Azerbaycan Günleri

Bir güzel sevdadır can Azerbaycan,    

İçimdeki sevgi, damarımda kan...

MD

Eski valilerdenHalil Rifat Paşa: “Gidemediğin yer senin değildir.” derken; nazire olarak, uğraştaşım Ahmet Kutsi Tecer: “Orada bir köy var uzakta, gitmesek de, görmesek de o köy bizim köyümüzdür.” der… Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları olarak, soydaşlarımıza karşı yıllarca böylesi duyguları taşıdık ve taşıyoruz.

Tarihin hemen her döneminde birbirlerinin tasasını ve sevincini paylaştılar! Kars’ın işgal altında olduğu yıllarda Azerbaycan, yöreye her türlü yardımda bulunma özverisini gösterdi! Ermeniler, Anadolu’yu terk ederken buralarda büyük ölçüde katliamlar yaptılar! Katliam sonrası gelerek yaraları Azerbaycan halkı sardı!

Tarihsel perspektifte Azerbaycan’ın Gence adlı güzel kentinde bir grup yazar ve Türkiye sevdasını yüreklerinde taşıyan bir grup genç, Çanakkale’de yanımızda savaşa katıldılar. Acı ama gerçek. Ne ki o savaşta geri dönen Azerbaycanlı olmadı!

Nevşehir’de tanıdım. Tanımakla mutlu oldum! Eşsiz insan Azerbaycan Milletvekili  Ganire Paşayeva’yı… Tasarladığı  işi kesinkes başarıya taş

Ne mi? Türkiye dışında ilk kez9.Uluslararası Kapadokya Şiir Şöleni… Bu amaçla Azerbaycan’a gitmek için aldığım daveti değerlendirerek evetledim ve hazırlıklarımı yaptım.

***

15 Haziran 2014 Pazar günü

İst. Sabiha Gökçen’denBakû Haydar Aliyev Hava Limanına düştük. (Düşmedik, indik!) Özel hoş geldiniz karşılaması ve VIP salonu… Bir süre çaylarımızı yudumlayarak dinlenme fırsatı bulduk. Kimler mi vardı kümede? Evet, adlarını vereyim:

1)Ayşe PASLANMAZ-Nevşehir/Kapadokya(Organizatör) 2)Cemal SAFİ-Ankara 3)Yusuf DURSUN-İstanbul 4)Nedim UÇAR-Eskişehir 5)Muhsin DURUCAN-İstanbul 6)Şemsettin KUZECİ-Kerkük 7)Süleyman Coşkuner-Burdur 8)Harika UFUK-Adana 9)Yunus KARA-Düzce 10) Bolat ÜNSAL-Antalya 11)Mehmet Metin BAŞ-Manisa/Soma 12)İbrahim ŞAŞMA-Karaman 13)Hüseyin POYRAZ-Antalya-Kemer 14) Gülten ERTÜRK- Ankara…

(Bunların kimileri rahmetli oldu. Kimileriyle de doğrusu yolculuk yapmaya değmezdi… Neden mi? Belirteyim: Özgecilikten uzaktılar. Özenle kitaplaştırdığım ve kendilerine armağan olarak ulaştırdığımda; kimileri aldık bile demediler, edinmeyi bile yeğlemediler! Adları bende saklıdır.)

Bakü’de ‘New Bakû Hotel’de konakladık. Öğle yemeğini Sumgayit kentinde bahçeli, yeşiller arasında ailevi mekân Turan Restaurant’ta yedik. Güler yüzlü Milletvekili Ganire Paşayeva ile buluşmamız ve içten karşılanmamız burada gerçekleşti!

9.Uluslararası Kapadokya Şiir Şöleni’nin görkemli açılış töreni,Reşid Behbudov Kültür Merkezi’nde yapıldı. Programlanan Sunumunu  Ayşe Paslanmaz ile Azerbaycan’dan Atatürk Merkezi Bölüm Başkanı Ekber Qoşalı yaptılar. Paşayev, alkışlar arasında öz, coşkulu ve doyurucu açış konuşmasını yaptı. Özellikle Azerbaycan’ın Milli Kurtuluş Günü’nü kutladı! Yazıcılar Birliği’den emeği geçenlere şükranlarını iletti. Onu, Paslanmaz’ın özgün, şiirsel ve ilgi çeken konuşması izledi. Katılanlar şiirlerini seslendirdiler. Bolat Ünal’ın özenle yapımını gerçekleştirdiği şiir taçları, Paşayeva ile Zelimhan’a giydirildi.

