Ülkemizde tamamlayıcı sosyal güvenlik kapsamında yer alan bireysel emeklilik sisteminde yılbaşı itibariyle önemli değişiklikler yapıldı.
Artık 1.1.2013 tarihinden itibaren bireysel emeklilik ödemeleri ücret bordrosunda vergi matrahından indirilmeyecek. Hernekadar ücret bordrosunda bireysel emeklilik primleri indirilmeyecek ise de, çok daha avantajlı yeni bir sisteme geçilmiştir.
GVK'nın 63'üncü maddesinde yapılan değişiklik ile 01.01.2013 tarihinden itibaren ücretlinin kendi şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin yarısı ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin tamamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak koşuluyla ücret matrahından indirilebilecektir.
GVK'nın 89'uncu maddesinde yapılan değişiklik ile 2013 yılından itibaren elde edilecek gelirlere uygulanmak üzere, mükelleflerin kendi şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin yarısı ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin tamamı, beyan edilen gelirin %15'ini ve asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmamak koşuluyla gelir vergisi matrahından indirim olarak dikkate alınabilecektir.
Söz konusu %15'lik ve asgari ücrete ilişkin sınır belirlenirken, işverenlerin ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödedikleri katkı payları ile ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarının belirlenmesinde dikkate alınan prim ödemeleri de dikkate alınacaktır. Dolayısıyla gelir vergisi beyannamesi vermek durumunda olan bir mükellef, ücret geliri elde etmiş ve bu gelirin safi tutarı belirlenirken ödenen şahıs veya hayat sigorta primleri dikkate alınmış ise beyanname ile beyan ettiği gelirden hayat ve diğer sağlık sigortası primlerini indirirken, beyan ettiği gelirin %15'ini ve asgari ücretin yılık tutarına ilişkin sınırın belirlenmesinde, ücret gelirinden indirdiği primler ile işverenince karşılanan katkı paylarını dikkate almalı, yukarıdaki sınırlardan geri kalan sınır dahilinde beyanname üzerinde indirim kullanmalıdır. Ayrıca mükelleflerin eşleri ve küçük çocuklarının ayrı beyanname vermeleri durumunda, bunlara ait primler kendi beyannamelerinde beyan edilecek gelirden indirilmelidir.
Yapılan düzenleme ile ödenen hayat sigortası poliçelerine konu prim ödemelerinin yarısının matrahtan indirilmesine imkan sağlanmıştır. Ayrıca, hayat ve şahıs sigorta poliçelerine dair ödenen primlerin ücret matrahından indirebilecek kısmı ücretin %5'inden, %15'ine yükseltilmiştir. Ancak indirim tutarı eskiden olduğu gibi yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır.
İşverenler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve ücretle ilişkilendirilmeksizin ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılacak katkı paylarının toplamı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin yüzde 15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacak.
Katılımcı devletin katkı payının; Üçüncü yılın sonunda %15, altıncı yılın sonunda %35, onuncu yılın sonunda %60, emeklilik durumunda da %100'üne sahip olabilecek. İşveren tarafından ödenenler hariç, katılımcı adına bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı paylarının yüzde 25'ine karşılık gelen tutar, devlet katkısı olarak hesaplanacak, müsteşarlık bütçesine konulan ödenekten ilgili hesaba ödenecek.
Bir katılımcı için bir takvim yılında ödenen ve devlet katkısı tutarının hesaplanmasına esas oluşturan katkı paylarının toplamı, hesaplamaya ilişkin dönemin sona erdiği tarihte geçerli brüt asgari ücretin hesaplama dönemine isabet eden toplam tutarını aşamayacak. İşverenlerin çalışanları adına ödedikleri katkı payları üzerinden devlet katkısı hesaplanmayacaktır.
Bu durumda yasaya göre; işveren veya çalışan tarafından yapılıp yapılmadığı ayrımı olmaksızın ücretlinin kendi şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigorta poliçeleri için ödedikleri primlerin yarısı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak koşuluyla ücret matrahından indirilebilecektir. Ayrıca hayat sigortası ile ölüm, kaza, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi (bireysel emeklilik ve özel sağlık sigortası haricindeki) şahıs sigorta poliçelerinde SGK muafiyeti olmadığından işveren tarafından yapılan bu sigortalarda SGK primi de kesilmelidir.
