Bir işyerinde çalışan ücretlilerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapacakları askerlik, doğum ve yurtdışı borçlanması gibi hizmet borçlanmalarıyla sigorta gün sayıları artırmaları mümkündür.
Askerlik borçlanması, 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılanların, er veya erbaş olarak silahaltında veya yedek subay okulunda geçen sürelerinin, kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan sürelerinin sigortalılıklarına sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.
Yine aynı şekilde sigortalılık sonrası doğum yapan ve doğum sonrasında çalışılmayan iki yıla kadar olan süreler için 3 doğumla sınırlı olmak üzere doğum borçlanması hakkı vardır. Sigortalılar, prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlanabilmektedir.
Vergi avantajı
Askerlik ve doğum borçlanmasıyla çalışanlara, bu sürelerde ödenmemiş bulunan sigorta primlerini borçlanma yapmak suretiyle ödeme ve dolayısıyla emekliliğe esas alınacak prim gün sayılarını arttırma hakkı tanınmaktadır.
Askerlik ve doğum borçlanması yapan çalışanlar, askerlik süresince ödenmeyen sigorta primlerini borçlanma yoluyla ödedikten sonra çalıştıkları işyerlerine başvurmak suretiyle ödedikleri borçlanmaya ilişkin primlerin gelir vergisinden indirilmesini talep edebilirler.
Ücretin gerçek ve safi tutarlarının tespitinde gelir vergisi gibi kişisel vergiler ve ücret dolayısıyla ödenen damga vergisi gibi ücretle ilgili vergiler, ücretin gayrisafi tutarından indirilemez. Gayrisafi ücret tutarından indirilebilecek olan hususlar şöyledir;
-Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesinde belirtilen sandıklara ödenen aidat ve primler (GVK 63/2),
-OYAK ve benzeri kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler,
-Sosyal güvenlik destekleme primi,
-İşsizlik sigortası primi,
-Hayat/şahıs sigorta primleri,
-Sendikalara ödenen aidatlar (işçi ve memur sendikaları),
-Engellilik indirimi (GVK 31).
Görüldüğü üzere, SGK ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20’nci maddesinde belirtilen Banka Sandıklarına ödenen askerlik ve doğum borçlanması primlerinin gayri safi ücret tutarından indirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Buna göre; SGK ve Banka Sandıklarına ödenen askerlik ve doğum borçlanması primlerinin, kesildiği aya ait gelir vergisi matrahının tespitinde gider olarak nazara alınması, sigorta primleri toptan ödenmişse, ödenen tutara ulaşılıncaya kadar bu miktarın ücretlerin, vergiye tâbi tutarından indirilmesi gerekmektedir.
Ücretlinin yıl içinde işyeri değişikliği durumunda, borçlanma tutarının gider olarak indirilmeyen kısmının yeni iş yerindeki safi ücretin tespitinde dikkate alınabilmesi için eski işverenden alınacak ödenen primlere ait belgenin onaylı bir sureti ile indirim konusu yapılmayan tutarı gösterir yazının yeni işverene verilmesi gerekmektedir.