Etkinliğin  o görkemli ilk gecesinde   yanımdaki koltukta oturan Bestekâr  Sevinc Tofiggızıile tanıştım. Şiir ve sanat üstüne konuştuk. Şiir gibi zarif bir hanımefendi…

Geceye renk katan sanatçılar şunlar oldu: -Azerin, -Elza Sayidcahan, -İlham Askeroğlu, -Aybeniz Haşimova (Halk Müziği Sanatçısı), -Nuriye Hüseyinova -Oya Egün (Opera Sanatçısı), -Prof Dr. Gazanfer Paşayeva, -Mübariz Hacıoğlu (Karabağ gazisi), -Şahin Turan, gibi adlardan oluştu. Şiir taçları giydirildi ve ödüller, plaketler verildi. Akşam yemeği de leziz et yemekleri ve zengin çeşitleriyle Turan Restaurant’ta yenildi. Dinlenmek için otele dönüldü.

***

16 Haziran 2014 Pazartesi günü

Kahvaltı sonrası topluca hareketle Fahri Hıyaban Devlet Mezarlığında Umum Milli Lider Haydar Aliyev’in mezarını, ‘Şehitler Hıyabanı’ mezarlığını, ‘Bakû Türk Şehitliği’ni, ‘Kurşunlanmış Heykelleri’ ve ‘Ana Çığlığı Abidesi’ni gördük. Bakû’yü işgal eden Ermeni ve Ruslara karşı 1918 yılında İstanbul’dan gönderilen Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu ile Karabağ şehitlerinin yattığı şehitliği ziyaret ettik. Görüntüler alındı. Hocali Soykırımını tüm dünyaya duyuran ve bu esnada şehit edilen Cengiz Mustafayev’in kabri ziyaretle tüm şehitlerin mezarlarına kırmızı karanfil bırakıldı.

İçerişehir’de (Kaleiçi), Kervansaray görüldü, Şirvanlar Saray Kompleksinin ve S.Y. Baküvi’nin Türbesi ziyaret edildi. Dinlenme ve çay molası sonrasında kent turu yapıldı.

Ünlü şair Samed Vurgun’un şimdilerde rahatsızlığı olan oğlu eski milletvekili  Vâkıf Samedoğlu, evinde ziyaret edildi. Hal, hatır sorma, geçmiş olsun dilekleri ve söyleşi sürdü. Samedoğlu, Nazım Hikmet’in babasını ziyarete geldiğini ve ünlü şairin karşısında heyecanlandığı için şiir okuyamadığının anekdotunu (hikâyecik) aktardı. Hayat yoldaşı olduğunu belirten hanımefendi, özenle yaptığı nefis yiyeceklerinden ikramda bulundu. Karşılıklı kitap imzalama sürdü. ‘Ben Buradayım Tanrım’ adlı şiir kitabından edindim. Tatlı bir merhabayla ayrıldık! (Geçtiğimiz yıl rahmetli olduğunu öğrendim!)

***

Azerbaycan Yazarlar Birliği Başkanı Halk Yazıcısı Anar, sevgiyle karşıladı, kitap imzaladık ve anı fotoğrafları çektirdik. Anar’ın saygın kişiliği gözlerden kaçmadı.  İki ülke arasında dil birliğini sağlamak için Türkiye’de kullanılan 29 harfin Azerbaycan’da da kullanılması amaçlı girişiminiz oldu mu? Soruma ek olarak Türkiye’de kullanılan soyadlarının Azerbaycan’da da kullanılması amaçlı çalışmalar var mı? Şeklinde sorumu yöneltmeme karşılık olarak: ‘Evet girişimimiz oldu. Ne ki sonuç alamadık!’ yanıtını verdiler!

Bakû Mangal Restaurant’ta (Eski Azerbaycan’da) öğle yemeği sonrasında     9. Kapadokya Şiir Şöleni katılımcılarının onuruna  Türkiye Cumhuriyeti Bakû Büyükelçiliğince akşam yemeği verildi. Şiir ağırlıklı Edebiyat ve Sanat Gecesi, Bakû Park Inn Otel’de gerçekleşti. Gecenin sunumu, Ayşe Paslanmaztarafından yapıldı.

Türkiye’nin Bakû Büyükelçiliği Kültür ve Tanıtma Müşaviri Seyid Ahmet Arslantarafından etkinliğin açış konuşması gerçekleştirildi. Gecede Paşayeva’nın ‘Ganire Paşayeva ile Adım Adım Türk Dünyası’ ve Ayşe Paslanmaz’ın  ‘Yaşa Sevdiğim’ kitaplarının tanıtımları yapıldı, imzalanarak davetlilere sunuldu. Davetliler de kitaplarından imzalayıp verdiler.

