dile getiriyor (2):
“Eldeki veriler halk arasında D vitaminin osteoporozu (kemik erimesi), kırıkları ve iskelet dışı hastalıkları önleyebileceğine dair olan yaygın inanışın doğru olmadığını gösteriyor.
Gelecekteki araştırmaların da bu görüşü değiştirmesi mümkün görünmüyor.
Hakikaten eksikliği olmayanlara D vitamini vermek fayda yerine zarar bile verebilir.”
Güneş vitamini
D vitaminine olan ilgi, kolon kanseri, multipl skleroz, osteoporoz gibi hastalıklara güneş ışınlarının az olduğu ülkelerde daha fazla rastlanmasının D vitamini eksikliğiyle ilişkilendirilmesiyle başladı.
D vitaminin pek çok kronik hastalığı önleyebileceği iddiası kısa zamanda tüm dünyayı sardı; topluma “güneş vitamini” adıyla pek çok yararları olan ama hiçbir zararı olmayan mucize vitamin olarak sunuldu.
D vitamini satışları, USA’ da 2002-2011 arasında 10 mislinden fazla aratarak 42 milyon $’ dan 605 milyon $’a çıktı (3).
D vitaminin kanser, kalp hastalıkları, diyabet ve kırıklara karşı koruyucu olduğunu gösteren pek çok araştırma yayınlandı ama bunların hemen hepsi “gözleme dayalı” araştırmalardı.
Bu tür araştırmalar, bir “birlikteliği” gösterirler; bunlardan doğrudan “sebep-sonuç ilişkisi” çıkarmak mümkün değildir.
D vitamini seviyesi düşüklüğünün ve hastalıkların sebebi, bu insanların daha yaşlı, daha kilolu, daha az hareketli ve daha az güneş gören kişiler olması da olabilir.
Randomize kontrollü çalışmalarda ise “D vitamini mucizesinin” gerçek olmadığı görülmeye başlandı.
Aynı ekip tarafından yapılan bir çalışmada da D vitaminin kemik yoğunluğu üzerine etkisi bulunmadığı, bu sebeple spesifik bir risk faktörü olmayanlara D vitamini verilmesinin uygun olmadığı sonucuna varıldı (4) .
Tıp Enstitüsü tarafından 2010’ da yayınlanan kapsamlı bir raporda, D vitaminin kanseri önlediği, kalp hastalıkları, diyabet ve diğer sağlık problemleri riskini azalttığına dair yeterli veri olmadığı bildirildi (5).
Araştırmaya itirazlar var
“D vitamini meftunları” bu araştırmaların çoğunda günde 200-400 Ünite arasında çok düşük dozlar kullanıldığının altını çizerek bu sonuçların inandırıcı bulmadıklarını söylüyor.
Tıp Enstitüsü de (The Institute of Medicine) de, erişkinlerin çoğunun günlük D vitamini ihtiyaçlarının yaşlarına göre 600-800 Ünite olduğunu bildiriyor ama insanların büyük bir kısmının bunu diyetle ve güneşlenerek alabileceğinin altını çiziyor.
Gelelim neticeye
Geçen ay Annals of Internal Medicine’ de yayınlanan bir araştırmada da multivitamin ve diğer besin desteklerinin kronik hastalıkları önlemede bir işe yaramadığı belirlenmiş ve bu tür ürünlere harcanan paranın boşa gittiği vurgulanmıştı (6).
Her zaman söylüyorum: Sağlıklı insanların vitamin, mineral, antioksidan, besin desteği alması sadece keslerinin değil sağlıklarının da zarar görmesine sebep olur.
KAYNAK
1. http://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587(13)70212-2/fulltext
2. http://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587%2814%2970008-7/fulltext
3. http://www.medscape.com/viewarticle/819670
4. http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736%2813%2961647-5/abstract
