Bizim gıda mühendisleri bisfenol A (BPA) isimli kimyasalın mâsum olduğunu iddia ededursunlar, İsveç hükümetine kasa fişleri, biletler gibi çeşitli termal kâğıtlarda kullanılan bisfenol A’ nın (BPA) yasaklanması teklif edildi.
Böyle bir teklif çevreci bir gruptan veya benim gibi “üstüne vazife olmayan her işe nane olan” birinden gelse önemli bulunmayabilir ama bu teklifin altında İsveç Kimyasallar Dairesinin (KemI) imzası var.
KemI, insan sağlığı ve çevrenin kimyasallardan kaynaklanan risklerini sınırlamak için çalışan, bununla alâkalı kuralları ve mevzuatı düzenleyen bir kurum.
‘Çok düşük dozlarda’ bile hormon bozucu ve kanser yapıcı etkileri olan bisfenol A sert plastiğin ana maddesi olması yanında kasa fişleri, bankamatik çıktıları, biletler gibi termal kâğıtların yüzey tabakasında da bulunuyor.
İhtiyat prensibi devrede
KemI’ nin BPA’ nın İsveç’ de termal kâğıtlarda yasaklanması teklifi “ihtiyat prensibine’ dayanıyor.
İhtiyat prensibi, Avrupa Birliği tarafından belirlenmiş olan ve herhangi bir şeyin insan sağlığı veya çevreye zararlı olduğuna dair ‘kuvvetli şüphe’ varlığında uygulanan bir ilke.
KemI’ nin BPA’ nın güvenli alternatifleri bulunmamasına rağmen böyle bir karar alması daha da önemli!
KemI’ nin termal kâğıtlarla alâkalı bu değerlendirmesi İsveç’ in Avrupa Birliği üyeliği yükümlülüklerini etkilemiyor fakat böyle ülke çapında bir düzenlemeye üye ülkelerin itiraz hakları bulunuyor.
Gelelim neticeye
Ben böyle bir teklifi daha önce yapmıştım ama bizde yetkili kurumların hiçbirinden ses seda çıkmamıştı.
BİR: Kim ne derse desin KemI’ nin teklifi son derece yerinde; çünkü BPA’ nın hormon bozucu ve kanserojen olduğuna dair yeterinden fazla delil var.
Üstelik BPA’ nın zararlı olduğunu biz tüketiciler ispat etmek zorunda değiliz; endüstri bize bunun zararsızlığını kanıtlamak zorunda.
İKİ: Avrupa Birliği ve USA’ da 2011 senesinde BPA’ nın biberonlarda kullanılmasını yasaklanmıştı. İsveç’ de, bebe kavanozları da yasak kapsamına alındı.
Böyle bir yasak olmasa bile zaten dünyanın önde gelen üreticilerinin pek çoğu biberon ve bebek bardaklarında BPA kullanmayacaklarını açıklamışlardı.
Aslında yasak kararını endüstriden evvel vermesi gereken FDA ancak bundan birkaç hafta evvel BPA’ nın biberon imalatında kullanımını yasaklayarak tüm dünyayı kendine güldürmüştü.
Kana ve anne sütüne geçtiği ve çok düşük miktarların bile sağlığa zararlı olduğu bilinen BPA’ nın biberonlarda yasaklanması pratik olarak bunun tüm yiyecek içecek kaplarında yasaklanmasının da şart olduğunu gösterir.
Eğitimlerinin temelinde endüstriyi savunmanın yattığını düşündüğüm gıda mühendisleri bu işe ne diyor, yarın bir gün BPA yasaklanınca yüzleri kızaracak mı kızarmayacak mı merak ediyorum.
KAYNAK:
http://www.kemi.se/en/Content/News/Proposal-for-a-Swedish-ban-on-bisphenol-A-in-receipts/
