Son yıllarda yapılan en önemli mevzuat değişikliklerinden birisi olan 6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Yasası ile bir çok yenilik getirilmiş ve 1 Ocak 2013 itibariyle de 50 ve üzerinde işçi çalıştıran işyerlerinde yürürlüğe girdi.
Ayrıca 50 işçinin altında çalışanı olan işyerlerinde de özellikle Risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmak, Acil eylem planı yapmak, Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verilmesi, Çalışan temsilcisi atanması/seçilmesi, İş güvenliği malzemelerinin temini ve kullandırılması, gerekiyor.
Yine ortam ölçümlerinin yaptırılması (çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili kontrol, ölçüm, muayene, inceleme ve araştırma çalışması yapılması) da getirilen yükümlülüklerden bir diğeridir.
İşverenler;
a) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili görevlendirilen personelin etkin bir şekilde çalışması amacıyla gerekli kolaylığı sağlamak ve bu hususta planlama ve düzenleme yapmakla,
b) Görevlendirdiği kişi veya OSGBlerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamakla,
c) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürütenler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla,
ç) Görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı OSGBler tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmekle,
d) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlerini yerine getirebilmeleri için, Bakanlıkça belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yeterli çalışma süresini sağlamakla,
yükümlüdür.
İşveren, işyerinde gerekli niteliklere sahip personel bulunmaması halinde yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB)lerden hizmet alarak yerine getirebilir.
İşte yapılacak mı, Yapılmayacak mı, olacak mı olmayacak mı dediğimiz iş sağlığı ve güvenliği denetimleri başladı.
Bakanlık İş Müfettişleri 6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Yasasına göre işyerlerinde yapılması gereken yükümlülüklere uyulup uyulmadığı denetleyecek.
2013 Yılı İş Sağlığı ve Güvenliği Programlı Teftişi belirlenen riskler aşağıda üç ana başlık halinde verilmiştir.
a. Patlayıcı ortamda meydana gelebilecek muhtemel Patlamalardan Korunma için alınan tedbirler.
b. Alevlenme noktasının düşük olduğu kimyasalların kullanıldığı ortamlarda Ex-proof Ekipman kullanılmaması.
c. Kimyasal maddelerin, Kimyasal maddelerin Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine ve malzeme güvenlik bilgi formlarına uygun olarak depolanmaması.
İşyerlerinde risk değerlendirmesinin yapılmamış olması, ekipman/proseslerde ve kimyasallarla çalışılan ortamda yeterli havalandırma sistemlerinin olmaması, patlayıcı ortam oluşturabilecek kimyasalların değerlendirilmemesi, kimyasal madde depolarının uygunsuzluğu, Parlayıcı ve Patlayıcı kimyasal maddelerin mevzuata uygun şekilde tanklarda depolanmaması, muhtemel patlama anında patlamanın etkisini azaltacak tedbirlerin ve teknik önlemlerin alınmamış olması, patlayıcı ortamlarda kullanılan elektrik tesisatının ark sızdırmaz/ex-proof olmaması, yüksek yangın yüküne ve yanabilirliğe sahip ve yangının çabucak yayılarak büyümesine sebep olacak malzemelerin imal edildiği işyerlerinde yangın algılama, ikaz ve uygun yangın söndürme sistemlerinin olmaması, işyeri genelinde yeteri sayıda acil çıkış kapısı olmaması, uygun kaçış yollarının (uygun şekilde aydınlatılmış, dumana karşı pozitif basınçlı, v.b) olmaması, risk değerlendirmesi yapılmaması halinde işyerlerine ciddi yaptırımlar gelecektir.
Örneğin, 50 ve üzerinde çalışanı bulunan işyerlerinde iş güvenliği uzmanı/işyeri hekimi çalıştırılmayan her ay için 5.390 TL, Risk değerlendirmesi yapılmaması veya yaptırılmaması 3.234 TL ve aykırılığın devamı halinde her ay 4.851 TL, risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmayanlara 1.617 TL, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını 3 iş günü içinde SGK'ya bildirmeyenlere 2.156 TL, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar için sağlık raporu almayan işverenlere her çalışan için 1.087 TL, ve çalışanlara eğitim verme yükümlülüğüne uymayanlara ise her çalışan için 1.087 TL idari para cezası uygulanacak.
Henüz sadece 50 ve üzeri işyerleri işyeri hekimi- İSG uzmanı-diğer sağlık personeli istihdam yükümlülüğü açısından iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları kapsamına alınmasına rağmen maalesef Bakanlık sistemi kilitlenmiştir.
Vatandaş sorularına cevap bulamazken, sistemde kaydı olmayan iş güvenliği uzmanlarının, işyeri hekimlerinin sisteme kaydı bile aylarca yapılamazken, İSG katip sistemi randımanlı ve sağlıklı çalışamazken, tüm işyerlerinin/işverenleri/işyeri yetkililerinin İSG katip sisteminde kaydı çıkmazken, el yordamıyla yol almaya çalışılırken denetimler başlamamalıydı.
