Okurumuz Ömer Sad, “yüz kızartıcı suçtan işten atılan bir kişi kıdem tazminatı alamamıştır. Bu kişi aradan 10 yıl geçmesine rağmen dava açsa kıdem tazminatını alabilir mi?” diyor.
Hizmet akdinin ( kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde) feshedildiği veya işçinin öldüğü tarihte kıdem tazminatına hak kazanılmaktadır. Eğer işçi, kıdem tazminatına hak kazanılmayacak bir şekilde işten ayrılmışsa, dava açsa bile kıdem tazminatı alamaz.
Kıdem tazminatı zamanaşımı süresi, Borçlar Kanunu’nun 125. maddesi hükmüne göre 10 (on) yıldır. Yani, bu 10 yıllık süre içinde kıdem tazminatını hiç almayan veya eksik alan işçinin işverene talepte bulunması veya dava açması gerekmektedir.
Bu süre içinde, talepte bulunulmaması veya dava açılmaması halinde işverenler zamanaşımını ileri sürerek kıdem tazminatını ödemekten kurtulabilirler.
Dolayısıyla kıdem tazminatına hak kazanılacak şekilde işten ayrılmış olsa dahi, 10 yıllık zamanaşımı söz konusu olduğundan dava açılsa bile, zamanaşımı definde bulunabilecektir.
***
Çıraklık sigortası emekliliği etkilemez
Okurumuz, Sinan Yarıcılar, “01.11.1992 tarihinde çıraklık okulundan sigorta girişim var. 1978 doğumluyum 3100 günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?” diye yoruyor.
Çıraklık okulunda ödenen sigorta primleri, sadece iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortasını kapsamakta olup, emeklilik açısından başlangıç olarak dikkate alınmaz. Ayrıca çıraklık okulunda ödenen emeklilik primleri gün sayısı olarak da dikkate alınmaz.
Emeklilikte kademeli geçiş söz konusu olduğundan işe giriş tarihinize göre emeklilik yaşınız belirlenecektir.
***
Eski yılların primi ödenmez
Okurumuz Ahmet Er, “Babamın 1976 yılında çalıştığı yerde 27 günlük bir SSK primi ödenmiş. Babam 1959 doğumlu şu an çıkan aftan faydalanabilir miyiz? Emekli olabilmesinin bir yolu olabilir mi?” diyor.
Öncelikle kanunla tanınmış olan askerlik borçlanması gibi borçlanmalar dışında eski yıllardaki gün boşluklarının primlerinin ödenmesi mümkün değildir. Dolayısıyla eski yıllardaki gün boşluklarını ödemek suretiyle emekli olamayacaktır. Ancak askerlik süresini borçlanarak gün sayısını artırabilir.
İşe giriş tarihi 08.09.1976 ve öncesi ise, yaş şartı aranmaksızın 5000 günü doldurup emekli olabilir. 09.09.1976 tarihinden sonra ise, 44 yaş ve 5000 gün şartı ile emekli olabilmektedir.
Yine, 8.9.1976’dan önce işe başlamış olan erkekler 3600 gün sayısını tamamlamak şartıyla 55 yaşını, 3600 gün sayısını doldurmak suretiyle emekli olabilmektedir.
En az 15 yıldan beri sigortalı olan ve 55 yaşını, 3600 gün sayısını 24.5.2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları şartı ile yaşlılık aylığından yararlanabilirler
