İlk kutlama 2/3 Ocak 2015 Mevlid Kandili
İkinci kutlama 14-20 Nisan 2015 Kutlu Doğum haftası
Üçüncü kutlama 22/23 Aralık 2015 Mevlid Kandili
Arabistan’da Arap kabilelerini birleştiren, İslam dininin ve Arap Medine Devletinin kurucusu Muhammed; Fil Yılı’nda Mekke’de doğdu. Bu tarih kesin olarak bilinmemekte ve geriye dönük yapılan hesaplamalar ile bazı kaynaklarda 570, bazı kaynaklarda da 571 yılı olarak geçmektedir.
Hindistanlı Müslüman bilgin Muhammed Hamidullah Muhammed’in doğum tarihinin 12 Rebiülevvel (17 Haziran 569)
Mısırlı astronomi bilgini Mahmut Paşa el-Felekî 9 Rebiülevvel (20 Nisan 571) olarak hesaplamışlardır.
Daha sonra Beaumont Burnaby Sherrard, Mahmut Paşa el-Felekî’nin hesaplamalarındaki bazı yanlışları ortaya koymuştur.
Lawrence I. Conrad (1987) ise kaba bir hesapla 570 yılı olarak vermektedir.
İslâmi kaynaklarda ağırlıklı olarak; Muhammed’in, milattan sonra 571 yılında, “Fil Vakası”nın olduğu yılda, 12 Rebiülevvel (20 Nisan) pazartesi gecesi yani Arapların takvim başı olarak kullandıkları “Fil Vakası”ndan 52 gün sonra doğduğu belirtilmektedir.
Siyer ve İslam tarihi yazarları, doğumun Rebiülevvel ayında bir pazartesi günü sabaha karşı olduğu konusunda genel olarak ittifak etmişlerse de, ayın kaçıncı günü olduğu konusunda görüş birliğine varamamışlardır.
Bu konudaki ihtilafların; rivayet çeşitliliğinden kaynaklanmasının yanı sıra, ay takviminin, güneş takviminden farklı olması ve Araplardaki nesi uygulamasından da kaynaklandığı günümüzde ifade edilmektedir.
Mevlid Kandili: Mevlid, doğum demektir. Mevlid kandili, Peygamberin doğduğu günü yâd etmek amacıyla, doğum günü olan 12 Rebîulevvel gecesi kutlanır. Peygamber zamanında ve onu izleyen asırlarda böyle bir kutlama yapılmamıştır.
İslâm dünyasında mevlid merasimi ilk defa hicretten yaklaşık 350 yıl kadar sonra, Mısır’da hüküm süren Şii Fatımîler (910-1171) tarafından tertiplenmiştir. Bu merasimler saraya ait olup, sadece devlet erkânı arasında cereyan etmiştir. Fatımîler, Ali ve Fatıma’nın doğum günlerinde de mevlid merasimleri tertip ederlerdi.
Sünnî Müslümanlarda ilk mevlid merasimi, Hicrî 604 (miladi 1217) yılında, Selahaddin Eyyubî’nin eniştesi ve Erbil atabeği Melik Muzafferüddin Gökbörü tarafından tertiplenmiştir.
Osmanlılar tarafından mevlid, ilk defa III. Murat zamanında, 1588’de resmi hale getirilmiştir. Sarayda tertiplenen merasimlerin yanı sıra, önceleri Ayasofya Camii’nde, sonraları Sultan Ahmed Camii’nde yapılan merasimlere devlet erkânıyla birlikte halk da katılırdı. Bu merasimlerde, Kur’an-ı Kerîm tilaveti, vaaz ve mevlid okunması icra edilirdi.
Tarih içerisinde farklı dillerde birçok mevlid yazılmasına rağmen, zamanla Süleyman Çelebi’nin 1409 yılında yazdığı Vesiletü’n-Necât isimli mevlidinin okunması âdet haline gelmiştir. Önceleri yalnız Peygamberimizin doğum gününde okunan mevlid, daha sonra bütün mübarek gecelerde okunmaya başlamış ve giderek yaygınlaşarak, vefat eden kişilerin arkasından okunur hale gelmiştir. Nurullah AYDIN
