Yeni bir araştırmaya göre, prebiyotik destekleri sağlığa genel olarak iyi geliyor, endişe ve kaygıyı azaltıyor ve bağırsak sağlığını da destekliyor (1).
Surrey Üniversitesi’ nin 18-25 yaş arası 64 sağlıklı genç kadın üzerinde yürüttüğü çalışma Scientific Reports’ da yayınlandı.
Katılımcıların bir grubuna 4 hafta süreyle her gün pre-biyotik olarak galacto-oligosaccharides (GOS) ve bir grubuna da plasebo verildi.
Katılımcılara ruh hâli, anksiyete ve uyku kalitesi dâhil olmak üzere sağlıklarını değerlendirmek için anket uygulandı ve bağırsak mikrobiyom dizileme analizi için dışkı örnekleri alındı.
Daha önce yapılan bir çalışmada da 3 haftalık GOS takviyesinin ardından stres göstergelerinin azaldığı ve duygusal davranışın iyileştiği gösterilmişti (2).
3 hafta boyunca GOS prebiyotik alımının, plaseboya kıyasla sağlıklı yetişkinlerde stres hormonu kortizol salgılanmasını ve duygusal işlenmeyi düşürdüğü de bildirilmiştir (3).
Beyin-bağırsak arasında iki yönlü bağlantılar var
Bağırsak ve beyin, sinir, endokrin ve bağışıklık yolları aracılığıyla çift yönlü haberleşmeyi ihtiva eden bağırsak-beyin ekseni yoluyla yakından bağlantılıdır
Diyet dâhil olmak üzere hayat tarzı ve stres gibi faktörlere cevap olarak değişen bağırsak mikrobiyal bileşiminin, beyindeki gen ekspresyonunu ve metabolitlerin salınımını düzenlediği gösterilmiştir.
Hayvan araştırmaları da bağırsak mikrobiyotasının duygusal davranışların altında yatan beyin ağlarının gelişimi ve olgunlaşması üzerindeki önemli etkisini ortaya koymuştur (4).
Diyetteki güçlü değişikliklerin birkaç gün içinde mikrobiyal çeşitliliği değiştirebileceği ve mikrobiyal ekolojiyi “psikobiyotiklerin” alınması yoluyla değiştirmenin stres tepkilerini ve anksiyete ve depresyon semptomlarını azaltmaya yardımcı olabileceği bildirilmektedir (5, 6).
Probiyotik, prebiyotik, psikobiyotik nedir?
Probiyotikler, yararlı bağırsak bakterileridir.
Prebiyotikler, tahıllarda, meyvelerde ve sebzelerde bulunan fruktanlar ve oligosakkaritler gibi bağırsak mikrobiyotasını besleyen sindirilemeyen maddelerdir. Prebiyotikler, probiyotiklerin yiyeceği de denebilir.
Psikobiyotik tabiri, yararlı bağırsak bakterilerinin (probiyotikler) canlı kültürlerini veya yeterli miktarda alındığında beyin fonksiyonunu iyileştiren, faydalı bağırsak bakterilerinin büyümesini ve/veya aktivitesini artıran prebiyotikleri kapsar.
Bu tür araştırmalarda besinler yerine besin desteklerinin tercih edilmesi anlaşılabilir bir şeydir.
Bu tür araştırmaların sonuçlarını besinlere tahvil etmede ise üzerime yoktur.
Bir de benim icadım olan parabiyotiklar var!
Parabiyotikler, adam gibi beslenme ile alınabilecek probiyotik ve prebiyotiklerin hap şeklidir.
Bunlar çok özel durumlarda kullanılabilir ama rastgele herkes tarafından alınması son derecede yanlıştır.
Çünkü adam gibi beslenenlerin diyetlerinde probiyotikler de prebiyotikler de yeteri kadar mevcuttur.
İnsanın karnını da doyurmayan, fiyatları da yiyeceklere göre çok pahalı olan bu besin desteklerine parabiyotik demeyelim de ne diyelim Allah aşkına?
Gelelim neticeye
Başta beslenme olmak üzere hayat tarzıyla alakalı unsurların sıhhatimize ve hastalıklara tesirlerini inceleyen çalışmaların çok faydalı olduğuna ve bunlardan çok hayırlı sonuçlar çıkacağına inanıyorum.
Doktorların bazılarının bu tür çalışmalardan neden hoşlanmadıklarını, bunları halka duyuranları neden “sahtekârlıkla” suçladıklarını ise anlayamıyorum.
Bu araştırmayı sizlere duyurduğum için strese girecek psikiyatrist arkadaşlara probiyotik ve prebiyotiklerden zengin bir diyet tavsiye ediyorum.
Kaynaklar:
1. https://www.nature.com/articles/s41598-021-87865-w
2. https://link.springer.com/article/10.1007/s00213-014-3810-0
3. https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00213-014-3810-0
4. https://www.nature.com/articles/s41586-019-1644-y
