Türkiye’nin her tarafı sarsılıyor. Her gün, birçok ilimizde, irili-ufaklı depremler yaşanıyor. Hepimiz tedirginlik yaşıyoruz. Kaybettiklerimize üzülüyoruz.
1– Elazığ ve Malatya depremleri, hepimizin yüreğini yaktı. Rabbim, vefat edenlere, rahmetini lütfetsin. Yaralılara, acil şifalar nasip etsin.
a) Deprem sonrasında, kurtarma çalışmaları yapanlara, minnettarız. Gerçekten, fedâkarca çalıştılar, birçok canı da kurtardılar. Sivili, askeri, polisi ve jandarması ile, örnek oldular.
b) Devlet ve Türk toplumu da, elinden gelenin en fazlası ile, yardıma koştu; destek verdi; acıları ve sıkıntıları paylaştı. Ekiplerin başarılı, ekipmanların da yeterli olduğunu gördük.
2– Şüphesiz; önemli olan, afetten önce gerekli tedbirlerin alınmasıdır. Kaderci tavırlar terk edilmelidir.
a) Türkiye’nin deprem haritasının ve fay hatlarının en detaylı biçimde çizildiğini gördük. Bilim adamlarımız ve ilgili birimlerimiz, gereken çalışmayı yapmışlar ve riskli noktaları tespit etmişler. (Nitekim; Sivrice’de deprem olabileceği kısa bir süre önce dile getirilmiş; ancak iktidar tarafından ciddiye alınmamış.) Aslında, iktidarın yapması gereken çalışma; hemen, ilgili birimler, meslek odaları, üniversiteler, vb. ile bir “Çalışma Grubu” kurmak olmalıdır. Kısa, orta ve uzun vadeli planlamalar yapılmalı ve hemen faaliyete geçilmelidir. (Mevlâm korusun. Başta İstanbul olmak üzere, birçok ilimizde, felaket geliyorum diyor. Ama, ciddi bir çalışma yapılmıyor. Var mı, yok mu, Kanal İstanbul projesi.) Bu arada “Yapı Denetim Sistemi” titizlikle uygulanmalıdır. Tüm riskli binalar yenilenmelidir.
b)İktidar; tenkit ve tavsiyelere, kızmamalıdır. Aksine, memnun olmalı ve ciddiye almalıdır. (Hemen baskılar, soruşturmalar, başlatılmamalıdır.) Hesap vermekten kaçmamalıdır. (Güven verirseniz, halkın desteği de yanınızda olur.) Polemiklerden kaçınılmalıdır.
c) Mesela; tamamen politize olmuş, devamlı yardım isteyen Diyanete ve Binali Yıldırım ekibinin yönetimine geçmiş Kızılay’a güven var mıdır? Astronomik kiralar ödenmesi, uçuk ücretler verilmesi (Genel Müdür 31.500 / Genel Müdür Yardımcısı 24.297/ Kan Hizmetleri Genel Müdürü 26.500 / Teftiş Kurulu Başkanı 24.397/ Hukuk Müşaviri 24.397 ) doğru mudur? Niçin; yolsuzluk, usulsüzlük, kayırmacılık iddiaları sürüp gitmektedir. Ve denetlenmemektedir. (Nedir bu Ensar Vakfı’na aracılık rezaleti?) / (69 milyar 374 milyon TL).
d) Niçin; toplanan deprem vergisi, nerededir, sorularına tepki gösterilmektedir? İktidar; açık, net, cevap verse, daha doğru olmaz mı? Bunu öğrenmek, vergileri ödeyen vatandaşların hakkı değil midir? (Naci Ağbal’ın açıklaması tatmin edici değildir.)
e) Bu arada, İmar Affı, (bence) fevkalade hatalı olmuştur. Tüm çürük ve kaçak binalar, yasal hale gelmiştir. Halbuki; imar uygulamalarında çok titiz bir denetim mekanizması kurulmalı; kesinlikle hiçbir taviz verilmemeli; rant peşinde koşanlar önlenmelidir.
f) Kent dokusunu yenileme uygulamaları da, fevkalade başarısız olmuştur. Meydan, (müteahhit kılığına bürünmüş) ahlâksızlara bırakılmıştır. Çok sayıda vatandaşımız mağdur olmuştur. (Halâ, bir “Müteahhitlik Kanunu” çıkarılmamıştır.)
3– Herkesin bildiği ve dile getirdiği bir gerçek vardır; “Deprem öldürmez. Bina öldürür.” Japonya, bunun en güzel örneğidir.
a) Bu durumda, tüm vatan sathında, bir “deprem seferberliği” başlatılmalıdır. Bu konuda, herkesten istifade edilmelidir. (Başkanlık dönemimde, imar konularında; İnşaat/Makina/Jeoloji/ Elektrik Mühendisleri Odalarından; üniversitelerden, çok istifade ettik. İzmir Deprem Master Plânını yaptık. Tüm Ege Belediyeler Birliği üyesi, 11 vilayete yetecek kurtarma araç ve ekipmanı sağladık.
Buca’da “Afet Eğitim Merkezi” kurduk. Elemanlarımız, Hollanda’da eğitim aldı ve sonra eğitici oldular. Elemanlarımızı -Kobe depreminden sonra- Japonya’ya yolladık. Bilahare,”Yüksek Yapılar Yönetmeliği”ni düzenledik. Eski, imar yönetmeliğini de değiştirdik. Neticede, 32 bin sosyal konutu ihtiva eden, Ege-Kent ve Ev-ka bölgelerinde – çok şükür – bugüne kadar, hiçbir sıkıntı yaşanmadı. Zira; çok ciddi zemin etütleri yapıldı. Tarım alanlarına ve alüvyonlu arazilere, inşaat yapılmadı.)
b) Şimdi; her ilde yerleşim alanları, titiz biçimde tespit edilmelidir. İnşaatlar, sıkı denetime tabi tutulmalıdır. Afet plânları (İktidar, Belediyeler, Silâhlı Kuvvetler, özel sektör işbirliği ile) yapılmalıdır. Deprem senaryoları hazırlanmalıdır. Alt yapısı ile “Toplanma alanları” tespit edilmelidir. Sağlık, ulaşım, haberleşme, alternatifleri sağlanmalıdır. Çürük yapılar, acilen yok edilmelidir. Özellikle de anaokullarından başlayarak, her kesime, bu konuda eğitim verilmelidir. Sorumluluk iktidarındır. Daha fazla gecikilmemelidir.
Önemli uyarı; 56 yıllık bir vergici; eski bir Hesap Uzmanı / Defterdar / Öğretim görevlisi ve yeminli mali müşavir olarak uyarıyorum. Başkentgaz, (Tecavüzle gündeme gelen)Ensar Vakfı ve Kızılay üçgeninde cereyan eden olay, “Vergiden kaçınma” değildir. Bir “Hileli Vergi Suçu”dur. Maliye Bakanı’nın olayı, hemen inceletmesi şarttır. Aksi halde, “Görevi suiistimal suçu” işlenmiş olacaktır.
Ne yazık ki, AKP iktidarı döneminde, tüm kurumlar dejenere edilmiştir. Kızılay, Yeşilay, Türk Hava Kurumu vb. de bundan nasibini almış; ciddi güven kaybına uğramışlardır. Böylesine pervasız davranışlar Türk tarihinde görülmemiştir.
Birazcık Allah (cc) korkusu; biraz da kuldan utanmak lütfen…
Toplum olarak; nasıl oldu da, böyle bozulduk? Ve felaket günlerinde bile kavga ediyoruz…
