Okurumuz M.A.“Yaklaşık 20 yıldır çalışmakta olduğum işyerinden istifa edeceğim ve başka bir şirkette daha iyi bir kadro ve mali haklarla çalışmaya başlayacağım. İstifa edenler kıdem tazminatı alamaz diye bir şey duydum, doğru mu? Tazminat hakkımın yanmaması için ne yapabilirim?” diye soruyor.
Kıdem tazminatı her zaman çalışma hayatında işçi ve işveren arasında gerginliğe neden olan konuların başında geliyor. Bu nedenle de mahkemelerde çok sayıda kıdem tazminatına ilişkin dava olduğunu görüyoruz.
Bazen işçiler daha iyi bir iş bulduğunda kıdem tazminatının kaybolacağı endişesiyle yeni işine başlayamıyor. Esasen kıdem tazminatının hangi durumlarda ödeneceği 1475 sayılı eski İş Kanunu’nun halen yürürlükte olan 14. Maddesi’yle düzenlenmiştir.
Buna göre;
– İşveren tarafından haklı nedenle tazminatsız çıkış yapılabilecek 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25. Maddesi’nin II numaralı bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışlar dışında iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
– İşçi tarafından 4857 sayılı İş kanunun 24. Maddesinde sayılan nedenlerden dolayı iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
– Muvazzaf askerlik dolayısıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
– İşçinin bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik, veya malullük aylığı yahut toptan ödeme alması amacıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
– Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda,
– İşçinin ölümü sebebiyle iş sözleşmesinin son bulması halinde,
– Sosyal Sigorta Yasalarında değişiklik yapan 4447 Sayılı Yasa ile getirilen bir hükümle, 08.09.1999 öncesi sigorta başlangıcı olanlar için 506 Sayılı Kanun’un 60. Maddesi’nin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı kanunun geçici 81. Maddesi’ne göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle,
İş sözleşmesi sona eren içiler kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.
Dolayısıyla yasada yer almadığı için istifa edenlere kıdem tazminatı veya ihbar tazminatı ödenmesi mümkün bulunmamaktadır. Bilakis istifa eden işçinin ihbar süresinde çalışmaması durumunda işverene ihbar tazminatı ödeme zorunluluğu doğar.
Ancak istifa etmek yerine, 15 yıl ve 3600 günü doldurmuş olmanız gerekesiyle iş sözleşmenizi sona erdirmeniz durumunda kıdem tazminatı alma hakkınız doğacaktı.
Son yıllarda yaygın bir şekilde kullanılan ve kıdem tazminatı alma hakkı doğuran sigortalılık süresi ve prim gününü (15 yıl 3600 günü) doldurup emeklilik yaşını bekleyen sigortalılar kıdem tazminatı alabilmektedir.
Bu nedenle 15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup emeklilik yaşını beklemeniz halinde, SGK’dan alacağınız kıdem tazminatı alabilir yazısı ile kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz. Bunun için bağlı olduğunuz SGK Müdürlüğüne başvurmanız gerekmektedir.
Bu durumda 15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup emeklilik yaşını bekleyenlerin kıdem tazminatını aldıktan sonra bir başka yerde çalışmasına engel bir durum yoktur.
15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup emeklilik yaşını bekleyenlere sadece kıdem tazminatı ödenmekte olup ihbar tazminatı ödenmemektedir.
