Perşembe günkü “1 gün erken giren, 4 yıl geç emekli oluyor” başşlıklı yazıma çok sayıda okurdan teşekkür mailleri aldım. Bir kısım okurlarımız, Bağ-Kur’lular da özürlü emekliliğinden yararlanabiliyor mu diye soruyor.
Daha önce özürlü emekliliğinden yararlanamayan 4/b (Bağ-Kur) sigortalıları da aşağıdaki tabloya göre emekli olabilecek.
Bağ-Kurlu özürlü rapor oranı ve derecesi
1. Derece II. Derece III. Derece
(% 80+) (% 60-79) (% 40-59)
15 yıl- 3960 gün 6 yıl- 4320 gün 8 yıl- 4680 gün
4/b sigortalıları için 01.10.2008 tarihinden sonra talepte bulunanlara, koşulların yerine gelmesi halinde aylık bağlanacaktır. Bu sigortalılardan talepte bulunanların, Kanunun yürürlük tarihinden önce alınan sağlık kurulu raporları dikkate alınmayıp, öncelikle hastaneye sevk işlemleri yapılarak, bunların yeni tarihli sağlık kurulu raporları değerlendirilmek üzere Kurum Sağlık Kurulu’na gönderilecektir.
Anne-babaları zora koşmayın
Büyükler bir anne ve baba için hayattaki en büyük acının, evladının ölümünü görmesi olduğunu söyler. Gerçekten de bu büyük acıyı anlamak çok zor. İşte bu acıyla yanan anne ve babalara da bir darbe de SGK’dan geliyor. SGK mevzuatına göre, 06.08.2003 tarihinden önce vefat eden sigortalıların anne babalarına çocuklarından dolayı ölüm aylığına başvuruda bulunmaları halinde SGK Kontrol Memurlarından sigortalının vefat etmeden önce anne-babasının geçimini sağlayıp sağlamadığı ile ilgili olarak araştırma yapılması isteniyor.
Bu tarihten sonra vefat eden sigortalılar için anne-babaya maaş bağlanmasında aranan şartlar değişti. Ancak SGK 06.08.2003 tarihinden önce vefat eden sigortalılar için halen eski kuralı uyguluyor ve denetim yapılmasını istiyor. Bu tarihten sonra vefat eden sigortalılar için ise denetime gerek olmadan işlem yapıyor. Dolayısıyla 06.08.2003 tarihinden önce vefat eden sigortalıların anne-babaları mağdur duruma düşüyor ve çoğuna maaş bağlanamıyor.
Sigortalının ölüm tarihi 06.08.2003-30.09.2008 tarihleri arasında ise bu kez sigortalının sağlığında anne-babasının geçiminin sağlayıp sağlamadığı üzerinde durulmaksızın 4958 sayılı kanun hükmü gereği artan hisse bulunması halinde aylık bağlanmaktadır. Sigortalının ölümü tarihinde eşine ve çocuklarına bağlanması gereken aylıkların toplamı, sigortalıya ait aylıktan aşağı olursa, artanı, eşit hisseler halinde, sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmayan veya 2022 sayılı Kanuna göre bağlanan aylık hariç olmak üzere buralardan her ne ad altında olursa olsun gelir veya aylık almayan ana ve babasına aylık olarak verilmektedir.
Yargıtay SGK’nın ölümün 6.8.2003 öncesi olması halinde geçiminin sigortalı tarafından sağlandığı araştırmasının ve sağlamamışsa aylık bağlanmamasını isabetli bulmamaktadır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bir kararında (E. 2006/10-367, K. 2006/386, T. 14.06.2006 sayılı) “506 Sayılı Kanunun ana ve babaya gelir bağlanmasını düzenleyen 24. maddesinin, gerek ölüm tarihinde, gerekse yargılama sırasında yürürlükte olan yasalardan lehe olanının uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.” denilmektedir.
Bir başka Yargıtay kararında (Yargıtay 10. HD. E. 2005/8048, K. 2005/11724, T. 15.11.2005) “Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06.04.2005 tarih 2005/10-183-241 Sayılı Kararı da gözetilerek 4958 Sayılı Kanunla yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği 06.08.2003 tarihini takip eden aybaşından başlayarak ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.” Hükmü verilmek suretiyle 06.08.2003 tarihini takip eden aybaşından başlayarak ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Hukukun genel bir kuralı vardır ve mevzuat değişikliğinde kişinin lehine olan hangisi ise o uygulanır.
Ama maalesef SGK her zaman kendine yontuyor. Anne ve babaların bu mağduriyetlerini de SGK gidermelidir.
