Ülkenin yeniden toparlanması açısından öncelikli umut, şüphesiz önümüzdeki seçim.
Yaklaşık on gün kaldı, başarılı demokratik bir sınav verelim ve artık yeni bir Türkiye’ye uyanalım. Oluşacak Meclis tablosundan zaman yitirmeden hükümet çıkartılması çok açıdan elzem.
Prof. Dr. Kerem Alkin ve Dr. Can Fuat Gürlesel’in, Ege İhracatçı Birlikleri’nde gerçekleşen ‘Yeni Bir Seçim Arifesinde 2016 Beklentileri’ konulu sunumlarını dinleyince bu mecburiyet, çığ gibi üzerinize geliyor.
Aldığım notlardan başlayalım ve kısa bir finansal tur yapalım.
80 KURUŞLUK ETKİ
TL’deki değer kaybında ölçü kaçtı. Normal koşullarda dolar kurunun 2.23 TL olması gerekiyordu. TL’deki 80 kuruşluk ‘fazladan değer kaybının’ 40 kuruşu Amerikan Merkez Bankası FED’in yarattığı küresel çalkantı kaynaklı. Kalan kısmı ise Türkiye’deki gelişmeler yarattı.
Üstelik kurun patladığı süreçte, Türk özel sektörü düşen emtia fiyatlarından da yararlanamadı.
Doların seçimlerin ardından 2.78-2.82 bandına oturmasının sağlıklı olacağı söylenebilir.
Ancak asıl dikkat edilmesi gereken süreç 2016 yılı.
2014’de 18.200 trilyon dolarlık dünya mal ticareti
2015’te 17.250 trilyon dolara indi. 2016’da düşüş sürecek. Küresel daralma 2018’e kadar sürecek.
Üst üste üç ayrı dönem yaşadık.
2002-2007 Finansal Genişleme
2008-2014 Parasal Genişleme
2014-2018 Parasal Normalleşme dönemi
Parasal genişleme döneminde Merkez Bankaları 14.5 trilyon dolar piyasaya para enjekte etmişti. Normalleşme sürecinde ise bol para döneminin bittiğini en çok bu yıl hissedeceğiz.
ÖZEL ALARM!
Tüm bunlar ne anlama geliyor? Daha güçlü bir dolar 2016-2017’de bizi bekliyor.
Dünya yüksek faizlerle karşılaşacak ve kaçınılmaz olarak Türkiye’de de faizler yükselecek. Sonuçta, özel sektör eskisi gibi borçlanmayacak. Türkiye’nin büyümesi son dört yılda ortalama yüzde 3’e oturdu.
Milli gelirin dış borca oranı yükselirken net sermaye çıkışı artmakta.
Tüm bu verileri özellikle neden vurguluyoruz? Başta belirttiğimiz gibi seçimin öneminin altını çizmek için.
Eğer kendi içimizde toparlanmazsak TL’deki kayıp hızlanır.
TAHAMMÜL YOK
Ezcümle, seçimden çıkacak aritmetik ne olursa olsun Hükümet hızla kurulmalı.
Koalisyon ihtimali doğduğunda direnen parti kim olursa olsun siliniz. Geleceğinizle oynamalarına izin vermeyin.
Doğrudur en iyi koalisyonun ömrü 1yıl sürer. Şu an duymak istemese de 2017’de olası yeni seçim var. Ancak; önce toparlanma zamanı. Her iki uzman ve konuştuğumuz Egeli ihracatçılar aynı noktada birleşiyor; ‘Silkelenelim, toparlanalım. Çünkü, bu coğrafyanın acilen ve yeniden ‘ilham veren’, bir Türkiye’ye ihtiyacı var.
Egeli ihracatçıya Çin önerisi
Alternatif pazarları art arda kaybeden ihracatçılara Dr. Can Gürlesel’in önerisi dikkate alınmaya değer. Dış ticaret hacminde 26.43 trilyon yuanı aşarak ABD’yi geçen Çin önümüzdeki 3 yıl boyunca iç pazara yönelecek. İthalat hacmi artacak. Egeli işadamları bu pazara mutlaka dikkat etmeli!
