Duke Üniversites
i tarafından yapılan çalışmada kısa adı NHANES olan Milli Sağlık ve Beslenme Bilirkişi İncelemesi (National Health and Nutrition Examination Surveys) verilerinden istifade edildi.
Açlık kolesterol değerleri dâhil detaylı tıbbi bilgileri bulunan 3 bin 773 kişiden eski ve yeni kılavuza göre statin kullanması gerekenlerin sayıları belirlendi ve bundan da 40-75 yaş arasındaki 115 milyon Amerikalı’ dan kaçının ilaç alması icap ettiği hesaplandı.
Bu analize göre, eski kılavuza göre statin kullananların sayısı yüzde 43.2 milyondan (yüzde 37.5) 56 milyona (yüzde 48.6) çıkıyor.
Başka bir ifade ile yeni kılavuz fazladan 12.8 milyon kişinin ilaca başlamasına sebep oluyor ki bu 40-75 yaş arasındakilerin yarısının statin alması anlamına geliyor.
İlaç kullananların sayısındaki artışın çoğu (12. 8 milyon kişinin 10.4 milyonu), kardiyo-vasküler hastalığı olmayanlardan kaynaklanıyor.
60-75 yaş arasında olanlardan erkeklerin yüzde 87’ si, kadınların yüzde 53’ ü statinlere talim etmeye başlayacak.
Oysa önceki kılavuzuna göre bu gruptaki erkeklerin sadece 30’ u ve kadınların da yüzde 21’ isinin statin alması icap ediyordu.
Statin abonelerinin sayısındaki artış büyük ölçüde 10-senelik kardiyo-vasküler hastalık riskinin temel alınmasıyla ilgili ve bunların da önemli bir bölümünü LDL-kolesterolleri düşük ama tansiyon yüksekliği olanlar oluşturuyor.
Ünlü kardiyologların görüşleri
California-an Francisco Üniversitesi kardiyologlarından Rita Redberg “Hedefiniz insanların daha sağlıklı olması, daha uzun yaşaması ve daha az kalp hastası olmasını sağlamak ise milyonlarca insanı statine bağlamak işe yaramaz” diyor ve ekliyor (2):
“Diyet, egzersiz, sigara içilmemesi gibi sağlıklı hayat tarzı bunun için yeterli. Kılavuzlarımızın buna odaklanması gerekiyor.”
San Diego Scripps Health’ den Eric Topol’ un görüşleri de şöyle:
“Statinlerin kas ağrıları, diyabet gibi hastaların yüzde 10-20’ sini etkileyen yan etkileri var.
Daha önce kalp krizi ve felç geçirmemiş olanların sadece yüzde 2-3’ ü bu ilaçlardan fayda görebilir.”
Cleveland Klinik’ ten Steve Nissen de “Kılavuzların 40-60 yaş arasındaki erkek ve kadınlarda kalp hastalıklarının gelişmesini önlemeye çalışmaktan ziyade, çok fazla yaşlı hastalara odaklandıkları” görüşünü savunuyor.
Kılavuzu yazan komitenin başı Neil Stone “Niyetlerinin doktorların reçetelerine bir sınır koymak değil, onlarla 40 yaşın üzerindeki kalp krizi ve felç riski yüksek olanlar arasında tartışmayı alevlendirmek olduğunu” dile getiriyor:
“İlaç kararı hastanın özelliklerine ve tıbbi deliller temel alınarak daha çok kişisel olmalıdır.”
Benim görüşlerim
Bu araştırmayı Türkiye’ ye uyarlayacak olursak yeni kılavuz sayesinde bizde de fazladan 3-3.5 milyon insanın “statine abone olacağı” tahmin edilebilir.
Kolesterol teorisinin bir pazarlama numarası olduğunu, statinlerin hangi durumlarda hangi gerekçelerle kullanılabileceği hakkındaki görüşlerimi sitemde “KOLESTEROL” bölümünde bulabilirsiniz.
Size iki tanesini mutlaka okumanızı tavsiye ederim (3, 4).
Gelelim neticeye
Kasım ayında yeni kılavuz yayınlandığında USA’da büyük bir tartışma başlamıştı ve bunları sizlere günü gününe aktarmıştım.
Her zaman olduğu gibi ülkemizde yeni kılavuzu benden başka ayrıntılı olarak gündeme getiren, tartışan olmadı veya ben göremedim.
Birkaç televizyon programında, “eski kılavuzun kirli bir mendil gibi fırlatıp atıldığına” ve “yeni kılavuzun kahramanca savunulmaya başlandığına” şahit oldum; üzüldüm.
15 panelistinden 6’ sının, 10 hakeminden 5’ inin ve eş başkanının ilaç endüstrisi ile çıkar ilişkisi olan, AHA/ACC-endüstri ortak yapımı kılavuzu ve risk hesaplama cetvelini hiç tartışmadan olduğu gibi kabul etmek ne kadar doğru, bir düşünün.
KAYNAKLAR
1.http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1315665?query=featured_home#t=articleTop
2.http://www.usatoday.com/story/news/nation/2014/03/19/statins-heart-guidelines/6601683/
