Fırat AYHAN
EKO-POLİTİK
Sosyal Güvenlik Sisteminde miladi tarih 1 Ekim 2008.. Bu tarihten önce çalışan ya da çalışmayan bebeklerin ve çocukların emeklilik tarihi, prim gibi konuların belirleneceği önemli bir tarihti. Bebeklerinin ve çocuklarının geleceği konusunda endişeli ebeveynler, ne yapıp ne edip çocuklarını bu tarihten önce bir yerde sigortalı gösterme kaygısına düşmüşlerdi.
Ne var ki ebeveynler bu konuda yeterli araştırmayı yapmadan, kulaktan dolma bilgilerle hareket etmişler, çalışmayan çocuklarını gerçeğe aykırı olarak sigorta ettirmişlerdi. Esasında bu tarihten önce sigortalı olan 65 yaşında, bu tarihten sonra sigortalı olan 58 yaşında emekli olmayacaktır. Emeklilik yaşındaki artışlar kademeli olarak uygulanacaktır. Söz konusu tarihten önce sigortalı yaptırılanla sonra yaptırılan aynı yaşlarda emekli olabileceklerdir.
Diğer taraftan çocuklarına iyilik yapmak isteyen ebeveynler, çocukları için erken sigortalığının ilerideki iş yaşantısında lehte ya da aleyhte durumlar yaşatacağından haberdar değildir. Erken sigorta yaşı çocuklarının ilerideki yaşantıları için olumlu sonuçlar doğurmayabilir.
Rakamlara göre, yeni uygulamalar getiren Sosyal Güvenlik Kanunu’nun aleyhte maddelerinden etkilenmemek için, 15 yaş altı toplam 142 bin 242 kişi sigorta girişi yaptırılmış.
SGK tarafından yapılan denetimler de miladi tarihten önce reklâm ajansı, matbaa fotoğraf çekimleri ve benzeri işyerlerinde çalışıyormuş gibi gösterilen 18 bine yakın çocukların ya da bebeklerin, aslında hiç çalışmadıkları ortaya çıktı. Sigortalıkları iptal edildi ve diğer sigortalı gösterilenlerin de denetimi devam ediyor. Bu sayının daha da artacağı bekleniyor.
Esasında söz konusu kanunun uygulama hatasından dolayı bu tür suiistimaller beklenen bir gelişmeydi. Sigorta edilen bebeklerin ya da çocukların reklâm ajanslarında, fotoğraf çekimlerinde çalışıyor beyanı ile sigorta ettirme istemlerinde, bu başvuruları kabul etmek için çeşitli kısaslar getirilebilinirdi. Yaptıkları işlerde ortaya çıkartılan eserler, resimler vb çalışmalar gibi. Diğer meslek grubunda çalışan çocuklar için de durumlarına göre çalıştığını kanıtlayan herhangi belgeler istenebilirdi. Aksi halde kundaktaki bebeğin dahi çalışıyor beyanı ile sigorta ettirileceği aşikârdır.
Yapılan denetimlerde bu yaştaki çocukların evde olduğu, çalışmadığı tespiti yapılmış. Bu yaştaki çocukların, sabah 8.00 akşam 17.00 mesaisinde olacağı mı bekleniyor acaba? Beyanları gerçek olan çocukların da denetim yapılan işyerlerinde bulunmayacakları zaten belli durumdur. Çalışıyor olduğunu ya da çalıştığını gösteren eserler sunulması istenilse zaten işyerlerine denetime gitmeye gerek kalmayacaktır.
Kanundaki uygulamaların suiistimale açık konular bırakılmayacak ölçüde yapılması gerekmektedir. Aksi halde gerekli bilgiye sahip olmayan vatandaş, bu açıklardan yararlanmak isteyecektir.
Fırat AYHAN
