Vicdanın kişide olmaması durumuna vicdansız ya da zalim denir. Vicdanı tanımak için zalimleri tanımak gerekir. Vicdanın adalet duygusuyla çok yakın ilişkisi vardır. Hakkın haklıya teslim edildiği bir terazidir, haksıza verilen ihtarın şiddetidir vicdan. Başkasını değil kendimizi yargılayabildiğimiz bir cesaretin adıdır vicdan.
Araf suresi
5-) Fema kâne da’vahüm iz caehüm be’süna illâ en kalu inna künna zalimiyn;
Azabımız onlara geldiğinde, onların çağırmaları: “Doğrusu biz zalimler imişiz” demelerinden başka bir şey olmadı.
😎 Vel veznü yevmeizinil Hakk* femen sekulet mevaziynuhu feülaike hümül müflihun;
O gün vezn (ölçü) Hak’tır… Artık kimin miyzanları (terazileri) ağır gelirse, işte onlar felaha erenlerin ta kendileridir.
Vicdansız zalimler gerçeğin duvarına tosladıklarında EYVAH BİZ ZALİMMİŞİZ dediklerinde kopan feryatlar kulakları yırtacaktır. Vicdanı olmayanın aslında ne kadar zavallı olduğu o gün ortaya çıkacaktır. Merhamet etmeyene merhamet edilmediği gün o merhametsizler vicdan ateşinde kavrulacaklardır. Sinsilikleri puan kazandırmayacak, tuzakları kendilerini boğazlayacaktır. Vicdan toprağında sevgi çiçeği yetiştiremeyenlerde burcu burcu merhamet kokusu değil çakal leşi kokuları üzerlerinden fırlayacaktır. Ey zalimler gelin vicdan terazinizin ayarlarıyla kafanıza göre oynamayın. Kendi kazdığınız çukura kendiniz düşeceksiniz.
Vicdan
- İnsanın içindeki iyiyi kötüden ayırabilen ve iyilik etmekten lezzet duyan ve kötülükten elem alan manevî his.
- Kendinden geçme, dalma.
- Bir şeyi bir halde görme, bulma.
- Duyma, duygu.
- İnanç.
- Şuur.
- Bâtın ile Hakkı tanımak.
- Din. (Vicdanın anâsır-ı erbaası ve ruhun dört havassı olan irade, zihin, his, lâtife-i Rabbaniye, herbirinin bir gayât-ül gayâtı var: İradenin ibadetullâhdır. Zihnin ma’rifetullahdır. Hissin muhabbetullahdır. Lâtifenin müşâhedetullâhtır. Takva denilen ibadet-i kâmile dördünü tazammun eder. Şeriat şunları hem tenmiye, hem tehzib, hem bu gayât-ül gayâta sevkeder. H.)
Anasır-ı Erbaa : Dört ana sır. Dört unsur. Dört unsur: Toprak, hava, su, nur (veya ateş).
Fârâbî’ye göre bu alem, göklerdeki feleklerin yardımı ile ilk dört unsurun varlığının illetidir. O, bu dört unsurun madde ile ilgileri bulunmayan saf suretler olduğunu belirtir ve devamlı hareket halinde bulunan fikirler olduğunu söyler. Bunun sonucu olarak faal aklın Ay’ın altında ve arzın üzerinde bulunan alemi idare etmekte olduğu sonucuna varır. Aynı şekilde on aklın doğrudan veya dolayısıyla Vacibü’l-Vücut’tan geldikleri için ilâhî mahiyette oldukları kabul edilir. Alemin kendisinden meydana geldiği anâsır-ı erbaa da, bu ilâhî iradeye tâbi olur. Çünkü bütün eşya ve akıllar, varlıklarını ve kudretlerini bir olan yaratıcıdan almışlardır. Sonuç olarak Fârâbî, bu âlemin ilâhî iradenin bir tecellisi olarak dört unsurun birbiriyle karışımı, bileşimi veya çözülmesinden meydana geldiğini söyler.
“O Allah sırrı da bilir, ondan ahfa olanı da…” (Taha 7)
Üstad Bediüzzaman, İmamı Rabbaniye dayanarak şu on latifeyi nazara veriyor.
1. Kalp
2. Ruh
3. Sır
4. Hafi
5. Ahfa
6. Heva
7. Anasır-ı Erbaa [1. Nur (Akıl ), 2. Hava (İrade), 3. Su (Rahmet), 4. Toprak (Hıfz ve Himaye)]
Vicdan hakkında ünlülerin söyledikleri
Vicdanımız yanılmaz bir yargıçtır, biz onu öldürmedikçe Balzac
Vicdan azabı, insanın içinde bir Cehennemdir Byron
Kötü bir işin en gizli şahidi vicdanımızdır Hz Ömer r a
Kapanmayan tek yara vicdan yarasıdır Public Cyrus
İradene hakim ol, fakat vicdanına esir ol Aristo
İnsanlar tuhaftır! Fena birşey yapmakta olduklarını hissedecek olurlarsa mutlaka en evvel vicdanlarını susturacak bir sebep bulurlar Halid Ziya Uşaklıgil
İnsanlar kötülüğü, arzuları kuvvetli olduğundan dolayı değil, vicdanları zayıf olduğundan dolayı yaparlar John Stuart Mill
Hiçbir suçlu kendi vicdanında beraat edemez Juvenal
İyi bir vicdan en iyi yastıkdır C Brentana
En mükemmel adalet, vicdandır Victor Hugo
