Türkiye’nin son yıllarda artan küresel piyasalardaki rekabet gücü ve ülkemize yapılan büyük yatırımlarla birlikte, çalışmak için gelen yabancı sayısı ve çalışma izni başvurularında da önemli artışları beraberinde getirmiştir.
Yabancıların çalışma izni alma süreçlerine katı kuralların esnetilmesi, göç politikalarının düzenlenmesi, nitelikli yabancı işgücü istihdamının desteklenmesi amacıyla yapılan düzenlemeler çerçevesinde 2016 yılından beri yabancıların çalışma izni başvurularında 6735 Sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılması öngörülmüştür.
Yabancıların Türkiye’de çalışabilmeleri için gerekli çalışma izni başvurusu, yurt içi ve yurtdışı başvurusu olmak üzere iki türlüdür. Yurtiçinden başvuru doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yapılırken, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilikleri veya başkonsolosluklarına yapılmaktadır.
Çalışma izni verilmesi için aranan şartlardan birisi de yabancı işçinin mesleğine göre ödenmesi gereken ücret düzeyindedir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çalışma izni başvurularının ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınarak değerlendirileceği Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nin 13’üncü maddesi ile hüküm altına alınmıştır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, çalışma izni ve izin uzatma başvurularının değerlendirilmesinde; yabancının ikamet ve çalışma izninin süresi ile hizmet akdinin ve işin süresine göre belirli bir işyeri ya da işletmede ve belirli bir meslekte, yalnız bu işe münhasır kalmak kaydıyla iş piyasasındaki durum, çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel, coğrafi ve ekonomik konjonktür değişikliklerini dikkate alma yetkisine sahiptir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ülke içinden istihdam yerine yabancı istihdamını haklı kılacak gerekçeleri değerlendirirken, işin özel niteliğini gösterir bilgiler ile yabancının eğitim durumu, çalışacağı işyerinin ulusal ekonomiye katkısı ve bu niteliklere uygun ücret düzeyi ile istihdam durumunu da dikkate almakla yetkilidir.
Bu anlamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen yabancılara uygulanacak ücret seviyeleri asgari ücrete bağlı olarak değişmektedir.
2022 yılı Temmuz ayından itibaren asgari ücret Brüt 6.471,00 TL, Net 5.500,35 TL olarak belirlemiştir. Yabancı çalışanların ücretleri, asgari ücret bazında hesaplanmaktadır.
2022 yılı Temmuz ayından geçerli çalışma izni başvurularında yabancıların mesleklerine göre en düşük ücret seviyelerine aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
