Dünyanın önde gelen tıp merkezlerinden Cleveland Klinik ishâl için modern tıbbın değil annelerin tavsiyesine destek çıktı.
“İshâl için en iyisi hâlâ annelerin tavsiyesi” (Mom’s Advice Is Still the Best for Treating Diarrhea) başlıklı yazıda şu görüşlere yer veriliyor:
Çoğu insan senede birkaç defa bazen bakteriyel bir sebeple, bazen alerjiden veya bazen gıda tahammülsüzlüğünden ishâl olur.
Bu ishâl çoğu zaman ciddi değildir ve birkaç gün içinde de geçer.
Evde ishâl için annelerin tavsiyesi hâlen en iyi ev tedavisidir: Tavuk çorbası, tuzlu su ve BRAT diyetini takip edin; yani muz, pirinç, elma püresi ve tost.
Yiyeceklerin ishâli daha da kötüleştireceğini düşünebilirsiniz ama yiyecek seçenekleriniz belirtileri hafifletmeye ve neticede sağlığınızın kötüleşmemesini sağlamaya yardımcı olabilir.
Tuzlu ve tatlı
Kısa süreli ishâlde en büyük tehlike dehidratasyon yani dokulardan sıvı ve besin kaybıdır.
Günde üç defadan fazla ishâl olduğunuzda ve yeteri kadar sıvı almadığınızda vücudunuz susuz kalabilir ve bu durum tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
“Dedihratasyona karşı en iyi şey tuz ve şeker ihtiva eden sıvıların içilmesidir” diyor Cleveland Klinik Beslenme Merkezi Başkanı ve sindirim hastalıkları mütehassısı Donald Kirby ve ekliyor:
“Tuz sıvı kaybını yavaşlatır ve şeker de tuzun emilmesini kolaylaştırır. İnsanlara genel olarak tuz tavsiye etmiyoruz ama ciddi ishal varsa acil servisten uzak kalmak için yeterince tuz ve şeker aldığınızdan emin olmalısınız.
Pedialyte® gibi reçetesiz satılan rehidratasyon sıvıları da işe yarar ya da annenizin tavsiyesine uyarak tavuk çorbası veya tuzlu kraker de yiyebilirsiniz.”
Doktor anne bunu nesillerdir uyguluyor ve hâlâ da işe yarıyor. Anneler hakikaten en iyisini bilir.
BRAT diyeti
İşte ishâl tedavisi için annelerden başka bir tavsiye: BRAT diyeti yani muz, beyaz pirinç, elma püresi ve tost.
Sağlığınız yerinde ise doktorlar genellikle liften zengin tam tahıl tavsiye ederler ancak ishâl olduğunda fazla lif sıkıntı yaratabilir.
BRTA diyeti liften fakirdir ve dışkının daha sıkı olmasına yardım eder.
Muz da potasyumdan zengindir ve ishâlle kaybolan besinlerin yerini almaya yardım eder.
Bunlara ayrıca yulaf ezmesi, haşlanmış ve fırında pişirilmiş kabuğu çıkarılmış patates veya derisi alınmış tavuk da eklenebilir.
Bunlar insanların genellikle iyi tolere edecekleri basit yiyeceklerdir.
Probiyotikler
İshâle karşı bağırsaklara yardımcı olmak için bir başka çare de probiyotikler yani canlı bakteri ihtiva eden yiyecek veya besin destekleridir.
Bunlar, mide-bağırsak sisteminde bulunan faydalı bakterilerin yerini alır veya bunları tamamlar.
İshâl olduğunda süt ürünlerinden uzak durmak doğru olmakla beraber bunun istisnası sütün fermantasyonu ile hazırlanan yoğurt ve kefirdir.
Bunlar ishâlle bağırsaklardan kaybolan faydalı bakterilerin yerini alır.
Sadece yoğurt veya kefirin şekersiz olmasına dikkat edin çünkü fazla şeker bazı hastalarda ishâli, su ve elektrolit kaybını kötüleştirebilir.
İshâl birkaç günden fazla sürüyorsa doktorunuza danışmalısınız. Ciddi ağrınız varsa veya dışınızda kan veya iltihap görüyorsanız doktora görünmelisiniz.
Not: Kefir ve yoğurda şeker eklenmesi meselesini ise hiç mi hiç sormayın!
Gelelim neticeye
BİR: Dünyanın en gelişmiş tıp merkezlerinden olan Cleveland Klinik’ in hasta sayfalarında “ilaç yerine” insanların binlerce senedir uyguladıkları geleneksel tedaviyi yani yiyecek ve içecekleri tavsiye edilmesine şaşırmadım çünkü aklın yolu biridir.
İKİ: Zaten tıbbın babası Hipokrat da “Gıdanız ilacınız, ilacınız gıdanız olsun” demiyor mu?
ÜÇ: Cleveland Klinik’ ten tiz zemanda “kelle paça çorbası” tarifi bekliyorum.
Kaynak: https://health.clevelandclinic.org/moms-advice-is-still-the-best-for-treating-diarrhea/