***

17 Haziran 2014 Salı günü

Bakû’den Gence’ye hareket… Nasıl ki yurdumuzun kimi yerinde Büyük kurtarıcı Mustafa Kemal ATATÜRK’ün anıtı ve görüntüleri varsa, Azerbaycan’da Haydar Aliyev’in görüntüleri var. Upuzun vadide Kenan Dosteli’nin sürücülüğünü yaptığı minibüs tipi araçla ilerliyoruz. Favoritti sesli İlham Askeroğlu, neşemize neşe kattı! Türkü, şarkı ve fıkrasıyla kendisini izletti. 12 gol yiyen Azerbaycan futbol takımına Haydar Aliyev’in, ‘kaleci götürmediniz mi?’  Sorulu fıkrası, düşündürdü ve güldürdü! 130 km’lik kırsal alan sonrasında ulaştığımız yeşil ve ağaçlı alan gözlerimizi ve gönlümüzü dinlendirdi!

Yolda aracımız durduruldu. Âşık Şemşir Medeniyet Ocağı Sosyal Birliği’nden Âşık Dede Şemşir oğlu Kanber Şemşiroğlu (Kurbanov) beraberinde yöre valisi ve ekibi arabamızı karşıladılar. Kurbanov, içeri girdi ve hoş geldiniz, dedi. Oradan hareketle Gence’ye girdik. Gence, şiir güzelliğinde şipşirin bir kent! Öğle yemeğini Büyük Elçiliğimizin düzenleme yaptığı VEGO Hotel’de birlikte yedik. Soframıza leziz mi leziz et yemekleri geldi! Damağımıza hoş gelen ve sofralarında bol tükettiğimiz yeşil terxun yine bardak bardak içildi. Kanber Şemşiroğlu, isteyenlere kitaplarını imzaladı. Elbette ki kitap isteyene imzalanır, gerçeğinden devinimle ‘Hala vurur yüreğim’ adlı şiir kitabını adıma imzaladı. Ben de Haykırışadlı yapıtımdan imzalayıp sundum.

Âşık Şimşir’in heykelini ziyaretle çelenk ve gül koyduk. Ünlü şair Nizami Gencevi ve ünlü kahraman Cevethan’ın kabrini ziyaret ettikten sonra Kelbecer Medeniyet Sarayında düzenlenecek izlenceye katılmak amaçlı görkemli salonda yerlerimizi aldık.

Sunumu Türkiye’den Ayşe Paslanmazve Azerbaycan’dan Haydar Aliyev Sarayı Direktörü Akif Bayramov gerçekleştirdi. Kanber muallim, Âşık Şemsir Medeniyet Ocağı ve Kelbecer Milletvekili ve Şair Cavit Şemşiroğlu,  Kelbecer İlçe Kaymakamı, Kelbecer Bölge İcra Başkanı Akil Mammadov etkinlikte hazır bulundular. Şiirler okundu, âşıklar dinlendi. Âşık Şemşir’in oğlu Kamber Şemsiroğlu, anlam öneme uygun özgün bir konuşma yaptı. Halk ilgiyle izledi!

Gece onurumuza Kamber Şemsiroğlu tarafından has bahçede yemek verildi. Terx unadlı yeşil içeceğin lezzeti damağımızı okşadı! Yemeklerde hep ondan içtik.

Veda sonrası Ganire Paşayev’in seçim bölgesi Tovuz’a hareket ettik. Gecenin geç saatleri olduğundan Tovuz’da ayrılan oteldeki odalarımızı girerek uykuya daldık.

***

18 Haziran 2014 Çarşamba günü

Kahvaltı sonrası Ermenistan ile sınır olan Tovuz Bölgesinde ‘N’ sayılı Askeri Birliğe geldik. Hazırlanan programa göre askerler karşında şiirlerimizi okuduk. Sunumu Ayşe Paslanmaz gerçekleştirdi. Başarılı oldu ve beğeni topladı!

Asker giysilerimizle birlikteki askerlerimize gönül gücü (moral) vermeye çaba gösterdik. Türkiye Azerbaycan bayraklarıyla danslar yaptık. Kardeşliğimizi, coşkuyla yaşadık. ‘İki devlet bir millet’ söylemini perçinlemeye çalıştık!  Dostluğumuz güçlendi. Coşkulu saatler geçirdik.

