Okurlarımız hatırlayacaktır, 12.03.2010 tarihinde “Meslek liseliye Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) darbesi” başlıklı köşe yazımda ara eleman yetiştirilmesinin en önemli kaynağı olan 3308 sayılı Kanun kapsamında Çıraklık Eğitim Merkezleri’ne devam eden çıraklar ve işletmelerde beceri eğitimi gören öğrenciler hastalık sigortasından yararlandırılmadığını yazmıştım.
Yazımda; “SGK, hastalığın ne anlama geldiğini anlayamadığı için Kısa Vadeli Sigortalar Daire Başkanlığı’nın 27 Nisan 2009 tarihli ve 5620196 yazısında çıraklık eğitim merkezlerine devam eden çıraklar için gereğince bu kapsamdaki sigortalılar için genel sağlık sigortası primine tabi olmadıkları için sağlık yardımı yapılmaması gerektiği yönünde SGK müdürlüklerine talimat vermiştir. Peki, bu yavrular sağlık yardımlarını nerden alacaklar? Hani herkes sağlık güvencesine girecekti. Bırakın herkesin sağlık güvencesine girmesini, sağlık güvencesi olanları da kapsam dışına çıkarıyoruz….. Lütfen işleri zorlaştırmayınız, kolaylaştırınız. Bu sizi ve kurumunuzu yüceltir.” Diye yazmıştık. Gerçekten de hem çıraklık eğitim merkezine devam eden ve nitelikli ara eleman olabilecek kişileri teşvik etmek gerekirken, cezalandıran bir anlayış vardı.
DÜNYA yazdı, SGK döndü
İşte, köşe yazımızdan tam 2 hafta sonra SGK bu hatasından döndü. İyi ki döndü, yoksa yüz binlerce meslek liseli ve çıraklık eğitimi öğrencisinin mağduriyeti devam edecekti.
SGK ajanslara ve basına “5510 Sayılı Kanun’a göre, 18 yaşını doldurmamış olanlar ile anne babalarının sosyal güvencesi olan çıraklar ve mesleki eğitim görenler genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık yardımlarından yararlanabilmekte, 18 yaşını doldurmuş olup anne babaları üzerinden bakmakla yükümlü olarak sağlık yardımı alamayan çıraklar ile mesleki eğitim görenler ise iki yıllık geçiş sürecinde talebe bağlı olarak 1 Ekim 2010 tarihinden sonra talebe bağlı olmaksızın genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak genel sağlık sigortası hükümleri doğrultusunda gerekli tespitler yapılarak sağlık yardımlarından yararlanabilmektedir. 1 Ekim 2010 tarihine kadar olan geçiş sürecinde anne-babaları sosyal güvence altında olmayan 18 yaşını doldurmuş çıraklar ile mesleki eğitim gören öğrencilerin genel sağlık sigortasından yararlanabilmelerinin kolaylaştırılması bakımından, ayrıca kurum ünitelerine başvurmaksızın sağlık hizmet sunucularına başvurduklarında tescil taleplerinin alınarak tescil sürecinin başlatılması yönünde de uygulama başlatılacaktır.” Şeklinde bir açıklama yayınladı. Tıpkı işten ayrılanların sağlık yardımı süresinde yaşanan krizde yaptığı gibi.
Ey SGK, bu kaçıncı hatadan dönüş. Ne olur artık bir düzenleme yaparken biraz daha araştırın. Empati yaparak sigortalı ve işverenleri de düşünün. Bu kadar büyük bir kurumu ehliyetsiz ellerde idare ettirmeyin.
***
Bilinmeyen bir teşvik: Ar-Ge teşviki
Bugün pek bilinmeyen bir teşvikten bahsetmek istiyorum. Araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan işyerleri teşvik etmek amacıyla sigorta primi teşviki yapılmaktadır.
Buna göre; Kamu personeli hariç olmak üzere, Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve tekno girişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge personeli ile destek personelinin, çalışmaları nedeniyle elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı,
26.06.2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun Geçici 2’nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna tutulmuş fiilen çalışan personelin gelir vergisi istisnasının uygulandığı sürece gelir vergisinden istisna tutulan ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, beş yılı aşmamak üzere Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanmaktadır.
1-Kapsamdaki işyerleri
-5746 sayılı Kanun kapsamında Teknoloji merkezi işletmeleri, Ar-Ge merkezlerinde Ar-Ge faaliyetinde bulunulan işyeri olma,
-TEKMER, TÜBİTAK, SAN. BAK.’dan alınmış onaylı yazı için başvuruda bulunmuş olma
-Teşvik dönemine ait APHB’nin yasal süresi içinde SGK’ya verilmesi
-Teşvik dönemine ait primlerin yasal süresi içinde ödenmesi
2-Kapsamdaki sigortalılar
– Araştırmacı, teknik ile destek personeli olma
– 4 / a kapsamında çalışan sigortalı olma
– Tüm sigorta kollarına tabi çalışma
– Sigortalının 1.10.2009 veya sonraki bir tarihte işe alınmış olması
– Sigortalının işe giriş tarihi itibariyle işsizlik ödeneği almaya hak kazanmış olması
– Sigortalının diğer teşviklerden yararlanmaması
3-Seçilecek kanun türü
Teşvikten yararlanacak olan işyerleri Kanun türünü 5746 olarak seçmeli, APHB’sini e-sigorta yoluyla yasal süresi içinde SGK’ya vermelidir.
