Bu şeylere, hasta bir toplumun bileşenleri olarak bakmakta fayda var. Bir topluma hasta diyebilmek için elbette bir kısmının hasta bir kısmının da hasta olmaması gerekir. Hasta sıfatı göreceli bir sıfat değil.
Din veya inançlar, psikiyatri literatüründe tanımlı hastalık yelpazesinde bir aralığa- herhangi birine eş düşebilir. Kişinin, din veya inanç denen şeyin ona nasıl öğretildiği ile ilgili bu. Kişinin akli melekeleri bir yetkinlik kazanmadan-yerine oturmadan, bir yaratıcı’dan bahsetmek; hele de dedelerin diniyle-hurafelerle-gelenek göreneklerle örülü gizemli- korkutuculu bir yaratıcı’yı içgüdü dünyasına nakşetmek insanı farklı yerlere götürür.
En önemli şeylerden biri; kişi, muhakeme yapmaktan bile beri kalır. Küçük bir örnek:
Bu darbe denemesinde insanlar dışarı akın ettiler. İlk hareketlenmelerde, şimdilerde pek bahsedilmeyen bir önemli bir ayrıntıyı medya es geçip durdu. Farklı illerde Alevi mahallelerine tacizde bulunuldu o ne olduğu belirsiz 15 Temmuz’da. İlk öne atlayanlar, oldurulmak istenen darbenin “Kemalist” bir darbe olduğu güdüsüyle hareket ettiler. Alevilere yapılan tacizlerin de temelinde bu vardı o gece.
O gece saat 22.30 gibi neler oluyor diye balkona çıktım. Yani, korkutucu bir şey bu. İster şucusu yapmaya kalksın ister bucusu.. gerçekten korkutucu bir şey bu. Olması olasılıklı şeyin yanı sıra, bir de bu şeye neyin-nelerin sebep olduğu da korkutucu.
Yani, bu korku denen şeyimin temelinde tek bir şey değil birçok şey vardı. Ateş açılabilir, ölebilirsin… Veya, bir komşun “vay sen misin bu darbenin kemalisti!?.” deyip sana saldırabilir… Ben neyden korkuyorum yani?.. o şuur seviyesinden, karşımdaki insanın veya insanların, henüz kafasına oturtamadığı akli melekelerin zayıflığından korkuyorum.
Yaratıcı kavramından zaman zaman bahsediyorum. Size, onun korkutucu bir bir varlık olduğu ezber ettirilmişse -veya, böyle mayalanmışsanız- gelir ve beni ya tabancayla öldürürsünüz, ya da ekmeğime engel olursunuz veya iftiralar atıp durursunuz… her koşulda her türlü öldürürsünüz. Sonuçta; size ezber ettirilen o korkunç “tanrı”nıza benzersiniz.
***
Çok tehlikeli bir astsubay, diye anılan kişi dün yakalandı. Askeri elbiseleri çıkartılıp, eşofman-kapri ve terlik giydirilmiş halde indirildiler bir resmi araçtan…
Yani aslında, terlik merlik, resim tam da kontrasta ulaştı gözümde. Renk, tonlama filan tam oturdu. Tehlikeli… Terlikli.
***
