Okurumuz Ahmet Çelik ‘Bulgaristan’dan zorunlu göçle geldiklerini ve emeklilik için Bulgaristan’daki sürelerin dikkate alınıp alınmayacağını’ soruyor.
SGK uygulamasında, doğum, askerlik, yurtdışı gibi yasal borçlanmalar hariç olmak üzere, eski yıllardaki gün boşluklarının ödenmesi mümkün olmuyor. Ancak Bulgaristan göçmeni vatandaşlarımıza özel bir emeklilik avantajı getirilmiştir. Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 1/1/1989 tarihinden 8/5/2008 tarihine kadar zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki hizmetlerinin borçlanma yoluyla değerlendirilmesi imkanı doğmuştur. Söz konusu borçlanma hakkından yararlanabilmek için şu şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:
– 1/1/1989 tarihinden 8/5/2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmak.
– Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olmak.
– Türkiye’de ikamet etmek.
– 2022 sayılı Kanun dahil Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamak. – Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmek.
– Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi”ile azılı istekte bulunmak.
– Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemek.
Bulgaristan’dan 1/1/1989 – 8/5/2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutularak ülkemize gelenlere, borçlanmanın genel kuralının aksine Bulgaristan’da o ülke vatandaşı iken geçirdikleri çalışma süreleri için borçlanma hakkı tanınmıştır. Ülkemize gelen soydaşlarımızın iskanı ile ilgili kanunlarda sadece Bulgaristan’dan gelenler için “zorunlu göç” ifadesi kullanıldığından, yalnızca zorunlu göç nedeniyle bu ülkeden gelen vatandaşlarımız söz konusu düzenleme ile öngörülen borçlanma hakkından yararlandırılacaktır. Bu ülkeden kendi istekleri ile gelerek Türk vatandaşlığına geçenlerin borçlanma talepleri reddedilecektir.
T.C. Kimlik Numarası ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün Kimlik Paylaşım Sistemi’nden kurumca yapılacak sorgulama sonucunda vukuatlı nüfus kayıt örneğinde “….. tarihli ve … sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve 2510 (veya 5543) sayılı İskan Kanunu’na istinaden Türk vatandaşlığına alınmıştır” ibaresi bulunanlar için ayrıca zorunlu göçe tabi tutulduklarını belgelendirme koşulu aranmamaktadır. Ancak, nüfus kayıtlarında bu şekilde ibare bulunmuyorsa ilgililerden bu ibarenin nüfus kayıtlarına işlenmesi için başvuruda bulunmaları istenecektir. Ayrıca, zorunlu göçe tabi tutulduklarına ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarından temin edilecek bir belgenin Kuruma ibrazı halinde de borçlanma işlemi sonuçlandırılmaktadır. Bulgaristan’dan temin edilen ve Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca çevirisi yapılmış hizmet belgesi ile Türkiye’deki nüfus kayıtlarında ad ve soyadı yönünden farklılık bulunması halinde, isim değişikliğini gösteren nüfus müdürlüğünden onaylı bir belge talep edilmektedir.
Söz konusu borçlanma kapsamında yalnızca çalışma süreleri gösterildiğinden, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda boşta geçen (çalışılmayan) sürelerle ev kadınlığında geçen süreler, Bulgaristan borçlanması kapsamı dışında tutulmaktadır.
Aynı zamanda Türk vatandaşlığı ile birlikte Bulgaristan vatandaşlığı devam edenler de söz konusu yasa ile getirilen düzenlemeden yararlanabilmektedir.
Diğer ülkelerden kendi istekleri ile ülkemize gelen soydaşlarımız (Ahıska veya Afgan Türkleri gibi) İskan Kanununa göre iskana tabi tutulmuş olsa bile, zorunlu göç nedeniyle ülkemize gelmedikleri için bunların borçlanma talepleri reddedilmektedir.
Borçlandırılan hizmetler, yalnızca yaşlılık (emekli) aylığı bağlanmasında değerlendirileceğinden, malullük ve ölüm aylığı bağlanmasında, bu şekilde borçlanılan hizmetler dikkate alınmayacaktır. Bu nedenle, Bulgaristan’da geçen hizmet sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına ilişkin talepler reddedilecektir. Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanacaktır.
