Atatürk; yalnız Türkiye’de değil, tüm dünyada dönemin en etkileyici, en başarılı ve en sıra dışı liderlerinden birisi olarak tarihe geçmiştir.
O’nun; dış dünyada da ne denli büyük olduğu, nasıl algılandığı, nasıl sevilip sayıldığını, gözler önüne sermeye çalışmak istiyorum bu yazımla.
Atatürk’ü anlatmak kolay değildir aslında. O; cepheden cepheye, utkudan utkuya koşmuş bir asker, büyük bir komutandır.
O; tarihin en kritik döneminde ulusuna önderlik ederek, askeri dehasıyla Türk ulusunu tarihsel anlamda yok olmaktan kurtarandır.
Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkıntıları arasından yepyeni bir devlet kurmayı başarandır.
O; ileri görüşlüdür. Aydınlanmacıdır. Aklı egemen ve özgür kılan, bilimin yol göstericiliğini ilke edinerek ülkesinin gelişmesini sağlayandır. Toplumsal, ekonomik alanda, sanatta devrimler yaparak çağdaş bir ülke yaratandır.
Dünyanın herhangi bir ülkesinde; döneminin ünlü devlet adamlarını, başarılı askerlerini düşündüğümüzde, adı tarihe geçen unutulmaz kaç isim vardır dersiniz?
Oysa; Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucusu, büyük bir devlet adamı, kahraman bir asker, bir devrimci, bir düşünür, olağanüstü kişilik Atatürk; tarihin altın sayfalarının unutulmazlarındandır.
Unesco’nun Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütünün 150 ülkenin oy birliği ile yapmış olduğu Atatürk tanımlaması da şöyledir:
UNESCO; “Atatürk kimdir? Atatürk, uluslararası anlayış, iş birliği, barış yolunda çaba göstermiş üstün kişi, olağanüstü devrimler gerçekleştirmiş bir devrimci, sömürgecilik ve yayılmacılığa karşı savaşan ilk önder, insan haklarına saygılı, dünya barışının öncüsü, yaşamı boyunca insanlar arasında renk, dil, din, ırk ayrımı gözetmeyen, eşi olmayan devlet adamı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusudur.”
Unesco 1981 yılında, 100. Doğum Yıldönümü nedeniyle Atatürk’ün “Ulusal Mücadele ve Çağdaşlaşma Lideri” olarak evrensel niteliklerini ortaya koymuş ve bu doğrultuda “1981 Atatürk Yılı” olarak ilan edilerek tüm dünyada kutlanır.
Atatürk’ün tarih sahnesine çıkışı gibi sonsuzluğa gidişi de tüm dünyada büyük üzüntü yaratır, yankı uyandırır.
O’na duyulan saygıyı, dünyadan ayrılışıyla ilgili duyguları anlatan sözlerden örneklerle görelim:
“Benim üzüntüm, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkân kalmamış olmasıdır.” Franklin ROOSEVELT, ABD Başkanı
“Atatürk, asker-devlet adamı olarak, çağımızın en büyük liderlerinden biriydi. Kendisi, Türkiye’nin, dünyanın en ileri memleketleri arasında hak ettiği yeri almasını sağlamıştır. O, Türklere, bir milletin büyüklüğünün temel taşını teşkil eden, kendine güvenme ve dayanma duygusunu vermiştir.” Mc ARTUR, General, Genel Kurmay Başkanı, ABD
“Dünya sahnesinden tarihin en dikkat çekici adamlarından biri geçti.” Chicago Tribüne, ABD
“Savaşta Türkiye’yi kurtaran, savaştan sonra da Türk ulusunu yeniden dirilten Atatürk’ün ölümü yalnız yurdu için değil Avrupa için de en büyük kayıptır. Her sınıf halkın O’nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahramana modern Türkiye’nin Ata’sına layık bir tezahürden başka bir şey değildir.” Winston CHURCHİLL, İngiltere Başbakanı, 1938
“Türkiye büyük bir şef, dünya olağanüstü bir kişi, İngiltere de bir dost kaybetmiştir.” Sir Lancelot Oliphant, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı, İngiltere
“İngiltere önce cesur ve asil bir düşman, sonra da bir dost olarak tanıdığı büyük adamı selamlamaktadır.” Sunday Times Gazetesi, İngiltere
“O, Türkiye’nin önceki kuşaklarından hiçbirine nasip olmayan özgürlük ve güven dolu bir hayat sağladı. Başarıları, Türkiye’nin Avrupa devleti olmasını sağladı, yakın doğunun tarihini değiştirdi.” The Times Gazetesi, İngiltere
“Çağımızda hiçbir isim Atatürk’ün adı kadar büyük saygı yaratmamıştır.” The Observer, İngiltere
“Hayatını, yurdunu yeniden şerefle diriltmeye adamış olan hararetli yurtseverin ve Büyük Devlet Adamının göçtüğü şu anda, derin bir heyecanla Türkiye’nin yasına katılırım. O’nun akılcı ve barışçı yollarla gerçekleştirilen eseri, milletler tarihinde seçkin bir yer tutacaktır.” M. Albert Lebrun, Cumhurbaşkanı, Fransa