Azerbaycan Milli Marşını yazan Ahmet Cevat tarafından yazılan Şark âleminde ilk opera bestecisi Üzeyir Hacıbeyli tarafından bestelenen ‘Çırpınırdı Karadeniz’, Azerbaycanlı devlet sanatçısı İlham Askeroğlu ve katılanlarca birlikte okundu.

Tovuz Bölgesi Valisi Tofiq Zeynalov’a, Birlik Komutanı Albay  Mais Berhudarov, ilgi gösterdi ve ikramda bulundu. Kapadokya Şiir Şöleni katılımcılarına birer takım asker giysisi armağan edildi ve giydirildi. Bu yolla asker elbisesi de sahibi olduk. Askerlerle armağanlaşma oldu, yiyecek içecek ikramında bulundular. Vedalaştık!

Gence Havaalanından Bakû Havaalanına hareket… Bir saat sonra Bakû Hava limanı… VIP salonunda ağırlanma, güzel güzel gülen yüzlü Saide’nien getirdiği çaylar, söyleşi ve vedalaşma… Sayın Paşayeva tarafından uçağın kapısına dek uğurlandık! Uçak yolculuğu süresince belleğimden Azerbaycan günlerimiz bir bir geçti. Doğrusu üst kademede ağırlandık! Elbette temsil etmek de önemlidir! Gece geç saatlerde İstanbul’a indik. (Düşmedik!)

Ülkesini canı gibi seven, /Özverili, dakik ve çalışkan/Dört dörtlük donanımlı, / Konuksever insan… /Üstelik şiirin ta kendisi…/ Denebilecek kadar güzel, /Özellikleri saymakla bitmez/ Üretken şair ve yazar… Fransa’nın Jeane Dark’ı, / Türkiye’nın Sıdıka Avar’ı,/ Azerbaycan’ın Ganire’sivar.  Azerbaycan Milletve­kili Sayın Dr. Ganire Paşayeva’ya saygı ve sevgilerimle yüklü teşekkürlerimi sunuyorum.

Azerbaycan’ı görme fırsatıyla organizasyonu yaparak mutlu olmamızı sağlayan ve ufkumuzu genişleten güzel insan, Kapadokya Şairler ve Yazarlar Birliği Derneği Başkanı, Kültür Bakanlığı Halk Şairi, Ürgüp FM Radyosu Sahibi ve Yönetim Kurulu Başkanı, Kapadokya Şiir Şölenleri Organizatörü Ayşe Paslanmaz’a sevgilerimi sunuyor ve esenlikte olmasını diliyorum.

Dört günlük sürede rehberliğimizi en iyi şekilde yapan, esprileriyle gönüllerde yer edinen  İsmailov Vüsal Hakimoğlu’na, Tagıyeva Firuze’ye,  Mehin Tagiyeva’ya ve Lider Tv Yapımcı ve sunucusu Nurane Ahundova’yagönül postamla teşekkürlerimizi iletiyorum!

Karabağ’dan Türk Dünyasına gönül köprüsü kurulmasının çabası gösterildi. Özlenen özgürlüğün gerçekleşmesini diliyorum. Karabağ’dan Gence’ye Türk Dünyasına gönül köprüsü, elbette şiirsiz noktalanmaz.  Savaşımlarında zafere ulaşmalarını dilerken Kitabıma ad olan şiirimle yazımı noktalıyorum:

BİR SEVDADIR AZERBAYCAN

Akrostiş 

Bir güzel sevdadır can Azerbaycan,

İçimdeki sevgi, damarımda kan.

Rastladığım oldu sevecen dosta,

Selamın getirir o ilden posta.

El ele sevgiyle sazımız olsun,

Vatan sevgisinde yazımız olsun.

Dilimiz bir, dinimiz bir, bir millet,

Artar da azalmaz beslenen niyet.

Dağlardan vadiye duygular yürür,

Isındığım cana saygılar büyür.

Rahatlarsa insan sarılır kollar,

Anadolu kat kat sevgisin yollar.

Zorluklar hep kardeşliğe sürükler,

El ele, gönüldeş şimdi tüm Türkler.

Rengârenk Oğuzlar, Selçuklu iz iz,

Bakü, Gence, Tovuz, Nahçıvan, Tebriz.

Aşkım Azerbaycan, nasıl anlatsam

Yol geçirip Karabağ’a el atsam.

Can yurdum uzanmış Hazar’da koya,

Anayurda sarılsam doya doya.

Ne içten sevdadır yâr Azerbaycan!

Seni candan sever 

Muhsin DURUCAN

*