Astım ve alerjisi olan çocuklarda hipertansiyon (yüksek tansiyon) ve hiperkolesterolemi (yüksek kolesterol) oranlarının 2 misli yüksek olduğu ve bunun da erken yaşlarda kalp hastalıkları riskini artırabileceği, obezite kontrol edildikten sonra da sonuçların değişmediği bildirildi (1).
Journal of Allergy & Clinical Immunology’ de yayınlanan çalışma 2012 National Health Interview kapsamındaki 13275 çocuğa ait verilerin değerlendirilmesiyle gerçekleştirildi.
Çocukların yüzde 14’ ünde astım, yüzde 16.6’ sında saman nezlesi ve yüzde 12’ sinde de egzama vardı ve bunların üçünde de fazla kilo ve obezite oranları yüksek idi.
Alerjik ve kalp-damar hastalıkları ilişkisi
Hipertansiyon ve yüksek kolesterol ilişkisi obeziteden bağımsız bulunduğu için kardiyo-vasküler hastalık oranının yüksek olması astım ve saman nezlesindeki enflamasyonla ilişkilendiriliyor.
Ayrıca, ağır astımlı çocukların tipik olarak daha hareketsiz bir hayatları olmasının da tansiyon ve kolesterole etkisi olabileceği vurgulanıyor.
Araştırmanın uzmanlarından Dr. J. Silverberg “Araştırmamız kardiyo-vasküler riskin düşündüğümüzden daha erken yaşlarda ortaya çıktığını gösteriyor” diyor ve ekliyor:
“Bu hastalıkların çocuklarda ne kadar sık görüldüğü hesaba katıldığında, bu çocukların hipertansiyon ve yüksek kolesterol bakımından daha dikkatli değerlendirilmeleri gerektiği ortaya çıkıyor.
Gerekli hayat tarzı değişikliklerinin yapılmasıyla riskin azaltılması mümkün olabilir.”
Astım kalp hastalığı riskini neden artırır?
Bu araştırmaya dayanarak alerjik hastalıkların kalp hastalıkları riskini artırdığını söylemek doğru olmamakla beraber bu iki grup hastalık arasında bir ilişki olması aslında beklenen bir durumdur.
Kalp hastalıklarının altında yatan esas sebep olan ateroskleroz (damar sertliği) da tıpkı alerjik hastalıklar gibi kronik bir enflamatuar süreçtir.
Zaten erişkinlerde enflamasyonla ilgili birçok hastalık bir arada görülür: Obezite + diyabet + kanser + KOAH + depresyon… gibi.
Birçok hastalık farklı organları ilgilendirse de farklı belirtilere yol açsa da tümünde de ortak olan enflamasyondur.
Kombine ilaçlara dikkat!
Alerjik hastalıklar, kalp-damar hastalıkları riskini çalışmada da belirtildiği gibi hareketsizlik, kortizon kullanımı, uyku bozuklukları, anksiyete gibi başka etkenlerle de artırıyor olabilirler.
Ben bunlardan çok farklı bir sebep üzerinde durmak istiyorum.
Astım tedavisinde bilinçsizce kullanılan “kombine ilaçların” da kalp hastalıkları riskinin artmasında önemli rolü olabilir.
Kortizon + uzun etkili nefes açıcı ilaçlar (en yaygın kullanılanları Seretide, Symbicort, Foradil-combi, Foster) ne yazık ki çocuklardaki astım tedavisinin de standart ilaçları olmuştur.
Oysa bunlar sadece ve sadece erişkinlerde görülen “ağır” KOAH ve astımın ilaçlarıdır.
Bu ilaçların prospektüslerinde, bunların sadece sprey şeklinde kortizonla kontrol altına alınamayan hastalarda ve üstelik de sürekli değil belirli bir süre denenmesi tavsiyesi vardır ama bunlar hastalığın ağırlığına bakılmaksızın her astım ve KOAH’ lıya verilir.
Bu hastaların ehemmiyetli bir kısmının astım ve KOAH’ larının bile olmaması ve çocuklara da rastgele verilmesi ise başlı başına bir “tıp trajedisidir”.
Bu yanlışa ses çıkarmamak ise “dilsiz şeytanların” işidir.
Çocukluk çağı astımı sadece belirli dönemlerde sprey kortizonla ve hatta çoğu zaman ilaçsız bile tamamen kontrol altına alınabilen bir hastalıktır ve astım teşhislerinin çoğunun da “yanlış” olması ayrı bir yazı mevzuudur.
Çocuklara üstelik hiç de gerekli olmadığı halde verilen uzun etkili nefes açıcı ilaçlar (salmeterol, formoterol) kalp hızını artırmak, ritim bozukluklarına yol açmak ve tansiyonu yükseltmek suretiyle kalp-damar hastalıkları riskini artırıyor olabilir.
Gelelim neticeye
BİR: Eleştirilecek pek çok tarafı olan bu araştırmayı çocuklarda yanlış tedavi hususunu dile getirmeme vesile olduğu için önemli buluyorum.
Astımlı çocuklarda kalp hastalıklarının daha fazla görülmesinin mantıklı olduğunu düşündüren birçok sebep vardır ve bu ilişkide kanaatimce yanlış ve gereksiz ilaç kullanımının önemi büyüktür.
Tıbbın temel prensibinin “Önce zarar verme” olduğunun hiç akıldan çıkarılmaması lâzım.
İKİ: Yakında, bu araştırmayı dayanak göstererek astım ve saman nezlesi olan çocuklara kalp-damar hastalıkları riskine karşı kolesterol hapı verilmesi gerektiğini söyleyenler çıkacaktır, şaşırmayın.
Kaynaklar:
