Stajyerlik; Yükseköğretim Kurulunca, yükseköğretim kurumlarında verilmekte olan her düzeydeki alana özgü olarak belirlenen teorik ve uygulamalı dersler dışında, öğrencilerin öğretim programlarıyla kazandırılması öngörülen mesleki bilgi, beceri, tutum ve davranışlarını geliştirmeleri, sektörü tanımaları, iş hayatına uyumları, gerçek üretim ve hizmet ortamında yetişmeleri amacıyla işletmede yaptıkları mesleki çalışmayı ifade etmektedir.
Staj yapmak için başvuran Üniversite öğrencilerini SGK uygulamaları yönünden (Sigortalı Yapılıp Yapılmayacakları Konusunda) 3 farklı kapsamda değerlendirmek gerekmektedir.
1-Yüksek Öğrenimleri Sırasında Zorunlu Staja Tabi Tutulan Üniversite Öğrencileri
2-Yüksek Öğrenimleri Sırasında Okul Tarafından Staj Yapması Uygun Görülen Üniversite Öğrencileri,
3- Staj Zorunluluğu Olmayan, Yüksekokul Tarafından Staj Yaptırılmayan Ancak İşverenlerce Bulunup Çalıştırılan Üniversite Öğrencileri.
Yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalığı sigortasına tabi oldukları ve bu kişilerin 4/a bendi kapsamında staj sigortalısı sayılacakları ve bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanların ayrıca genel sağlık sigortası hükümlerine de tabi oldukları hüküm altına alınmıştır.
Üniversite öğrencileri stajlarını, zorunlu staj, üniversite tarafından uygun bulunan zorunlu olmayan staj ve üniversiteden bağımsız olarak isteğe bağlı yapılan staj olarak yapabilmektedirler.
Bu üç tür stajın uygulaması sosyal güvenlik açısından farklı sonuçlar doğurmaktadır.
Yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerden okudukları eğitim kurumunda zorunlu staj şartı bulunanlar yanında okul tarafından staj yapması uygun görülen öğrenciler de staja başladıkları tarih itibariyle sigortalı sayılacaklar ve sigorta primleri de okulları tarafından ödenecektir.
Okulları tarafından staj sigorta primleri ödenmeyen kişiler stajyer kapsamında olmayıp tüm sigorta kollarına tabi çalışanlar gibidir.
Stajyer olarak alınan kişilerin okulları tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna 5510 sayılı Kanunun 5. Maddesi kapsamında bildirilip bildirilmediği mutlaka araştırılmalı ve okulları tarafından bildirimi yapılmayan üniversite öğrencilerinin tüm sigorta kolları primine tabi tutularak 01 Belge türü ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir.
Aksi halde kayıt dışı işçi çalıştırma durumuna düşülecek ve kayıt dışı işçi çalıştırmanın yaptırımları ile karşılaşılacaktır.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun 18’inci Maddesinde yer alan hüküm gereği on ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrencilerine staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırmakla yükümlü tutulmuştur. Öğrenci sayısının tespitinde kesirlerin tam sayıya tamamlanması gerekmektedir.
3308 Sayılı Kanun’a göre, 10 ve daha fazla personel çalıştıran firmaların, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde 5’inden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi yaptırma zorunluluğu bulunuyor.
3308 sayılı Çıraklık ve Meslekî Eğitim Kanununa tâbi çırakların asgari ücreti aşmayan ücretleri gelir vergisinden istisna tutulmuştur.
Stajyerlerin iş kazası bildiriminin işverenler tarafından 3 iş günü içinde SGK’ya bildirilmesi ve ayrıca ilgili eğitim kurumuna da yazılı olarak bilgi verilmesi gerekmektedir.
