Ülkemiz gündeminde aylarca kalan Torba Yasa bilindiği üzere iş mevzuatından sosyal güvenlik alanına kadar bir dizi önemli değişiklikler gerçekleştirdi.
Halk arasında torba yasa olarak bilinen 6645 sayılı İş Sağlığı
Ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun önceki hafta Mecliste kabul edilmiş bulunuyor.
Kanun sayın Cumhurbaşkanı tarafından onaylandıktan sonra Resmi Gazetede yayımlanacak ve yürürlüğe girecek.
Torba Yasa ile çok önemli değişiklikler yapılan kesimlerden biri de eski tabirle Bağ-Kurlu olanlar, yani esnaflar, şirket ortakları, gelir vergisi mükellefleri ve tarımsal işlerle uğraşanlar.
Torba Yasa ile çalışmaya devam eden Bağ-Kur emeklilerine gizli zam gelmiş bulunuyor.
Nasıl mı? Ayrıntılı olarak açıklayalım.
Bağ-Kur Kimleri Kapsıyor?
Bilindiği üzere eski tabirle Bağ-Kurlu olanlara yeni tabirle 4/1-(b) sigortalısı adı veriliyor.
Kanuna göre muhtarlar, gelir vergisi mükellefleri, esnaflar, kapsama giren şirket ortakları ve tarlasında veya icarda kendi adına 4/1-(b)li sayılıyor.
Bu kişilerin sayısı ülkemizde üç milyondan biraz fazla
4/1-(b) sigortası kendi adına ve hesabına çalışan, yani bir işverene bağlı olmadan çalışanlar için getirilmiş bir sosyal güvenlik türü
.
Eğer başka birinin yanında hizmet akdi veya iş sözleşmesi ile çalışmaya başlarsanız 4/-(b) sigortalılığının bir gön önceden otomatik sona eriyor, SSKlı (yeni tabirle 4/1-(a)lı sigortalı) oluyorsunuz.
Bunun nedeni SSKnın Bağ-Kur sigortalılığına göre baskın olması. SSKlı çalışmanız sona ererse bu kez 4/1-(b) kapsamındaki sigortanız devreye giriyor.
Bağ-Kur Emeklileri Destek Primi Ödüyor
4-(b) kapsamında sigortalı olan kişilerin emekli olabilmesi için sigortalılığa esas faaliyetlerine son vermesi ve SGKya hiçbir borcu bulunmaması gerekiyor.
Emekli olduktan sonra tekrar çalışma başlayanların ise maaşları kesilmekte.
Ancak, bu kişilerden – tarımsal faaliyette bulunanlar hariç- diğerlerinden çalışmaya başlayanlardan aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunanların maaşlarının ödenmesine devam edilmekte.
Bu şekilde hem çalışıp hem de yaşlılık aylığı almaya devam edenlerin SGKdan aldıkları emekli maaşından sosyal güvenlik destek primi, kısaca adıyla SGDP kesiliyor.
Şirket Ortaklarının Sıkıntı Vardı
Çalışmaya devam edenlerden alınan SGDP sosyal güvenlik bütçesine katkı yapmak amacıyla alınan bir prim türü.
Şimdiye kadar, çalışan Bağ-Kurluların maaşlarından kesinti yapılmasında en temel sorun şirketini tasviye edemeyen şirket ortaklarında çıkıyordu.
Aslında fiilen bir çalışması olmayan kişiler ortakları ile anlaşamadığından ötürü şirketlerini tasviye sürecine sokamıyor, bu yüzden de maaşından kesinti yapılmaya devam ediliyordu.
Bu durumda olan yaklaşık yarım milyon kişi olduğu tahmin edilmekte
Bu kişiler aslında çalışmıyor ve gelir elde etmiyor olsalar da kağıt üzerinde çalışır göründükleri için SGK bunların emekli maaşından kesinti yapmakta idi.
Geçtiğimiz aylarda SGK bu şirketlerden gayri-faal olanların ortaklarının mağduriyetini giderecek düzenlemeler yaptı, maaşlarındaki kesintiyi kaldırdı.
Maaştan Yapılan Kesinti Düşecek
Öte yandan aktif olarak çalışan emeklilerin maaşlarından kesinti sürüyor.
Belirttiğimiz üzere, 4/1-(b) sigortalısı olanlardan emekli olanların çalışmaya devam etmeleri yahut da şirket ortaklıklarını sonlandırmamaları halinde almakta oldukları emekli maaşından Sosyal Güvenlik Destek Primi (kısaca SGDP) kesiliyor.
Torba Yasa işte bu SGDP kesintisi ile ilgili çok önemli bir düzenleme yaptı.
Şimdiye kadar çalışmaya devam eden 4/1-(b) emeklilerinin maaşlarından yüzde 15 oranında kesinti yapılıyordu.
Emekliye Ekstra Yüzde 5 Zam
Şimdi bu kesinti azaltıldı: Artık Bağ-Kurlu emeklilerin maaşlarından eskisi gibi yüzde 15 değil yüzde 10 SGDP kesilecek.
Bu ise çalışmaya devam eden Bağ-Kurlu emeklilerin kanunun ilgili hükmü yayımlanıp yürürlüğe girdikten sonra maaşının yüzde 5 oranında artması demek.
Seçim öncesi, müjde niteliğindeki haber ile Bağ-Kur emeklilerinin çalışmaya devam etmeleri desteklenmiş oluyor.
İş piyasalarından aktivasyon ve çalışmanın teşvik edilmesi anlamında gayet olumlu bir düzenleme olan bu adımın SGKnın bütçesine de yüksek bir etki göstermesi beklenmiyor
