Başta İstanbul, Ankara, Izmir olmak üzere otopark sorunu başımızın belası….
Kahyalar, değnekciler halen egemen. Lüks yerlerde Belediye görevlileri sokak kenarlarını bellemiş güniçi para kesiyor ve yola parkı legal hale getiriyorlar. Otopark ücretleri ise fahiş.
Çekiciler araç topluyor zengin kesimlerde. Bilinmeyen bir parka atıyor. Gidip arabanızı bulmak size kalıyor. Bu uygulanmada bana pek çağdaş gelmiyor..
Kaldırımlara park edenlerle baş etmek ayrı bir sorun.
Yolun bir veya iki tarafına parkeden araçlar olmasa esasında birçok kesimde yollarımız geniş. Kent içindeki tıkanıklığın bir nedeni de yol kenarına park edip akış şeritlerini toptan kapatan araçlar.
Dar sokağa park etmiş araçlar yüzünden itfaiyenin yangına gidemediğine çok şahit olduk. Beyoğlu nda bir adamcağız balkonunda yanıp ölmüştü itfaiye yi beklerken . Basındaki resimlerini hatırlıyorum.
Özetle Büyükşehirlerimizde otoparklar çok yetersiz.
Birçok çözümü tartışıyoruz. Yeni yapılan binaların altına otoparkı yönetmelikle şart kıldık, ancak ne kadar uygulanıyor tartışma konusu. Okul veya kamu binalarının bahçelerinin altına otopark yapmak güzel bir fikir olabilir, ancak uygulaması zaman istiyor. Daha birçok fikir var.
Ben İstanbul için majör bir proje geliştirmiştim:
Haliç in altına, Unkapanı ve Galata köprüleri arasına 30.000 araçlık bir otopark projesi hazırlamıştım. Haliç in iki yakasından da girilip çıkılabiliyordu. Taksim-Yenikapı Metrosunu da otoparkın içinden geçirip burada istasyon ve çarşılar yapacaktım. Arabanızı park edip Istanbul’un Yenikapı-Maslak ana aksında metro ile hareket edebilecektiniz. Tarihi yarımada da raba deposu olam illetinden kurtulacaktı. Bu Projem halen geçerli de ben acil ve pratik çözüm olarak Büyükşehirlerimizin geneline yayılmış Mekanik Otodolapları nı önermek istiyorum.
Ekli resim kendini anlatıyor. Arabanızı getirip bırakıyorsunuz, düşey ve dairesel hareket edebilen mekanik bir kaşık gelip arabanızı alıyor ve dairesel biçimde çok katlı oto dolabının içinde bir katta boş bir deliğe depoluyor. Siz geri gelince de indirip önünüze bırakıyor. Çok az yer kaplayan, ancak çok çok araç alan bu mekanik oto dolapları çağdaş ülkelerde yayılıyor.
Belediye başkan adayı olacak kardeşlerimin dikkatine..
Sayın Hocam,
Ne güzel bir tasarım. Ne olur ukalalık olarak algılamayın ama fakülte üçüncü sınıftayken Topkapı II. Matbacılar sitesine gitmiştim. Orada dönerli otoparkı görünce sizin bu tasarladığınız otopark modelini düşünmüştüm.
Asansörlü çekmece gibi otoların yerleştirileceği otoparkın hayalini kurmuştum.
Umarım sizleri icraa noktalarında görürüz de bu muhteşem eserleri halkımıza kazandırırsınız.
Teşekkür ve esenlik dileklerimizle.
K SORUNU
BELEDİYELER VE KAMU
3194 Sayılı imar kanununun 37, 44 maddeleri gereği yapılacak bina ve tesislerde otopark yapılması zorunlu hale getirilmiştir.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca 01.07.1993 ve 26.04.2006 tarihlerinde Otopark yönetmeliği yayınlanmıştır.
Bu yönetmenliklerde asıl olarak otoparkın yapılan binaların kendi arsasında karşılanması, otopark yerinin binaların kendi arsasında karşılanamaması durumunda inşaat sahiplerinin ödeyeceği otopark ücretlerinin bir bankada toplanarak yapılacak bölgesel otoparklar ile bu ihtiyacın karşılanması kararlaştırılmıştır.
