Bazı kişiler vardır, karayolları levhası gibi yol üzerinde dururlar ama doğru gideni yoldan çevirirler, hayırlı işten şerre katarlar. Bazı körler de vardır ki, bu levhalara aldanıp yol üstündeki şeyleri-kişileri devirirler. Cahil levhalara uymanın aldanmanın ceremesini başkalarına yüklerler.Kendisini Alim ilan etmek nasıl ki, tescilli kibirli ahmaklığın tesciliyse, geleceği bildiğini-gördüğünü zannetmekte tescilli körlüğün ispatıdır. Cahillik, bildiğini zannetmektir kesin bilgiye ulaşmadan yarım bilgisini zan ile tamamlamaktır. Bu kişilerin EVDEKİ HESABI ÇARŞIYA UYMAZ. Çarşının halini sadece kulaktan dolma bilgilerle öğrenmişlerdir.
Peki, insan nasıl yoldan çıkar ?
İnsanın yoldan çıkmasındaki 4 temel unsur KİBİR, HIRS, HASED, ŞEHVETTİR. Bunların tam zıtları da İLİM, İRADE,AKIL,VİCDAN dır. Bunlar karşılıklı olarak dururlar. İç dengelerdir bunlar. Terazinin bir kefesinde beynin ürettiği İLİM,İRADE,AKIL,VİCDAN vardır diğer kefesinde zıtları KİBİR,HIRS,HASED,ŞEHVET. İki grupta tabiri caizse savaş halindedir. Bedeni isteklerin ağır geldiği bir yaşamda akıl,ilim,vicdan körleşir. Beden beyni esir almıştır. Beden artık Dabbe olmuş ve Firavunluğunu ilan etmiştir.
İnsandaki bu iç dengelerin terazisi SABIR-ŞÜKÜR mekanizmalarıyla da bağlıdır. Sabır, derdi değil derdi ihsan edeni görmek bilmektir. Şükür ise sevgiyi mutluluğu vereni görmektir. Sabır-Şükür dengesi de çok önemlidir. Sabrın zıttı aceleciliktir. Şükrün zıttı nankörlük. ALLAH SABREDENLERLE BERABERDİR ayeti ve ACELE ŞEYTANDANDIR ayeti unutulmamalıdır. Allah’ın sizi rızıklandırdığı şeylerden helal ve tayyib (temiz, hoş) olarak yiyin ve Allah nimetine şükredin; eğer O’na kulluk ediyorsanız.NAHL 114 O halde zikredin BENi (ki), zikredeyim (BEN) sizi… Şükredin bana… Ve (sakın) küfr (nankörlük) etmeyin (gerçeği reddetmeyin, hakikatınızdan perdelenmeyin).BAKARA 152 Görüldüğü üzere şükretmek tavsiye edilirken nankörlük etmek ayıplanmıştır.
Derdinde dermanında ihsan edicisinin Allah olduğunu hiç unutmadan yaşamak gereklidir. Derde düşünce Allah’ı hatırlayıp dermanı bulunca Onu unutma nankörlüğüne düşmekten Allah’a sığınalım. Hayrın ve şerrin yaratıcısının Allah olduğunu ikrar ve iman etmek iman esaslarındandır. Kuldan derman umanlar Allah’ı unutmuş demektir maazallah.
Kibirli kişi kendisini kusurlu bulmadığından kusuru karşısındakine atar. Kusuru kendinde bulmadığından kusuru Allah’ın yaratıcılığında ua da ilminde ya da iradesinde bulur. Allah’a acziyet iftirasında bulunur. Dinde eksik kusur arar. Allah’ın kurduğu düzende düzensizlik var iddiasında bulunurlar. Mesela evine ya da dükkanına hırsız giren kişi ya hırsıza küfreder, ya bekçiye küfreder, ya komşusuna küfreder de kusur kendisinde mi acaba diye hiç düşünmez. Sınıfta kalan öğrenci de öyle. Ya öğretmeni suçlar ya şunu ya bunu. Hiç ders çalışmadığı boş şlerle geçirdiği vakitleri görmez.
Aynı şekilde hırslı kişi de çalmadan duramaz, hased kişi bozmadan duramaz. Şehvetli kişi de ya köle yapar kendisine ya da köle olur kimi kadın ya da adamlara.
