Yeni yapılan bir araştırmaya göre “Ameliyatların birçoğu gerekli olduğu için değil para kazanma hırsı uğruna yapılıyor; yüz binlerce hasta boşu boşuna bıçak altına yatıyor”.
Almanya’ nın en büyük sağlık sigortalarından olan AOK’ nın hastane raporuna göre bu ülkede ameliyat edilen hastaların sayısı her geçen gün artıyor ama aslında bunların çoğu tıbbi olarak gereksiz girişimler.
Alman Focus dergisinin internet sayfasında yayınlanan “Birçok hasta gerekli olduğu için değil para hırsı uğruna ameliyat ediliyor” başlıklı haberde çarpıcı bilgiler yer alıyor (1).
Rapor, geçen sene Almanya’ da bugüne kadar rastlanmayan miktarda yani 18 milyon 300 bin hastanın tedavi edildiğini gösteriyor.
Bu, 2005’ de 16 milyon 800 olan hasta sayısının yüzde 11.8 oranında arttığı manasına geliyor.
Kazançlı ameliyatlar artıyor
2005-2010 arasında sadece bel kemiği ameliyatlarında iki mislinden fazla artış var. Bir ameliyatın maliyeti 12 bin Euro.
2008-2010 arasında kalp pilleri de yüzde 25 daha fazla takılmış veya değiştirilmiş.
Diz ve kalça protezleri de giderek daha çok yapılan cerrahi girişimler arasında ilk sıralarda geliyor.
Her 100 bin kişiden 296’ sına kalça ve 213’ üne diz protezi yerleştirilen Almanya bu bakımdan Avrupa’ da birinci.
AOK’ nın Bilim Enstitüsü’ ne göre bu süre içinde nüfustaki ve yaşlı sayısındaki artışlar hesaba katıldığında ancak yüzde 30’ luk bir artış makul kabul ediliyor.
AOK’ nın Başkanı Uwe Deh “Ameliyat sayılarının artıyor olmasını mutlaka hastaların lehine bir durum olarak değerlendirmek mümkün değil” diyor ve ekliyor:
“Kimse gereksiz yere ameliyat edilmemeli. Özellikle de omurga ameliyatları ve kalp kateterizasyonu gibi çok kazançlı ve planlanabilir girişimlerdeki artan sayılar, tıbbi ihtiyaçlardaki artışlarla açıklanamaz.
Sağlık Sigortalarının geçen sene hastanelere ödediği para 2 milyar Euro artarak 60.8 Euro’ ya yükseldi”.
Hastaneler karşı çıkıyor
Alman Hastaneler Derneği ise rapordaki iddiaları reddediyor.
Ameliyat sayılarındaki artışı nüfus artışı ve tıptaki ilerlemelere bağlamakla beraber maliyet baskısının çok büyük olduğunu da inkâr etmiyorlar.
Ameliyatların sadece para kazanmak için yapıldığı görüşüne de karşı çıkıyorlar.
Ameliyat gerektiren hastalıklardaki artışta, teşhis yöntemlerinin gelişmesi ve yaygılaşmasının, pratisyen doktorlar tarafından daha fazla hasta sevkinin, hastaların beklentilerindeki değişiklikler gibi faktörlerin de rollerinin olabileceği ileri sürülüyor.
Almanya’ ya fark atarız
Bizdeki duruma gelince: Uzmanlarımızın ifadelerine göre, gereksiz ameliyatlar mevzuunda Almanya’ dan geri kalır hiçbir tarafımız yok.
Hatta birçok dalda onlara fark attığımız bile gururla söylenebilir:
Prof. Dr. Yaşar Karaaslan bizde bel ameliyatlarının yüzde 95’ inin boşuna yapıldığını söylüyor (2).
Fizik-tedavi uzmanı Dr. Eser Alptekin “Bel fıtığı hastalarının sadece yüzde 1’i gerçekten ameliyatlık. Ameliyatla hayatı rezil olan da çok, felç olan da… Bize geliyorlar, bakıyorum artık yapacak bir şey kalmamış” diyor (3).
Prof. Dr. Eftal Yücel gereksiz yere birçok protez ameliyatı, tiroit ameliyatı yapıldığını belirterek, “Protez ameliyatlara doktor değil, hasta karar vermeli. Çünkü çok masraflı ve hayati risk taşıyan bir ameliyat. Ülkemizde gerçekleştirilen tiroit ameliyatlarının da yüde 60-70’i gereksiz yere yapılıyor. Yine gereksiz yere yapılan ameliyatlar arasında safra kesesi ameliyatları da bulunuyor” diyor (2).
Ülkemizde yılda yaklaşık 100 bin tiroit ameliyatı yapılıyor ve her yıl 5 bin yeni tiroit kanseri teşhis ediliyor. Prof. Dr. Mete Düren, bu sonuçlardan yola çıkarak gerçekleştirilen tiroit ameliyatlarının yaklaşık yüzde 50’sinin (yanlış olmasa da) gereksiz yere yapıldığını düşündüğünü söylüyor (4).
Prof. Dr. Serdar Tezelman ise tiroit ameliyatlarının yüzde 90’ ının gereksiz yapıldığını iddia ediyor (5).
Radyoloji uzmanı Prof. Dr. Ayşegül Özdemir, meme kanseri hastalarının radyolojik tanı yaptırmak yerine önce cerrahlara giderek çoğu zaman gereksiz ameliyat olduğunu söylüyor (6).
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yılmaz Şahin ”Kasık ağrısı şikâyeti ile hastaneye giden genç kızlar, ‘yumurtalığında kist var ameliyat edelim, ameliyat olmazsan kist patlar, karnında saatli bomba taşıyorsun’ denilerek korkutuluyor. Hastalar yumurtalığının zarar göreceğini ve bundan dolayı evlenince çocuk sahibi olamama riskiyle karşı karşıya kalabileceğini bilemiyor veya o yaşlarda düşünemiyor. Korktukları için ameliyat oluyorlar (7).
Türkiye’de geçen yıl 24 milyar TL’nin harcandığı sağlık sektörüne ilişkin Özel Ethica İncirli Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Murat Akdoğan sağlıkta herkesin birbirini dolandırdığını iddia etti. Zaman’da yer alan habere göre herkesin devleti soyduğunu belirten Akdoğan, “Bugün Türkiye’de ameliyatların yüzde 60′ı belki de yapılmaması gereken ameliyatlar” dedi (8).
Prof. Dr. Hasan Yüksel “Şahsen pratik hayatımda hasta bazında düşünülmemiş ve itina ile gerekliliğine karar verilememiş çocukların geniz eti ameliyatlarının kabaca % 70’ nin gereksiz yapıldığına şahit oluyorum” (9).
Gelelim neticeye
Daha by-pass, geniz eti-bademcik, sinüzit, polip, burun kemiği, apandis, safra kesesi, sezaryen başta olmak üzere sözünü etmediğimiz gereksiz yapılan onlarca ameliyat var.
Yazımı uzatmadan, kitaplarımdan birinin adı ile bağlıyorum: “Adamın biri doktora gitmiş, gidiş o gidiş!”
KAYNAKLAR
2. http://www.hurriyet.com.tr/yasasinhayat/10104102.asp
7. http://www.milligazete.com.tr/haber/gereksiz-ameliyat-olmayin-257603.htm
8. http://haber.sol.org.tr/sonuncu-kavga/hastane-patronu-ameliyatlar-gereksiz-dedi-haberi-13313
9. http://www.cocukgogusklinigi.com/geniz-eti-adenoid-buyumesi.html
