Dev İlaç Şirketlerine Pahalı İlacı Teşvik Etme Soruşturması

Novartis ve Roche şirketlerinin ucuz olan Altuzan yerine daha pahalı Lucentis’ in kullanımını yaygınlaştırmak amacıyla kanunu ihlal ettikleri iddiasının soruşturulmasına karar verildi (1).

Soruşturmadan ne çıkar bilinmez ama ilaç şirketlerinin tek amacı tabii olarak daha çok satmak, daha çok kazanmaktır ve bunun için de ellerinden gelen tüm pazarlama faaliyetlerini uygularlar.

Bu onların kanuni hakkıdır, yeter ki kanun ve yönetmeliklerin arkasına dolanmasınlar, boşluklarından faydalanmasınlar.

Hediye alan doktorlar pahalı ilaçları yazıyor

Gel gelelim, endüstri çoğu zaman kantarın topuzunu kaçırır.

Nitekim yeni yayınlanan bir araştırmada, USA’ da ilaç endüstrisinin doktorlara yaptığı ödemelerin suiistimal potansiyeli olan ağrı kesicilerden gabapentinoid ilaçların aşırı derecede yazılmasına kuvvetli etkisi olduğu ortaya çıktı (2).

Araştırma, endüstriden para alan doktorların ilacın muadili yerine çok daha pahalı olan orijinalini yazma ihtimallerinin iki misli fazla olduğunu, ilaç şirketlerinden hediye alan doktorların bundan etkilendiklerini ve bunun da sağlık sistemi ve hastanın bütçesi için gereksiz bir harcamaya sebep olduğunu gösteriyor.

Reçetelere ilaç ismi değil etken madde yazılmalıdır

TEİS’ in (Tüm Eczacı İşverenler Sendikası) doktorların reçetelerine ilaç ismi yerine etken madde yazılması teklifini ben de destekliyorum (3).

Tabii ki bu sefer de eczacı-ilaç şirketi arasındaki münasebetler büyük önem kazanacaktır, bun da çok dikkat etmek gerekir.

Gelelim neticeye

BİR: Doktorlar ve ilaç şirketleri arasındaki bu tür “rezil menfaat münasebetleri” sıfırlanmadan gereksiz ilaç yazılması ve ilaç israfına çare bulmak mümkün değildir.

İKİ: Bu menfaat münasebetleri kanunlarla yasak olmasa bile doktorların topyekun bu hediye ve ödemelere karşı çıkmaları gerekir.

ÜÇ: Doktorlar ilaç yazarken tabii ki öncelikle hastalarının menfaatini gözetmelidirler ama pahalı ilaç iyi ilaç demek de değildir.

DÖRT: Hastalar da doktorlar da pahalı ilaçların ilaç şirketlerinin “hiçbir fedakârlıktan (!) kaçınmadığı ilaçlar olduğunu unutmamalıdır.

Kaynaklar:

1. https://www.rekabet.gov.tr/tr/Guncel/novartis-saglik-gida-ve-tarim-urunleri-s-4e3f6b555e9de91180fd00505694b4c6

2. https://www.medscape.com/viewarticle/915464

3. https://www.medimagazin.com.tr/eczaci/genel/tr-teis-recetelere-ilac-ismi-yerine-etken-madde-yazilmali-4-34-82441.html