Bostan ve Uğur Yücel
Bostanın kurtulması için düzenlenen birçok eylemde semtin aydın kesiminin aktif rol almasının yanı sıra semtte yaşayan ev hanımları da destek olmuş, böylece ev hanımlarının da gündelik hayata entegre oldukları gözlemlenmiştir. Ayrıca; imza toplama, ev gezmelerinde bostanın sohbet konusu edilmesi, semt çarşısı ve pazarında bildiri dağıtılması, çok sayıda mahallelinin katılımı ile düzenlenen piknikte aktif rol almaları ile oluşum güç kazanmıştır.
Bostan için düzenlenen pikniği ülkemizin yüz aklarından ödüllü yüksek mimarımız (aynı zamanda semt sakini) Cengiz Bektaş şöyle anlatmaktadır: “O gün orada olmalıydınız. Kuzguncuklu olan Uğur Yücel’in getirttiği dönerciler, sıraya giren çocuklara yetişemiyorlardı. Bir köşede gitar eşliğinde şarkılar söyleniyor, bir başka alanda akordeonla tangolar yapılıyordu. Belki 400-500 kişiydik. Koca, koskoca bir aileydik… İnsanların haklarını, çevrelerini savunma bilincine ulaşmalarına, kararlara katılma durumuna, demokratik katılıma elbette buralardan varılacaktı. Buna istekli olduklarının küçücük olsa da ne güzel bir kanıtıydı bu piknik.”(9)
Kuzguncuk’ta doğmuş olan ünlü oyuncu ve yönetmen Uğur Yücel semtin korunması gereken doğal değerlerini şöyle dile getirmektedir: “Kuzguncuk Boğaz’ın en önemli yerlerinden biridir. Bu alan benim için çok büyük bir anlamlar taşıyor. Buraya bir hastane yapılırsa insanlar sokaklarda dolaşamaz. Buraya eskiden küçük Paris derlerdi. Buranın ağaçlarını, çiçeklerini, kısaca bütün değerlerini korumak gereklidir.”(10)
“Bostan Kuzguncuk Halkınındır!”
Müzikli ve yemekli piknik organizasyonuna semt sakinleri; şehrin, ülkenin ve dünyanın çeşitli yerlerinden tanıdıklarını, diğer mahalle derneklerini ve medyayı davet etmek sureti
ile yaygın şekilde bilinirliğini arttırmayı amaçlamış ve “Bostan yeşil kalsın!,” “Bostan Kuzguncuk halkınındır!” yazılı pankartlar ile dilek ve isteklerini sergilenmişlerdir. ”Kuzguncuk’ta Bostan’ı Bozmayın!” cümlesi ile başlayan bir bildiri yayınlanmıştır.
Semtli bir yazar/şair, o tarihlerde semtte ikamet etmiyor ve semtte ikamet etme düşüncesini dahi taşımıyorken kendi tabiri ile ”bir takım tesadüfler sonucunda” Bostan Sokak’ta bir stantta kendisini nasıl bulduğunu şöyle dile getirmiştir: “2011 yılında İlya’nın Bostanı için direnişte sokak sergisinde şu anda oturduğum sokağın başında kitap sergisinde bir takım tesadüfler neticesinde misafir edilerek katkıda bulunmuştum. Ve şimdi o sokakta ikamet ediyorum.”(11)
Semtli bir heykeltıraş bostana yapılmak istenen böbrek ve yanık hastanesine karşı aktif rol aldığı bostan direnişinden bahsederken: ”Bostanı kurtarmak için yapılan protestoda kasaptan böbrek alarak protestoya katılmam şöyle gelişti; bostana yanık ve böbrek hastanesi kurulması düşünülmesinden hareketle kasaptan böbrek alıp bir bayrak çomağının üzerine böbreği şişe geçirir gibi yapıp yerleştirdim. “Hastane istemiyoruz!” dedim, böbreği havaya kaldırıp salladım.”(12) diyerek o günleri anlatmaktadır.
Çevirmenlik, gazete kültür sanat eki genel sanat yönetmenliği ve reklam ajansı geçmişi gibi çok yönlü bir kişiliğe sahip semtte ikamet eden bir yazar ve şair ise, direnişten sonraki gelişmeleri şöyle özetlemektedir: “Daha sonra sera olarak çalıştırıldı. Hatta sera olarak işletenler bir oturma alanı, küçük bir gölet düzenlediler ve orada şiir okuma etkinliği dahi yapmıştık. Çiçek yetiştirme serasıydı. İmz a günleri yapıldı. Türkan Saylan gelmişti hatta bir defasında. Kira yüksek olduğu için sera işleticisi ayrıldı bostandan.”(13)
“Yastığını Minderini Kap Gel!”
