Engellilerin hakları ile ilgili birçok düzenlemeler yapılmış olup, toplumun en duyarlı olduğu ve pozitif ayrımcılık yaptığı konudur. Emekli olmak isteyen engelliler, yaş beklemeden erken emeklilik avantajı kullanmak için vergi indirimi yazısı alarak SGK’ya başvurup emeklilik talebinde bulunabilir. Buna göre;
– SSK’lı olarak bir işyerinde çalışıyor olmak,
– Sağlık kurulundan en az % 40 engelli raporu almak,
– Bağlı Olunan Vergi Dairesi’nden vergi muafiyetine başvurarak indirim yazısı almak gerekmektedir.
Engellilere emeklilik konusunda da avantajlar olup, ilk defa 06/08/2003 tarihinden önce çalışmaya başlayan ve engelli vergi indiriminden yararlananların emekliliğinin hesaplaması aşağıdaki koşullara göre yapılmaktadır.
1- Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 53 üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranında) hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
2- İlk defa 06/08/2003 tarihinden önce çalışmaya başlayan ve engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlandığını belgelendiren Engelli sigortalılar için kademeli bir geçiş öngörülmüş olup aşağıda belirtilen sigortalılık süreleri ve prim gün sayılarıyla yaşlılık aylığından yararlanacaklardır. SGK uygulamasına göre Sigorta başlangıç tarihi 18 yaşın dolduğu tarihten başlar.
1 Ekim 2008 öncesi sigortalılar aşağıda belirtilen işe giriş tarihleri ile çalışma gücü kaybı oranı ve derecesine göre belirli bir prim günü ve sigortalılık süresi ile yaşlılık aylığı bağlanabiliyor.
– 1 Ekim 2008 öncesi işe girenlerin engelli emekliliği
1 Ekim 2008 öncesi SSK’lı Engelli rapor oranı ve derecesi
Sigortalılık Başlangıcı I. Derece (Yüzde 80 +) II. Derece (Yüzde 60-79) III. Derece (Yüzde 40-59)
05.08.1991 ve daha önce 15 yıl- 3600 gün 15 yıl- 3600 gün 15 yıl- 3600 gün
06.08.1991-05.08.1994 15 yıl- 3600 gün 15 yıl, 8 ay-3680 gün 16 yıl- 3760 gün
06.08.1994-05.08.1997 15 yıl- 3600 gün 16 yıl, 4 ay-3760 gün 17 yıl- 3920 gün
06.08.1997-05.08.2000 15 yıl- 3600 gün 17 yıl- 3840 gün 18 yıl- 4080 gün
06.08.2000-05.08.2003 15 yıl- 3600 gün 17 yıl, 8 ay-3920 19 yıl- 4240 gün
05.08.2003-30.09.2008 15 yıl- 3600 gün 18 yıl-4000 gün 20 yıl-4400 gün
1 Ekim 2008 öncesi işe giren Engelli sigortalıların kontrol muayenelerine gönderilmeleri SGK tarafından yapılacak ancak, sağlık kurulu raporları değerlendirilmek üzere yine Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kuruluna gönderilecek. Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananların sağlık kurulu raporları SGK sağlık kurullarına gönderilmeyecek.
1 Ekim 2008 sonrası işe girenlerin engelli emekliliği
Bu sigortalılardan talepte bulunanların, 01.10.2008 tarihinden önce alınan sağlık kurulu raporları dikkate alınmayıp, öncelikle hastaneye sevk işlemleri yapılarak, bunların yeni tarihli sağlık kurulu raporları değerlendirilmek üzere Kurum Sağlık Kuruluna gönderilecek. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı olan Engelliler ise engelli vergi indirimi aranmadan aşağıda belirtilen rapor oranı ve derecesine göre emekli olabiliyorlar.
1 Ekim 2008 sonrası SSK’lı engelli rapor oranı ve derecesi
Sigortalılık Başlangıcı (Yüzde 60 +) (Yüzde 50-59) (Yüzde 40-49)
01.10.2008 – 31.12.2008 15 yıl- 3700 gün 16 – 3700 18 – 4100
01.01.2009 – 31.12.2009 15 yıl- 3800 gün 16 – 3800 18 – 4200
01.01.2010 – 31.12.2010 15 yıl- 3900 gün 16 – 3900 18 – 4300
01.01.2011 – 31.12.2011 15 yıl- 3960 gün 16 – 4000 18 – 4400
01.01.2012 – 31.12.2012 15 yıl- 3960 gün 16 – 4100 18 – 4500
01.01.2013 – 31.12.2013 15 yıl- 3960 gün 16 – 4200 18 – 4600
01.01.2014 – 31.12.2014 15 yıl- 3960 gün 16 – 4300 18 – 4680
01.01.2015 tarihinden sonra 15 yıl- 3960 gün 16 – 4320 18 – 4680
