Dünyanın bir değişim sancısı içinde olduğunu görmek için, strateji uzmanı olmaya gerek yok.
Her doğumun zor olması gibi, bu doğum da zor olacak.
Amerika, dünya hegemonyasını, bir gümüş tepsi içinde, başkalarına devir etmeyecektir.
Tarihte, hegemonyanın el değiştirmeleri, ateş gücü olan bir devletten, ateş gücü daha yüksek olan diğer bir devlete geçme şeklinde sürmüştür.
Elbette hala ateş gücü yüksek olanların, pazarda/piyasadaki gücü de yüksek oluyor.
Eskiden de ateş gücü yüksek olanın, parasal ve ekonomik gücünün de yüksek olduğu görülmüştür.
Yeni dünya dengeleri oluşurken bu kez, çok faklı bir görünüş var.
Ateş gücü çok yüksek olan Rusya ile ekonomik gücü çok yüksek olan Çin bir araya gelerek, farklı bir güvenlik mimarisi ortaya çıkardırlar.
Küresel güvenlik mimarisinin ana iskeleti bu şekilde oluşacak gibi duruyor.
Güvenlik mimarisi bu şekilde oluşunca, ister istemez bu güvenliği tamamlayan, piyasa/Pazar ve ekonomik güvenliği de buna göre şekillenecektir.
Parasal güvenlik ve ekonomik güvenlik; üretilenin güvenliğidir.
Amerika’nın, kendi kurduğu ekonomik düzene, herkesin uymasını istemesi, bir hegemonya meselesiydi. Bu hegemonyayı elinde tutacak, siyasi, yönetsel ve moral gücü kalmamıştır.
Elindeki askeri gücü kullanacak, siyasal ve yönetsel yeteneklerini kaybetmiştir.
Bırakınız Amerika’nın dünyayı yönetmesini, kendi ülkesini bile yönetemez bir görünüm sunmaktadır.
Çok uluslu şirketlerin devlet ve siyaset üstü etkinlikleri, Amerikan devletini, yönetilemez konuma taşımıştır.
Çünkü, çok uluslu şirketlerin çıkarlarını dengelemek, Amerikan devletini yönetmek şekline gelmiştir. O şirketlerin çıkarını sağlamak için başka devletlere müdahale etme zorunlulukları çıkmış, bir şirketin çıkarı yerine gelmiş, lakin öteki şirkette bir başka devlete müdahale edilmesi gerekmiştir.
Şirketlerin, siyaset üstü ve devlet üstü haline gelmesi, yönetilemezliğin ana nedenidir.
Başkalarıyla rekabet etmek zorunda olmadığı dönemlerde, iç dengeleri ve dış dengeleri yöneten Amerikan yönetimi artık bu imkândan yoksundur.
Önce, Amerika’nın devasa ordusu devreden çıkmıştır. İşe yaramaz hale gelmiştir. Suriye ve Ukrayna’da hareket edemez hale geldiğini biliyoruz.
Şimdi sıra Dolar’a geldi.
Amerika’daki ekonomik çalkantı ne kadar gizlenirse gizlensin, su yüzüne çıkacaktır. Çünkü hiçbir ülke sonsuza kadar para basarak devlet yönetemez.
Parasal mimari de değişecektir. Yaşadığımız süreç budur.
Amerika’nın Çin ile ekonomik rekabet yapabilmesi için, Amerikan devletinin, Çin devletinden daha iyi yönetilmeye ihtiyacı vardır.
Ekonomik rekabetin düşük olduğu dönemlerde, çok uluslu şirketlerin çıkarlarına göre bir başka devlete savaş açabilen Amerikan devleti, artık bu mantıkla yönetilemez noktaya gelmiştir.
Afganistan’a gir 20 yıl kal sonra çık. Irak’a gir 20 yıl sonra çık. Bu girme ve çıkmanın, dünya ölçeğinde bir mantığı yoktur. Amerikan dünyası için de yoktur.
Dünyayı şirket yönetir gibi yönetemezsiniz. Savaş yapmayı, iş ve ticaret gibi görme işi bitmiştir.
Ekonomik dünyanın değişimi para dünyasının değişimi ile başlayacaktır.
