“KALKINMA” Üzerine Deneme
Fatsa’nın yakın köyünde, fındık toplama ayı Ağustos’un sıcak sabah uykularında babaannemiz kükremiş bağırmaktaydı;
-kalkın lan, çoktan sabah oldu, akrabalar indi bahçeye.. bu gidişle biz kalkınamayız..
Güneşin doğduğu karşı tepelere bakar, karanlığın çekilmediğini görürdüm.
“Böyle çok uyudukça biz kalkınamayız” sözü iyice işlemişti kulağıma..
İşte o yüzden taa çocukken, ileride, “kalkınma fakültesine” gidip okumaya karar vermiştim.
Ve mutlaka “kalkınmacı” olacaktım.
Nitekim, Fakültede, “kalkınma iktisadı” derslerini daha bir zevkle dinledim.
Nedir kalkınma?
Ülkelerin tarihsel ve toplumsal gelişme çizgileri içinde farklı yapılarından ve etkileşimlerinden dolayı değişik deneyimleri vardır.
Kalkınmış, az gelişmiş, gelişmekte olan çeşitli ülke grupları var.
Kalkınma, özünde sınıfsal bir sorundur, üretim biçimleriyle yakından ilişkilidir, kapitalizmin gelişmesi, sanayi devrimi ve verimlilik artışlarıyla özdeş sayılmaktadır.
Dengeli olması ve sosyal adalet ilkesini sağlamalıdır.
Kapitalist kalkınmada bu olası mıdır?
Değildir, çünkü kapitalist gelişme dengesizliğe dayanır.
Bu hem sektörel dengesizlikler, hem bölgesel, hem de bölüşümdeki dengesizlikler şeklinde gösterir kendini.
Sermaye yoğunlaşması da gerçekleşen bir olgu olmaktadır.
Peki bu savlar “kalkınmacı bir devlet” felsefesi ile birlikte yorumlanırsa durum değişir mi?
Yani, halkçı bir siyasal iktidar, kapitalist piyasanın yarattığı dengesizlikleri kısmen de olsa giderip toplumsal bir kalkınmaya yol açamaz mı?
Bölüşümü esas alan adil bir planlama ile teknoloji ve verimlilik temelli üretime yönelsek nereye varırız?
Ülkemizi, diğer ülkelerle; tarihsel gelişme, toplumsal yapı, insani gelişme endeksi, üretkenlik endeksi, gelir dağılımı, teknoloji, ar-ge, temel bilimler, eğitim, sağlık gibi alanlarda kıyaslarsak, ne durumdayız, niçin daha gerideyiz, çağdaş bir düzeyi sağlamak ve aşmak için neleri, nasıl yapmalıyız?..
Kısaca, neyi, niçin ve nasıl yapacağız?
İşte, gelecek yazılarda yanıtlarını araştırıp yazacağımız sorulardan bir kaçı..
Sağlıkla.. sevgiyle..