“Fransa, bunca dostluğunu gördüğü o insanın canlı hatırasını daima belleğinde koruyacaktır.” M. Daladier, Başbakan, Fransa
“Atatürk’ün ölümü ile dünya büyük bir liderini kaybetti.” Gazeta Del Popolo, İtalya
“O’nun adı, dünya tarihinin kahramanları arasında silinmez bir biçimde kalacaktır.” Elefteron Vima Gazetesi, Yunanistan
“Atatürk, herkesin özlediği, dostların ve düşmanların hayran olduğu bir adamdı. O’nun ölümü yalnız Türkiye için değil, bütün uygarlık ve dünya için kayıptır.” Katimerini Gazetesi, Yunanistan
“Türk-Yunan dostluğunu ve iş birliğini O’na borçluyuz. Elen milleti Türk milletiyle birlikte yas tutmaktadır.” Kronos Gazetesi, Yunanistan
“Atatürk, şahsiyet ve yeteneğin dev gibi bir simgesi idi. O yirminci yüzyılın en görkemli olayını yaratan adam, en büyük mucizesidir.” National Tidence Gazetesi, Danimarka
“Yüzyılımızda, ‘olmayacak hiçbir şey yoktur’’ şeklindeki gerçeği kanıtlayan ilk insan olmuştur.” Esti Ujsag Gazetesi, Macaristan
“Milletine bu kadar az zamanda, bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adamı Atatürk’tür.” La Libre Belgique Gazetesi, Belçika
“Türkiye’yi yaratan, tarihimizin bu en büyük adamını, başımı en derin saygıyla eğerek selamlarım.” Prof. MORRF, İsviçre
“Atatürk, yalnız Türk Milletinin değil, özgürlüğü uğruna savaşan bütün milletlerin önderiydi. O’nun direktifleri altında siz bağımsızlığınıza kavuştunuz. Biz de o yoldan yürüyerek özgürlüğümüze kavuştuk.” Sucheta KRIPALANI, Hint Parlamento Heyeti Başkanı
“Ben en çok Atatürk’ten etkilendim. Asıl devrimci Atatürk’tür. Bu kadar büyük bir devrim yaptım ama Atatürk’ün yaptıklarını başaramazdım.’’ Fidel CASTRO, Devlet Başkanı, Küba
“Kemal Atatürk, yalnız bu yüzyılın en büyük adamlarından biri değildir. Biz Pakistan’da O’nu geçmiş bütün çağların en büyük adamlarından biri olarak görüyoruz. Askeri bir deha, doğuştan bir lider ve büyük bir yurtsever.” Eyüp HAN, Cumhurbaşkanı, Pakistan
“O büyük insan yalnız Türkiye için değil, bütün doğu milletleri için de en büyük önderdi.” Emanullah HAN, Afgan Kralı
“Atatürk tarih boyunca gelip geçmiş en büyük devlet adamlarından birisidir. Hiçbir zaman yaşadığı dönemin üzerinde durmamış, yarını görerek ona göre iş yapmıştır.” Lord Kinross, Devlet Adamı, Tarihçi, Yazar, İngiltere
“Eski Osmanlı İmparatorluğu bir hayal gibi ortadan silinirken, milli bir Türk Devleti’nin kuruluşu, bu çağın en şaşırtıcı başarılarından birisidir. Mustafa Kemal, yüce bir eser ortaya koymuştur. Atatürk’ün parlak başarısı bütün sömürgeler için örnek olmuştur.” Prof. Maurice Baumant, Fransa
“O, kişisel kazanç ve ün peşinde koşan basit bir diktatör değil, gelecek kuşaklar için sağlam temeller atmaya uğraşan bir kahramandı.” Prof. Walter L. Wrıht Jr. Almanya
“Türkiye’yi yaratan, tarihimizin bu en büyük adamını, başımı en derin saygıyla eğerek selamlarım.” Prof. MORRF, İsviçre
“Atatürk Türkiye’yi tek düşmanı kalmaksızın bırakmıştır. Bu zamanımızın hiçbir devlet şefinin başaramadığıdır.” Volkıscher Beobachter Gazetesi, Almanya
“Milletine bu kadar az zamanda, bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adamı Atatürk’tür.” La Libre Belgique Gazetesi, Belçika
“Büyük düşüncelerin adamı… bir devlet mimarıydı.” Neue Freie Presse, Viyana
“O’nun yaratıcı ruhunun ve ateşli yurtseverliğinin harekete geçmemiş olduğu hiçbir alan yoktur.” Gazeta Polska, Polonya
“Çağının, belki de tüm tarihin en olağanüstü kişilerinden biri.” The Egyptian Gazetesi Mısır
“Öz Atasını kaybeden ve onun matemiyle harap olan biz, biliyoruz ki tabiat yeni bir cihan yapsa bile, ikinci bir Atatürk yaratamayacak…
“Yana kaldık;
Tutuştuk yana kaldık
Gerdi ölüm perdesini,
Ata’dan yana kaldık…” Kerkük Türkleri
Bizler de yana kaldık gerçekten!..
Büyük Atatürk; Cumhuriyeti sonsuza dek koruyacak, ilke ve devrimlerine sahip çıkacak, açtığın yolda, bilim ve akıl ışığında yürüyecek; ideallerinin, yapıtlarının gelecek kuşaklara ışık tutması için çalışacağız rahat uyu!
Yüreklerimizde bitimsiz gönül borcuyla; özlem, saygı ve sevgilerimizle…
Işıklarda uyu ATAM!
Fazilet ÖZKAN POR
10/11/2023
