Dede Korkut Hikâyelerini bilmeyenimiz yoktur sanırım. Türk kültürünün önemli vesikaları olan bu hikâyeler Türklerin destanî hayatına ışık tutmaktadır.
12 hikâyeden oluşan bu metinlerin orijinali ne yazık ki Almanya’nın Dresten Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Bu destanî hikayelerde Dede Korkut’un destanların ilk anlatıcısı olduğu düşünülmektedir. Dede Korkut Hikâyeleri’nden dördünün Doğu Karadeniz’de geçtiği tahmin edilmektedir.
Bunlar “Dirse Han Oğlu Boğaçhan, Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması, Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı, Kam Büre Beg Oğlu Bamsı Beyrek” hikâyeleridir. Dirse Han Oğlu Boğaç Han Hikâyesi ise Trabzon’da, Maçka’nın Üçgedik obasında geçmiştir. Rivayetlere göre bugün festivallerin yapıldığı Üçgedik Yaylası Büyük Harman mevkiinde Boğaçhan boğayı yenmiştir.
O günden beri bu topraklar bambaşka bir anlam ve önem kazanmıştır. Anlatılanlara göre toy edilirken Karatağ’a oturtulan ve çocuğu olmayan Dirse Han’ın bir oğlu olur ve Bayındır Han’ın boğasını öldürdüğü için Dede Korkut tarafından “Boğaç Han” olarak adlandırılır, bey olur. Dirse Han’ın 40 yiğidi, oğlanı babasına kötüler. Babası avda oğlunu oklar.
Annesinin sütü ve kır çiçeği oğlanın yarasına derman olur. Oğlan, kırk yiğit tarafından kaçırılan babasını kurtarır. Dirse Han oğluna taht verir. Kadim kültürümüzün günümüze ulaşan ender metinlerinden biri olan
Dede Korkut ve Boğaçhan Trabzon’da yaşatılmaya çalışılıyor. Bunun için günümüzde dernekler bile kurulmuştur. Bu derneklerden biri 2012’de kurulan Dede Korkut Boğaçhan Derneği’dir. Derneğin başkanlığını araştırmacı yazar Mustafa Durmuş yürütmektedir.
Dede Korkut Boğaçhan Derneği 2013’ten beri her yıl Maçka’da, Maçka’nın Üçgedik Yaylası’nda Dede Korkut Boğaçhan Kültür ve Sanat Festivali düzenlemektedir. İlki 2013 senesinde yapılan bu önemli festivalin bu sene dördüncüsü gerçekleştirildi. Geçen sene 15 Temmuz olayları nedeniyle, planlanan kültür ve sanat festivali yapılamamıştı. Bu seneki festival, hava şartlarının çok da iyi olmamasına rağmen, coşkulu ve güzel geçti. Trabzon, Akçaabat, Tonya ve Maçka’dan gelen yüzlerce insan festival alanını doldurdu.
Programın başında Trabzon Büyükşehir Belediyesi Mehteran Takımı kahramanlık türkülerinden oluşan çok güzel bir gösteri (konser) gerçekleştirdi. Festival, Dede Korkut Boğaçhan Derneği Başkanı Mustafa Durmuş’un açış konuşmasıyla başladı.
Daha sonra Akçaabat Belediye Başkan Yardımcısı Cevat Birinci birlik, beraberlik ve kültürel kaynaşma üzerine güzel bir konuşma gerçekleştirdi. Ardından Araştırmacı-Yazar Mustafa Yazıcı Dede Korkut’a, Boğaçhan’a ve bu kültüre dair açıklamalar içeren konuşmasını yaptı.
Bu sene Dede Korkut Boğaçhan Kültür ve Sanat Festivali kapsamında bir de şiir yarışması gerçekleştirildi. Jüri üyeliğini yaptığım şiir yarışmasında Yahya Demeli’nin şiiri birinci, Mehmet Akçelik’in şiiri ikinci, Garip Ayata’nın şiiri üçüncü oldu.
Mustafa Yazıcı tarafından kaleme alınan şiir de mansiyon ödülüne lâyık görüldü. Ödül töreninin ardından yöresel sanatçılardan Meryem Akyüz, Mustafa Dural, Ahmet Akyüz, Ragıp Altıntaş, İlkan Selvi, Cesarettin Yamaç (Cesi), Mesut Akyüz, Aslan Bülbül, Hamit Ergün, Hasan Yavuz ve Pelin Karaağaçlı sahne alarak meydanda toplananları coşturdu. Gün boyu horonlar oynandı. Bu kadim kültürü böyle bir festivalle yaşatmak için canla başla çalışan Dede Korkut Boğaçhan Derneği Başkanı Mustafa Durmuş’a ve dernek üyelerine çok teşekkür ediyoruz.
