Staj döneminin gelmesiyle birlikte birçok işletmede üniversite öğrencilerinin staj/çalışma dönemi başlayacaktır. Bu kapsamda staj yapmak için başvuran üniversite öğrencilerini SGK uygulamaları yönünden (Sigortalı Yapılıp Yapılmayacakları Konusunda) 3 farklı kapsamda değerlendirmek gerekmektedir.
1- Yükseköğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan üniversite öğrencileri,
2- Yükseköğrenimleri sırasında okul tarafından staj yapması uygun görülen üniversite öğrencileri,
3- Staj zorunluluğu olmayan, yüksekokul tarafından staj yaptırılmayan ancak işverenlerce bulunup çalıştırılan üniversite öğrenciler.
Zorunlu staj şartı bulunanlar yanında okul tarafından staj yapması uygun görülen öğrenciler de staja başladıkları tarih itibariyle sigortalı sayılmakta ve SGK primleri okul tarafından ödenmektedir. Bu sadece staj süresini kapsamaktadır.
Staj süresinin aşılması halinde ne olur?
Staj süresinin uzaması nedeni ile belirlenen staj süresinin aşılması durumunda stajyer ile işveren arasındaki ilişki staj ilişkisinden çıkıp çalışma ilişkisine dönüşeceğinden, stajdan söz edilmesi mümkün olmayacak, üniversite öğrencisi normal çalışan gibi değerlendirilerek tüm sigorta kollarına tabi olacaktır. Bu durumda söz konusu Üniversite öğrencisinin okul tarafından sigorta primleri ödenmeyeceğinden kendisine ödenen ücretten tüm vergi ve SGK kesintilerinin normal bir çalışan gibi yapılması gerekecektir. Yani, okul tarafından belirlenmiş olan staj süresinin kesinlikle aşılmaması gerekmektedir.
Staj zorunluluğu yoksa ne olacak?
Staj zorunluluğu olmayan, Yükseköğretim okulu tarafından staj yaptırılmayan öğrenciler stajyer kapsamında değildir. Yani, işverence bulunarak çalıştırılan veya okullarının haberi olmadan öğrencilerin başvurusu ile yaptırılan stajlarda/çalışmalarda, üniversite öğrencilerinin adları stajyer de olsa, Sosyal Güvenlik Kurumu açısından stajyer olarak kabul edilmeleri mümkün olmayacaktır. İşyerinde bu gibi stajyerler normal çalışanlar gibi ücret ve sigorta primlerinin işveren tarafından ödenmesi ve ödenen ücretten hem vergi, hem de sigorta priminin kesilmesi gerekmektedir .
Dolayısıyla stajyer olarak işe alınan kişilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna 5510 sayılı Kanunun 5. maddesi kapsamında okulları tarafından bildirilip bildirilmediği mutlaka araştırılmalı ve okulları tarafından bildirimi yapılmayan üniversite öğrencilerinin tüm sigorta kolları primine tabi tutularak 01 Belge türü ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi gerekmektedir. Aksi halde kayıt dışı işçi çalıştırma durumuna düşülecek ve kayıt dışı işçi çalıştırmanın yaptırımları ile karşılaşılacaktır.
Stajyerlerin sigortalılığı ve ücreti
Staja tabi tutulan öğrencilerden okudukları eğitim kurumunda zorunlu staj şartı bulunanlar yanında okul tarafından staj yapması uygun görülen öğrenciler de staja başladıkları tarih itibariyle 5510 sayılı Kanunun 5/b maddesi kapsamında sigortalı sayılır ve SGK primleri okulları tarafından yatırılır. Yani stajda öğrenci adına yatırılan primler, emeklilik için sayılmamaktadır. 3308 sayılı kanun kapsamında kabul edilen mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının listesi YÖK tarafından yayınlanmıştır. Bu yayınlanan listede yer alan mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının öğrencilerinin işletmelerde staj yapması durumunda ücrette ödenmesi gerekecektir. Bu listede yer almayan okulların öğrencilerine staj süresince ücret ödenme zorunluluğu yoktur. Ücret ödeme zorunluluğu mesleki ve teknik okul öğrencileri için geçerlidir.
Yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde 2016 yılı içim 353,24 TL, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde 2016 yılı içim 176,62 TL’den az olmamak üzere ücret ödenmesi gerekmektedir.
Staj sigortası emekliliği etkiler mi?
Meslek Lisesi Veya Mesleki Ve Teknik Eğitim Yapan Yükseköğretim Kurumları kapsamında yapılan staj süresince iş kazası ve meslek hastalığı ile genel sağlık sigortası primleri ödenmekte ve emeklilikle ilgili primler ödenmemektedir. Meslek lisesinde öğrenim görülen okullar tarafından yapılan staj sigortası, SGK işe başlama tarihi olarak kabul edilemeyeceği gibi, SGK prim gün sayısı olarak da dikkate alınmamaktadır.