Bu süreç içerisinde bostan yaz akşamlarında yazlık sinema olarak halkın buluştuğu bir mekân olmuştur. Sinema gecelerinin sloganı ise: “Yastığını minderini kap gel!” dir.
2014 yılında bostanın kiralanması için açılan ihaleyi Üsküdar Belediyesi kazandıktan sonra Kuzguncuklular Derneği bostanın varlığını sürdürmesi için dilekçe vermişlerdir.
Bostan’ın Bu Günü
Günümüzde Üsküdar Belediyesi tarafından, bostanın bir kısmı yükseltilmiş sebze yatağı şeklinde düzenlenmiş olup semt sakinlerinin ekim dikim yapabilmesine olanak sağlanmıştır. Yaklaşık 100 adet olan sebze yatakları, rezervin üç katında talep gelmesi nedeni ile kura usulü benimsenerek, herhangi bir bedel talep edilmeksizin semtlinin kullanımına sunulmuştur.
Kuzguncuklular Derneği, her kura döneminde tohum yardımı yaparak desteğini sürdürmektedir. Bostanın geri kalan kısmı ise; köy meydanı biçiminde işleyecek forma sokulmuş olup 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları ve Üsküdar Belediyesi Mahalle İftarı organizasyonu gibi özel günlerde kullanılmaktadır. Yürüyüş yolu ile çevrelenen bostanda çocuk oyun alanı, çocuk kum havuzu ve kütüphane ile yeşil çehresini korumakta ve semtin akciğerleri vasfını devam ettirmektedir.
Sonuç
Sahip olunan sosyal sermaye, bilinçli paydaş ve nitelikli kentlinin verdiği sıra dışı bir mücadele sonucunda kaybolmayan değerlerimizden biridir Kuzguncuk Bostan’ı. Doğaya saygılı ve anlamlı bir hayat sürmeye dair gösterilen büyük bir zaferdir. Eğer bir gün yolunuz düşer de bostanın yürüyüş yallarını arşınlarsanız nasıl bir mücadele sonucunda o yollarda yürümekte olduğunuzu artık biliyorsunuz.
NOT: Kuzguncuk halkı bostan için verdiği mücadelenin bir benzerini film/dizi setleri için vermiştir. Çünkü semt yapısal olarak taşıdığı özellikler sebebiyle çok tercih edilen bir mekandır ve TV ‘de izlenme oranlarına etkisi büyüktür. Bu sebeple bir sonraki yazımın konusu: Kuzguncuk ve film setleri olacaktır.
Kaynakça:
(1)İsmail Aksoy, Benim Kuzguncuk’um, 1. Basım, İstanbul: İleri Yayınları, 2017, s.35-36.
(2)Nedret Ebcim, Aahh Canım Kuzguncuk, 1.Basım, İstanbul: İleri Yayınları, 2014, s.75.
(3)Seda Ademoğlu, Ayşe Beyza Celep, Neşet Kadırgan(Katılımcılar), Halkın Katılımı ve Çevresel Farkındalık İlişkisi Üzerine Bir İnceleme: Kuzguncuk Bostanı Örneği, 4.Uluslararası Kentsel ve Çevresel Sorunlar ve Politikalar Kongresi Bildirgeleri 20-22 Ekim 2016, Yusuf Şahin, Oğuzhan Aslantürk, Vildan Armağan (Ed.), İstanbul, 2016, s.206.
(4)Ademoğlu, s.15
(5)Ademoğlu, s.16.
(6)Dilek Şen Beyazlı, Şinasi Aydemir, Kentlilik Bilinci ve Mekân: Trabzon Örneği,
https://www.researchgate.net/publication/320740207_Kentlilik_Bilinci_ve_MekanTrabzon_Kenti_Ornegi, (Erişim: 09.05.2018).
(7)Burçin Fatma Tunç, Çok Sesli Mekânsal Pratiklerde Katılımcılığın Rolü: Kuzguncuk ve Yedikule Bostanları, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesi, 2015, s.42-43.
(8)Ademoğlu, s.207.
(9)Cengiz Bektaş, Kuzguncuk, 1. Basım, İstanbul: Literatür Yayınları, 2003. s.246.
(10)Amy Mills, Hafızanın Sokakları, 1. Basım, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2014. s.156.
(11)Şair ve Yazar, Kişisel Görüşme
(12)Heykeltıraş, Kişisel Görüşme.
(13)Yazar ve Şair, Kişisel Görüşme.
