İzmir’de yaz yaz bitmez konulardan biridir Alsancak limanı…
Bir zamanlar özelleştirme hikayesi dört, beş yılımızı almıştı.
Neler ummadık ki ?
Hamburg Limanı gibi olacağız diye sevinmiş, ihaleyi kazanan Global-Hutchison-EİB Limaş konsorsiyumunun peşinden Singapur’lara kadar yollara düşmüştük.
Özelleştirme iptal olunca bir o kadar da “İzmir limanında iyi bir ekip var yeter ki devlet yatırım kararı alabilsin diye yazılar, yorumlarla geçti aylar.
Ve sonra Bakan Binail Yıldırım İzmir milletvekili olup, sorunlara hakim oldukça bir dizi patlattı müjdeleri.
Nihayet kurtuluyorduk.
İzmir Limanı’na 300 milyon dolarlık yatırım geliyordu.
** Büyük müjdelere ne oldu ?
2014’e kadar yatırımlar tamamlanacak ve artık İzmir Limanı kaderine terk edilmiş, sürekli kan kaybeden değil, 3 milyon TEU konteyner elleçlenen ve hedefi Akdeniz’in ilk 5 limanı arasına girmek olan bir liman haline gelecek!…
Uzun süre bu beklentilerle yaşadık.
Aynı sıralar Bakan Yıldırım’dan ikinci bir müjde daha gelmekte gecikmedi. Çandarlı (Kuzey Ege) Limanı Konteyner Terminali kurulacak, burası aktarma merkezi olacak.
Türkiye’nin dış ticaret dünyasına açılan kapısı, bir liman kenti olarak İzmir daha ne ister ?
** Alsancak’ta arızasız gün yok
Bir süre herşey iyi ve hatta hızlı gelişti.
İkinci el bir iki vinç gelince, devlet yatırımlarına yıllarca hasret kalan İzmir’de pek bir mutluluk rüzgarları esti, Çandarlı Limanı’nda altyapı ihalesi ve çalışmaları hızla başladı.
Sonra yavaşladı, şimdilerde pek yavaş.
Öyle ki, Alsancak Limanı’nda çok eski vinçler kullanıyor. Ikinci el vinçler kullanılmış sürekli arıza yapıyor. hatta bugün de iki tanesi arızalı. Gemiler açıkta bekliyor. Operasyon sık sık duruyor.
** 41 yıllığına kiralanacaktı
Çandarlı’da yapılacak dev liman içinse altyapı çalışmaları yüzde 90 oranında tamamlandı, inşaat yapım işi ihalesine çıkılma aşamasına kadar gelindi.
Sabancı, MNG, Limak, Yıldırım Holding ve Arkas Grubu’na bağlı şirketler dosya almasına rağmen, dün gerçekleştirilen ihaleye teklif veren firma olmadı.
Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü konferans salonunda “Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkındaki Kanun” kapsamında düzenlenen ihaleye teklif zarfı sunulmadı.
41 yıllığına kiralanacak olan Kuzey Ege Limanının 3 etap halinde yapılacak. İhaleyi kazanan firmanın, kira bedelinin yüzde 10’unu ödemesi, geri kalan tutarın ise yıllık olarak 14 eşit taksite bölünmesi öngörülüyordu.
Yetkililer, teklif veren firma olmadığından şartnamede değişikliklere gidilebileceğini belirtti.
** Çalışmalar zayıfladı
Dünyanın en büyük 10 limanından biri olacak bu dev liman yapımı şimdilik durdu. Üç etaptan oluşacak ve yıllık 12 milyon konteyner yükleme-boşaltma kapasitesiyle Türkiye’nin de en büyük limanı olacak.
Peki neden böyle oldu, gelişmeler beklendiği gibi yaşanmıyor. Görünen o ki, ilk neden, bu yatırımları ortaya koyan siyasi iradenin zayıflaması.
Belki de asrın projesi Marmaray’a dalan Bakan Binali Yıldırım ilgisini azalttı ya da bir aralar İzmir’i almak isteyen AKP, iddiasından vazgeçti.
Üç yıl önce Bakan Binali Yıldırım, neredeyse her hafta İzmir’e geliyordu, son zamanlarda ancak gerektikçe. Demek ki iktidarın ilgisine mazhar olmak böyle birşey…
** Planları Petkim Limanı mı bozdu ?
Bu arada bir gelişme daha yaşandı, daha üç yıl once bu planlar yapılırken kimsenin öngöremediği….
Petrokimya devi Petkim, limanını özelleştirirken, hedeflerini büyük tuttu. Dünya lideri, Hollanda’lı APM Terminals ile anlaştı. Özel şirket olmanın rahatlığıyla hızla yol aldı, Alsancak Limanı’nın neredeyse iki katı büyüklüğe sahip olacak liman konum olarak da avantajlı.
Socar CEO’su Kenan Yavuz, İzmir Alsancak Limanı’nın kruvaziyer ve marinaya dönüştürülmesi çıkışında elbette beklentilerinin de payı var ancak aynı zamanda hızla yol aldıkları bu limana da dikkat çekti.
Çandarlı Limanı’na talip çıkmamasının önemli nedenlerinden biri de alıcıların Petkim ve Alsancak’ı düşündüklerinde nasıl bir potansiyele ulaşacaklarını öngörememeleri…
Tüm bu gelişmeler ve gelişememeler (!) ışığında gelinen nokta görüldüğü gibi hayli karışık.
Bu karışıklıkta İzmir Limanı’nın zayıflatılması veya konteynere tamamen kapatılması çözüm olarak görülmemeli.
Çandarlı ve Aliağa’ İzmir’e dahil olsa da merkezinde bir liman kenti olmanın avantajını ek yatırımlarla yaşayabilmeli İzmir.
Belki bu konuda alınabilecek karar, Alsancak’ın kuru yük elleçlemesine kapatarak sadece konteyner ve kruvaziyer limanı haline getirilmesi olabilmeli.
Ne yapılacaksa da hızlı yapılmalı artık.
Eldekinin değeri bilinerek ve siyasi heveslere, şovlara kapılmadan…
