Emeklilik şartlarından birisi de SGK prim gün sayısının doldurulmasıdır.
Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin, on sekiz yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ile bu süreleri arasında veya sonunda yer alan işsizlik sürelerinden her birinde bir yıla kadar olan kısmın ve yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin, talepleri halinde borçlandırılarak sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmektedir.
Sigortalıların yurtdışında geçen sigortalılık süreleri ile bu süreler arasında veya sonunda bir yıla kadar olan işsizlik süreleri veya ev kadını olarak geçen süreler için borçlanma talebinde bulunma hakkı bulunmaktadır.
06/11/2020 tarihli ve 31296 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelik ile yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılması hakkında bir dizi değişiklik hayata geçirilmiştir.
Borçlanma sonucunda aylık talebinde bulunmanın temel şartlarından biri sigortalının yurda kesin dönüş yapmasıdır. Bu anlamda aylık tahsis talebinde bulunanların kısa süreli çalışmaya (minijob olarak adlandırılan ilgili ülke mevzuatına göre elde edilen kazanç üzerinden çalışandan zorunlu sigorta prim kesintisi yapılmadığı bildirilen süreler) tabi işler hariç olmak üzere yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları gerekmektedir.
Borçlanma talebinde bulunabilecek sigortalıların; bu haktan yararlanabilmesi için usul ve esasları SGK tarafından belirlenecek şekilde elektronik ortamda yazılı olarak veya elektronik ortam üzerinden başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
Sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış olanların borçlanma başvuracak olan sigortalılar da yine aynı şekilde elektronik veya yazılı ortamda SGK’ya başvurmalıdır.
Başvuru işlemi yapılan bu değişiklik öncesinde sadece yazılı ortamda yapılabilirken, söz konusu yönetmelikle birlikte borçlanma talepleri elektronik ortamda yapılabilecektir.
Sigortalılar bu değişiklikten önce ya en son sigortalı olduğu yabancı ülke kuruma başvuruda bulunmak ya da SGK’ya başvuruda bulunmak durumundaydı, ancak yapılan değişiklikler ile birlikte çalışanların aylık aldığı veya son sigortalı olduğu kuruma bakılmaksızın tüm başvurular SGK’ya yapılacaktır.
Borçlanma için başvuruda bulunan sigortalılar, yurtdışında geçen sürelerinin tamamını veya istediği kadarını borçlanabilmektedir. Kısmi borçlanma yapmak isteyenler, daha önce borçlanacağı süreyi gün, ay ve yıl olarak beyan etmekle yükümlü tutulmuştur. Ancak son değişiklik ile birlikte sadece borçlanma talebi bulunan gün sayısının SGK’ya bildirilmesi yeterli olacaktır.
Borçlanma talebinde bulunacak sigortalılar başvuruları, örneği SGK tarafından hazırlanan Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ile SGK’ya başvurmalıdır.
Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinde, yurtdışında borçlanma kapsamında geçen sigortalılık veya ev kadını olarak geçen süreleri bulunan kişinin adı, soyadı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, borçlanılmak istenilen sürenin niteliği ve süresi, borçlanma miktarının hesabına esas bir günlük prime esas kazanç tutarı ve tebligat adresi ile Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi geçen çalışmaları varsa kurumu, sigortalılık statüsü, sicil numarası ve süresi belirtilmelidir.
Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ile birlikte aşağıda sayılan belgeler SGK’ya ibraz edilmelidir.
Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerde geçen çalışılma süreleri için borçlanma başvurusunda bulunacak sigortalılar;
● İlgili ülke sigorta kurumlarınca düzenlenmiş sigortalılık sürelerini gösterir belgenin aslıyla birlikte Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca yapılmış tercümesinden ya da yurt dışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesinden,
● İlgili ülkelerdeki Türk büyükelçilikleri, başkonsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikleri gibi temsilciliklerden alınacak hizmet belgesinden,
Durumuna uygun olan belgelerini SGK’ya ibraz etmelidir.
Bir sonraki yazımızda konunun detaylarını paylaşmaya devam edeceğiz.