Otopark ücretinin belirlenmesi içinde:
Birim Otopark Arsa Payı; hiçbir şekilde Birim Otopark Yapı Payının yüzde yirmisinden fazla olmamak üzere, imar planında bölge ve genel otopark olarak belirlenen arsaların, Emlak Vergisi Kanunu uyarınca tespit edilen bedelinin planda belirlenen emsal hesabına konu alana bölünerek, birim otopark alanı ile çarpılması sonucu tespit edilen bedeli,
Birim Otopark Yapı Payı; yapı ruhsatının düzenlendiği yıl için, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ’de yer alan otoparka ait birim fiyatlar esas alınarak hesaplanan bedeli,
Birim otopark arsa payı+ Birim otopark yapı payı = Otopark bedelini vermektedir.
Ayrıca yönetmelik ile otopark bedeli alınanlardan ayrıca otopark ücreti alınmaması
Kayda bağlanılmıştır.
Otopark için kanun ve yönetmelik hususları böylece belirlenmiş olmasına rağmen uygulamada bir çok noksanlıklar bulunmaktadır.
Belirlenen bu noksanlıklar şunlardır:
1-Belediyeler otopark ücretini almalarına rağmen, topladığı ücret oranında bölgesel
2- Yapılan otoparklarda ise otopark katılım ücreti aldıkları parsellerden, ücretsiz olarak otoparktan yararlanma hakkını sağlamamışlardır.
3- Otopark olarak yapılan yerlerin birçoğu sonradan işyerlerine dönüştürülmüş. Amacı dışında kullanılmaktadır.
4- Otoparklar kiraya verilmiş, rant tesisi haline dönüştürülmüştür. Buralardan astronomik fiyatlarla ancak yararlanılmaktadır.
5- Merkezi otoparklar iyi işletilmemekte, çoğu bakımsız haldedir.
6-Belediyeler ve kamuya ait yeni yapılan binalarda dahi gereği kadar oto park yeri inşa edilmediğinden, vatandaşlar buralarda otopark problemi yaşamakta otomobilini çevrede bulunan yollara kaldırımlara park etmektedir.
7- Bir kısım kamu binaları ile bilhassa hastanelerde otopark alanı olarak ayrılan alanlardan yararlanırken otopark ücreti alınmakta, otopark alanları rant alanı konumuna dönüştürülmüştür. Vatandaşların bir kısmı da otopark ücreti ödememek için otolarını bu alanların dışında park etmekte, çevrede bulunan yollar otoların park alanına dönüşmektedir.
8- Bazı hastanelerde girişe bariyer konularak, hastasını hastaneye getirip gidenden bile oto giriş ücreti alınmaktadır.
9- Otopark yeri temin etme ve buraları uygun şartlarda vatandaşın hizmetine sunmak bilhassa kamunun görevi olmasına rağmen; bu görev yerine getirilmemekte, özel sektör tarafından da fahiş fiyatlarla yararlanılan otopark alanları oluşturulmaktadır.
10- Ülkemizde otomobil sayısı hızla artmaktadır. Bazı ülkelerde otomobil alacak şahıstan otopark yeri bulunup, bulunmadığı soruşturulmakta. Otopark yeri bulunmayanların otomobil alma hakkı kısıtlanmaktadır.
Ülkemizde ise uydu haritasından bazı şehirlerimize baktığımızda, şehrin ticaret ve konut alanında bulunan yolları, kaldırımları otolar tarafından işgal edildiği görülmektedir. Bu durum ilgili kamu kuruluşlarının görevini yerine getirmediğinin, otopark alanı temin etmediğinin açık delilidir.
Oto sayısının hızla artmakta olduğu ülkemizde otopark konusunda acil önlemler alınmalıdır. Kamuya ait binalar ile özel sektöre ait binalarda yeteri kadar otopark yeri bulunması mutlaka sağlanmalı, mevcut otopark alanları ise otopark dışında kullanımına izin verilmemelidir.
Belediyeler otopark alanı temininin kendilerinin asıl görevi olduğunu unutmamalı, bu konuyu gelir getirici rant unsuru olarak görmemelidir. Çünkü asli vazifesidir.
21.04.2009
MUSTAFA YOLCU
İNŞ. MÜHENDİSİ