Bu köşeden birçok kez yazılmasına rağmen, okurlarımızın stajın emekliliğe etkisi konusundaki soruları da bitmiyor.
Neredeyse her hafta bir şehir efsanesi gibi yeniden ısıtılıp ısıtılıp gündeme getiriliyor.
Bu kez de Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan düzenlemeler gerekçe gösterilerek “stajyerlik sürelerinin emeklilik hesabında dikkate alınacağı” dillendiriliyor.
Yani, deniyor ki, staj ve öğrencilik süreleri emeklilikte geçerli sayılacak, çünkü Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde değişiklik yapıldı.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde 2017 yılı Aralık ayında yapılan değişiklikler,
– Mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencilerin “iş kazası ve meslek hastalığı” sigortası kapsamına alınmasını,
– 680 sayılı KHK ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’nın İçişleri Bakanlığı’na bağlı hale getirilmesi ve Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisinin kurulmasını içermektedir.
Aslında Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde değişiklik yapıldı ve sürekli de yapılıyor. Ama hiçbir değişiklik staj ve öğrencilik süreleri emeklilikte geçerli sayılmasına yönelik düzenleme içermiyor.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde 2017 yılı Aralık ayında yapılan değişiklikle stajyerlerin iş kazası ve meslek sigortası yükümlülükleri ile bakmakla yükümlü olunan değilse genel sağlık sigortasının başlangıcı ifade edilmektedir. Esasen daha önce de yazdığımız üzere, staj döneminde ödenen sigorta primleri genel sağlık, iş kazası ve meslek hastalığıyla ilgili olup, çıraklık/stajyerlik döneminde emeklilikle ilgili malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primleri ödenmemektedir, bu nedenle çıraklık/stajyerlik dönemindeki sigortalılık başlangıcı emeklilik açısından dikkate alınmamaktadır.
Emeklilik şartları açısından dikkate alınan işe başlama tarihi, uzun vadeli sigorta kolları olan malullük, yaşlılık, ölüm sigortası, yani emeklilik priminin ödenmeye başladığı tarih olacaktır. Staj döneminde ödenen sigorta primleri başlangıç tarihi olarak kabul edilmediği gibi, toptan ödeme yapılmaz, gün sayısını artırmaz.
Ancak, staj yapan kadın sigortalının, doğum yaptıktan sonra normal sigortalı olması durumunda sigortalılık öncesinde staj sonrası yaptığı doğumları borçlanması mümkün olacaktır.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun 2010/106 sayılı genelgesine göre; “5510 sayılı Kanun’un 41’inci maddesinin (a) bendine göre kadın sigortalıların doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla üç defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerinin borçlandırılmasında sigortalının doğumdan önce 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması yeterli sayılacaktır.”
Buna göre, staj sonrası doğum yapan ve doğum sonrasındaki bir tarihte çalışmaya başlayan kadınlar doğum borçlanmasıyla işe giriş tarihlerini ve dolayısıyla emeklilik tarihlerini geriye çekebilmeleri mümkündür.
