Türkiye’nin coğrafi konumu ve ekonomik alt yapısı nedeniyle ülkemizde bir çok global şirket tarafından yatırım yapılmasıyla birlikte yabancı çalışan sayısı da hızlı bir şekilde artmaya başlamıştır.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28’inci maddesi çerçevesinde Mavi Kart almış olanlar veya almaya hak kazananlar, yapılacak mesleğin icrasına ilişkin olarak ulusal mevzuatımızdaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve özel kanunlarda yer alan hususlar saklı kalmak koşuluyla, 6735 sayılı Kanun hükümleri gereğince çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.
Ancak, bunun dışında ülkemizde çalışmaya başlayan yabancıların 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu çalışma izni alması gerekmektedir.
İşte yabancı çalışanların SGK bildirimleri de yapıldığından işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlanabilmeleri önem arz etmektedir.
Türkiye İş Kurumu, iş ve işçi bulmaya aracılık hizmetini etkin bir şekilde sunmak, işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmaya yönelik aktif programlar yoluyla istihdamı kolaylaştırmak, korumak, geliştirmek, çeşitlendirmek ve işini kaybedenlere geçici bir süre gelir desteği sağlamakla görevlidir.
Türkiye İş Kurumu’nun işgücünün istihdam edilebilirliğini artırmaya yönelik aktif işgücü programları, mesleki eğitim kursları, işbaşı eğitim programlar, girişimcilik eğitim programları, toplum yararına programlar olmak üzere dört tanedir. Söz konusu kurs ve programlardan yararlanma şartlarının detayları, sürekli biçimde güncellenen Aktif İşgücü Hizmetleri Genelgesi’nde açıklanmıştır.
İşgücü uyumunun arttırılması amacıyla aktif işgücü programlarından yabancıların da yararlanabilmesini sağlamak adına 2017/1 Sayılı İŞKUR Genelgesiyle yeni düzenlemeler yapılmıştır.
Buna göre aşağıdaki detayları verildiği şekilde yabancıların İşsizlik Fonu’ndan finanse edilen kurs ve programa katılabilmelerine imkân sağlanmıştır.
Aktif İşgücü Hizmetleri Yönetmeliği’nin 104. maddesine göre, Türkiye işgücü piyasasına uyumlarını sağlamak amacı ile,
– Kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, öğrenci ikamet izni, uzun dönem ikamet iznine sahip olan,
– 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu uyarınca yabancılara verilen kimlik numarasına, uluslararası koruma başvuru sahibi kayıt belgesine, uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesine, uluslararası koruma statü sahibi kimlik belgesine, geçici koruma kimlik belgesine veya bunlar yerine geçen numara ve belgelere sahip olan yabancılar,
Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nce uygun bulunmak ve İŞKUR’a kayıt olmak şartları ile aktif işgücü hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Ancak, toplum yararına programlardan yararlanmaları mümkün değildir.
2017/1 Genelgesi öncesinde bu yabancıların İşsizlik Sigortası Fonu ile finanse edilen kurs ve programlardan yararlanmaları mümkün bulunmamaktaydı. Ancak yapılan değişiklikle yabancıların sayılan ikamet izni türleri ve diğer kimlik belgelerine sahip olmaları koşuluyla, İşsizlik Fonundan finanse edilip edilmediğine bakılmaksızın İŞKUR programlarından yararlanmalarına imkân sağlanmıştır.
Çalışma Genel Müdürlüğünün yayımladığı “Geçici Korunma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Daire Uygulama Rehberi”ne göre geçici koruma kapsamında olan kişiler için bir işyerinde düzenlenen mesleki eğitim kursu veya işbaşı eğitim programına katılımlarından önce çalışma izni alınmasına gerek bulunmamaktadır.
Ancak bu kişilerin kurs veya program sonrasında işe alınmaları durumunda çalışma izni alınmasına ilişkin usul ve esaslara tabi olunarak öncelikle çalışma izni alınması gereklidir.
Ayrıca bu kapsamdaki kişilerin kurs ve programlardan yararlanmaları için en az altı aylık geçici koruma süresini doldurmuş olma şartı aranmamaktadır.
