İsmini gizli tuttuğumuz bir okurumuz “30.08.2009 emekli oldum. 21.06.2011’de emekliliğim iptal oldu. Emekli olabilmek için sigortalı olduğum yer sahte firma çıkmış. Buradaki 3,5 ayım silindi. Bana şu ana kadar bir yazı gelmedi. Bunun için ne yapmam gerekiyor?”diyor.
Başlığı gören okurlarımızın, “neden emekliliğimiz iptal olsun ki?” dediklerini duyar gibiyim.
Evet, gerçekten de alnının terini akıtarak, gerekli prim gününü ve yaşını doldurarak, tüm şartları yerine getiren sigortalılara, hak ettikleri emekli aylığı bağlanmaktadır. Ancak, özellikle son birkaç yıldır hızla yaygınlaşan ve hem SGK’yı, hem de vatandaşları dolandıran sahte işyerlerinden dolayı bir çok kişinin emeklilik hayali suya düşüyor.
Şaşkınlığınız artmış gibi… Birçok kişi “işyerinin sahtesi olur mu?” diyor. Sahte müfettiş, sahte içki, sahte tekstil ürünü, hatta sahte para bile oluyor. Sahte işyeri de bunun gibi aslında. Eski filmlerdeki, vatandaşa Almanya’ya işçi olarak götürüleceğini söyleyerek paralarını aldıktan sonra Edirne kırsalında Almanya’ya geldiniz denilerek yolda bırakılanların durumundan farklı değil.
Sistem şöyle işliyor; önce bir izbe handa 3-5 metrekare büro kiralanarak ve genellikle de tinercilerin, sokaklarda yaşayanların, işsiz güçsüzlerin veya sahte belgelerle habersiz sade vatandaşların adına bir işyeri açılıyor. Bu işyerinde de özellikle sosyal güvencesi olmayan şoför esnafını, ev hanımlarını, işsizleri, isteğe bağlı sigorta primi ödeyenleri bularak, işyerinde çalışıyormuş gibi sigortalı gösterilip, kendilerinden aylık 100-150 TL ücret alınıyor. Ama SGK’ya çalışıyormuş gibi bildirilmelerine rağmen SGK primleri ödenmiyor. Birkaç zaman sonra durumun farkına varan SGK personeli bu sahte işyerinin şifrelerini kapatıp, sahte işyerinden yapılan bildirimler de iptal ediliyor. Ancak, SGK bu durumdakilerin tamamının tespitini yapamadığı için, bir çok sahte sigortalı hizmetinin iptal edilmemesi nedeniyle emekli oluyor. Bazen de emeklilikten sonra tespit edilince de okurumuzun durumunda olduğu gibi emekli aylığı iptal ediliyor.
Aslında bu kişiler bir işyerinde çalışmıyor, zaten bu kadar işçinin çalışabileceği bir işyeri de yok. Çalışmayan kişilerin ödediği paralar sahte işyeri bildirimi yapanların cebine kalıyor. SGK’ya da sahte işyerlerini ve sahte sigortalıları tespit edip, iptal etmekten başka yol kalmıyor.
Bu şebekeler o kadar büyümüş ki, Türkiye’nin dört bir yanında ahtapot gibi faaliyet gösteriyor. 2-3 ay bir yerde faaliyet gösterip, şifreleri kapatılınca ertesi bir başka ildeki şifrelerden bildirimleri yapılıyor. Orası tespit edilince yine bir başka işyerinden bildiriliyorlar. Aslında hep aynı kişileri çevirip çevirip farklı yerlerde sigortalı gösteriliyorlar. Bu tür 3-5 metrekarelik bürolarda 2000-3000 kişi sigortalı gösteriliyor. Hatta işi abartıp fabrika sahiplerini ziyaret ederek, “devletten çok özel bir teşvikleri olduğunu ve eğer bu fabrika işçilerinin kendi SGK dosyalarında gösterilmesi halinde yüzde 50 avantajlı prim ödemelerinin mümkün olduğunu” söyleyerek gerçekten çalışan işçileri de mağdur edenler var.
Yani, okurumuzun durumunun üzüntü verici olsa da, mevzuata uygun olduğunu belirtmeliyim. Okurumuz eksik kalan 3,5 aylık süresini bir işyerinde çalışarak tamamlayıp, prim günü dolduğunda yeniden emeklilik başvurusu yapmalıdır.
Buradan hem SGK yönetimini, hem de vatandaşları uyarmak istiyorum. Maalesef SGK yönetimi bu durumun vehametini tam olarak anlayamadığı gibi, bu durumu önleyici mekanizmaları da geliştiremiyor. Her ay, tespit edilemeyenlerden dolayı milyonlarca liralık bir kayıp yaşanıyor. Cezai yaptırımları yetersiz ve sahteliğinin tespiti oldukça zor olan bu konuyla ilgili olarak SGK özel bir denetim ekibi oluşturmalıdır.
Maliyenin kod sistemi gibi, bu tür sahte işyerlerinde sigortalı gösterilmiş olup, topluca aynı şekilde bir başka işyerinde bildirim yapıldığında hemen SGK denetmenleri eliyle bir kontrol yaptırılması sağlanması sorunun çözümünde büyük önem taşıyacaktır. Yine, bu sigortalıları bir yazıyla uyarmak da gerekiyor.
***
Bayramınız bayram olsun
Tüm okurlarımızın Ramazan Bayramınızı kutlar, sağlık mutluluk ve esenlikler getirmesini dilerim.
