Soya fasulyesi işlenen fabrikalarda çalışanlarda soyaya bağlı alerjik tepkilerin astım belirtilerine yol açabileceği bildirildi. European Respiratory Journal isimli dergide yayınlanan araştırmada CDC’ nin uzmanları önce, Tennessee’ de ezilmiş soya taneciklerinin çeşitli işlemlerle toz haline getirildiği bir fabrikada çalışan işçilerden solunum sistemi belirtilerinin işyerleri ile ilgili olduğunu söyleyen 281 kişi belirlemişler. Bu 281 kişinin yüzde 9’ unun astımı oldukları, yüzde 29’ unun da geçen sene hırıltılı solunum atakları geçirdikleri belirlenmiş. Buna göre, soya çalışanlarında hem astım hem hırıltılı atak görülme oranları, bunların USA’ da genel nüfustaki sıklıklarına göre sırasıyla yüzde 70 ve yüzde 100 daha yüksek olduğu hesaplanmış.
Kanda yapılan testlerde solunum şikâyeti olanların yüzde 21’ inde soyaya karşı IgE sınıfı antikorlar olduğu belirlenirken, bu oran kontrol grubunda yüzde 4 imiş. IgE antikorları olanlarda astım veya astım-benzeri şikâyet görülme ihtimali de 3 mili fazla bulunmuş.
Araştırmayı yapan uzmanlardan Dr. Cumming, bu araştırmanın soya ile çalışan işçilerde soya alerjisi ve astım belirtileri arasındaki ilişkiyi ortaya koyan ilk araştırma olduğunu ve bazı işçilerdeki astım ataklarından havada toz halinde bulunan soya zerreciklerinin sorumlu olduğunu düşündüklerini; bu tür iş yerlerinde çalışanların daha az soya tozuna maruz kalmaları için daha iyi havalandırma ve korunma tedbirleri uygulanması gerektiğini bildirmişler.
YORUM
Bu soya işçilerinde yapılan ilk araştırma olabilir ama soya tozları ile astım krizleri arasındaki ilişki en azından 30 seneden beri biliniyor.
1981-86 yılları arasında Barselona’ da görülen astım salgınlarının, limanda gemilerden soya fasulyesi boşaltılırken havaya karışan tozlarının solunmasına bağlı olarak geliştiği anlaşılmıştır. Benzer salgınlar sonraki yıllarda İspanya’ da Cartagena, Napoli ve New Orleans limanlarında da görülmüştür. Tozların atmosfere dağılması kontrol altına alınınca, astım krizlerinde büyük bir azalma olmuştur.
Soya fasulyesi günümüzde çok yaygın tüketilen bir ürün ve besin alerjilerinde önde gelen yiyeceklerden biri. Fermente edilmiş soyanın çiğ soyaya göre daha az alerjenik olduğu biliniyor. Soyada bulunan en az 15 çeşit proteinin alerji yaratma özelliği var ama bunlar içinde en önemlisinin hangisi olduğu konusunda kesin bir fikir birliği yok. Ayrıca soyaya alerjisi olanların bazılarının aynı zamanda yer fıstığı, buğday ve diğer baklagillere de duyarı olabilecekleri unutulmamalı.
KAYNAK
K.J. Cummings, D.M. Gaughan, G.J. Kullman, D.H. Beezhold, B.J. Green, F.M. Blachere, T. Bledsoe, K. Kreiss, J. Cox-Ganser:Adverse respiratory outcomes associated with occupational exposures at a soy processing plant. Eur Respir J 2010, doi:10.1183/09031936.00151109
